Türkiye’de Antep Fıstığı Nerede ve Hangi Şehirde Yetişir?

Türkiye’de Antep Fıstığı Nerede ve Hangi Şehirde Yetişir? Tarifi

Antep Fıstığı: Yetişme Koşulları ve Özellikleri

Antep fıstığı, özgün lezzeti ve besin değerleriyle dünya mutfağında önemli bir yere sahip olan bir yemiştir. Güneydoğu Anadolu Bölgesi’nin sıcak ve kuru iklimi, Antep fıstığının en iyi yetişme koşullarını sunmaktadır. Bu eşsiz lezzetin ana vatanı olan Şanlıurfa ve Gaziantep, Türkiye’nin ve dünyanın en önemli Antep fıstığı üretim merkezlerindendir.

Bu içeriğimizde hem yeşilin tonuna hem fıstığın leziz bir çeşidine isimini veren Antep fıstığı ve ağaçlarının yetiştiği bölgelerde gezintiye çıkıp faydalarını keşfediyoruz!

antep fıstığı ağaçları nerede yetişir

Antep Fıstığı Nedir?

Antep fıstığı, Anacardiaceae sakız ağacıgiller familyasından Pistacia vera türünden kabuklu bir meyvedir. Antep fıstığı ağacının meyvesinin kurutulması ve çeşitli işlemlerden geçirilmesi ile Antep fıstığı kuru yemişi elde edilir. Sıcak ve kuru iklimlerde verimli yetişme imkanı bulur.

Kuru yemiş olarak tüketilebilir, kabuklarından ayıklandıktan sonra şerbetli, sütlü, çikolatalı ve meyveli tatlılarda aroma veren bir malzeme olarak kullanılabilir.

antep fıstığı nedir

Antep Fıstığı Nerede, Hangi Şehirde Yetişir?

Antep fıstığının ana vatanı Orta Doğu’dur. Türkiye, İran, Hindistan, Suriye, Irak, Meksika gibi ülkeler Antep fıstığı yetiştiriciliğinde önde gelen ülkelerdir.

Türkiye’de, sakız ağacıgiller (Anacardiaceae) familyasından “Pistacia vera” türünün bir çeşidi olan keten gömleği (keten köyneği) Antep fıstığı 2014 yılından itibaren en çok Şanlıurfa ilinde yetiştirilir. Şanlıurfa’yı Gaziantep, Nizip, Kahramanmaraş, Siirt, Malatya, Adıyaman, Diyarbakır şehirleri takip eder. Orta Doğu meyvesi olduğundan Şam fıstığı olarak da bilinir.

Türkiye’de %95 oranında Güneydoğu Anadolu Bölgesi sınırlarında yetiştirilen fıstık, diğer ülkelerdekine oranla daha yağlı olduğundan bu fıstık türleri içinde en lezzetlisi Antep fıstığıdır. Türkiye’deki üretimin %80’i ise Şanlıurfa ve Gaziantep illerinde gerçekleşir.

TÜİK 2021 verilerine göre Şanlıurfa, Antep fıstığı üretiminde %38,5’lik paya sahiptir. Bu veriye göre, Türkiye’de Antep fıstığı en çok Şanlıurfa’da yetiştirilmektedir. Şanlıurfa’yı ise Gaziantep ve Siirt takip etmektedir.

2021 yılında 3,9 milyon dekar alanda Antep fıstığı
üretimi gerçekleşmiştir. Şanlıurfa 1,5 milyon da alan ile
en fazla üretim alanına sahip ildir.

2021 yılında 119 bin ton Antep fıstığı üretimi
gerçekleşmiştir. Şanlıurfa 39 bin ton ton ile ilk sırada yer
almaktadır

Kaynak: arastirma.tarimorman.gov.tr

Antep Fıstığı Nasıl Yetişir?

Antep fıstığı meyvesi, yazları sıcak ve kurak, kışları soğuk geçen iklimlerde yetişir. Antep fıstığı hangi iklimde yetişir? Sıcak havaları sevdiğinden yaz mevsimindeki sıcaklıkların uzun süre devam ettiği sıcak iklimlerde kolaylıkla yetişme imkanı bulur.

Antep fıstığı yetiştirmek için, kavrulmamış çiğ haldeki çekirdeği gerekmektedir. Çekirdek toprağa ekilir. Tabanı su tutan topraklar, bu ağacın yetişmesi için uygun değildir. Fazla sulama gerektirmeyen Antep fıstığı bitkisi yılda 10 kiloya ulaşan ağırlıkta meyve verebilir.

Urfa keten köyneği fıstığı 16.09.2022 tarihinde coğrafi işaretli ve tescillenmiş olup yetişme aşamaları aşağıdaki adımlardan oluşmaktadır:

  • Aşılama
  • Toprak işleme
  • Gübreleme
  • Budama
  • Hasat
  • Kurutma
  • Kavlatma, çıtlatma
  • Kavurma
  • Depolama

Kaynak: ci.turkpatent.gov.tr

İklim ve Toprak

  • Antep fıstığı, sıcak ve kuru iklimleri tercih eder. Don olaylarının yaşandığı soğuk kış aylarına dayanıklı olmalıdır.
  • Toprak açısından, iyi drene edilebilen, kireçli-tınlı topraklar Antep fıstığı yetiştiriciliği için uygun olarak kabul edilir.

Toprak Hazırlığı

  • Toprak, fidelerin iyi büyümesi için uygun besin maddeleriyle zenginleştirilmelidir.
  • Toprağın iyi drene edilmiş olması önemlidir.

Fide Dikimi

  • Antep fıstığı fideleri genellikle sonbaharda dikilir.
  • Fide dikimi sırasında fideler arasındaki mesafe ve sıra aralıkları belirlenmelidir.

Bakım ve Sulama

  • Antep fıstığı yetiştiriciliğinde düzenli sulama önemlidir, özellikle ilk yıllarda.
  • Bitkilerin iyi büyüyebilmesi ve verimli olabilmesi için yeterli su sağlanmalıdır.

Gübreleme

Toprak analizi sonuçlarına dayanarak uygun gübreleme yapılmalıdır. Antep fıstığı genellikle azot ve fosfor açısından zengin bir gübreleme ihtiyacı duyar.

Hasat

  • Antep fıstığı ağaçları genellikle 4-5 yıl sonra meyve verir. Hasat, genellikle eylül-ekim aylarında gerçekleşir.
  • Hasat edilen kapsüllerin içindeki tohumlar daha sonra işlenir ve nihai ürün elde edilir.
antep fıstığı

Antep Fıstığının Özellikleri Nelerdir?

Antep fıstığı ağacı kısa boyludur ve çiçekleri üzümü andıran salkım şeklindedir. Çalımsı, sık dallanan ve yere yakın bir ağaç türüdür. Antep fıstığı ağacı, altın veya yeşil altın ağacı olarak da bilinir. Bu söylemin en büyük sebebi, üreticisine fazlaca kar sağlamasıdır.

Botanik Özellikler

  • Antep fıstığı, Pistacia vera ağacının tohumudur.
  • Pistacia vera, çoğunlukla 3-4 metre uzunluğunda, sık dallı bir ağaçtır.
  • Kabuklu bir kapsül içinde büyüyen tek bir tohum içerir.

Renk ve Görünüm

  • Antep fıstığı genellikle yeşil renkte olup kabuklu olarak satılır.
  • İç kısım, kabuklu olduğunda açık yeşil renkte görünür.

Lezzet ve Dokusu

  • Antep fıstığı, hafif tatlı ve yoğun bir lezzete sahiptir.
  • İç kısmı, çiğnenirken hafifçe gevrek ve kremsi bir dokuya sahiptir.

Besin Değeri

  • Antep fıstığı, protein, lif, sağlıklı yağlar, vitaminler (özellikle B grubu vitaminleri) ve mineraller (özellikle bakır, manganez, fosfor) bakımından zengin bir besin kaynağıdır.
  • Oleik asit gibi sağlıklı yağlar içerir ve antioksidan özelliklere sahiptir.
antep fıstığının özellikleri

Antep Fıstığı Çeşitleri Nelerdir?

  • Tekin: En kaliteli fıstık çeşidi olup yüksek verim sağlar.
  • Barak Yıldızı: En erken olgunlaşan türdür.
  • Kırmızı: Yaygın değildir, yazların kısa sürdüğü kesimlerde görülür.
  • Halebi: Kalitesi yüksek ancak verimi düşük olan çeşittir.
  • Uzun: Orta kalitede olmasına karşın veriminin çok yüksek olduğu fıstık çeşidi, ülkemizde çok yaygın kullanıma sahiptir.
  • Ohadi: Çok geç olgunlaşır ve verimi de düşüktür.
  • Siirt: İhraç edilen fıstık çeşitlerimizden olup, Antep fıstıklarının en kalitelisidir.
antep fıstığı çeşitleri

Antep Fıstığı Kalori ve Besin Değeri Nedir?

  • 100 gr Antep fıstığı 562 kcal içerir.
  • 1 avuç Antep fıstığı kaç kalori? 1 avuç Antep fıstığı (18 gr) 101 kcal,
  • 1 adet Antep fıstığı kaç kalori? 1 adet (0,3 gr) Antep fıstığı 3 kcal değerindedir.

Antep fıstığı yağ oranı 45 gramdır, trans yağ ve kolesterol içermez. Antep fıstığı protein oranı 20 gramdır. A, C, E ve B6 vitaminleri ile birlikte; demir, kalsiyum ve magnezyum da içerir.

Besin Öğesi Miktar (100 gram)
Kalori 562 kcal
Protein 20.3 g
Yağ 44.4 g
Karbonhidrat 27.1 g
Lif 10.3 g
Şeker 7.7 g
Kalsiyum 107 mg
Demir 4.3 mg
Potasyum 1025 mg
Magnezyum 121 mg
Fosfor 376 mg
Çinko 2.4 mg
A Vitamini 0 IU
C Vitamini 0.0 mg
B6 Vitamini 0.8 mg
Folik Asit 25 mcg
antep fıstığı kalori

Antep Fıstığı Faydaları Nelerdir?

  • Antep fıstığı protein ve lif açısından zengin bir kaynaktır; tokluk hissi verir, sindirim sağlığını destekler.
  • Magnezyum, fosfor, potasyum, kalsiyum, A, C, E ve B6 vitaminleri gibi vitamin ve mineral değerlerinden zengindir.
  • Antep fıstığı tüketimi, kolesterol seviyelerini düzenleyebilir ve kalp sağlığını olumlu yönde etkileyebilir. Özellikle LDL (“kötü” kolesterol) seviyelerini azaltma potansiyeli bulunmaktadır.
  • Antep fıstığı, kan şekerini dengeleyebilecek lif ve sağlıklı yağları içerir. Bu özellik, diyabet yönetiminde olumlu bir rol oynayabilir.

Antep fıstığı alerjisi bünyeden bünyeye değişkenlik gösterebilecek bir durumdur.

Kuru yemişlere alerjisi olanların dikkatli tüketmesi önerilir.

antep fıstığı çeşitleri

Bademin Faydaları Nelerdir?

Kaju Fıstığının 10 Şaşırtıcı Faydası

Cevizin Faydaları: Ceviz Yemek Neye İyi Gelir?

Yer Fıstığının Enerjinizi Yükseltecek 10 Faydası

Fındığın Faydaları: Her Gün 1 Avuç Fındık! Peki Neden?

--

Nefis Yemek Tarifleri WhatsApp kanalı açıldı, hemen siz de katılın.

5 milyon'dan fazla kişinin takip ettiği Youtube kanalımızda videolu tariflerimizi bulabilirsiniz.

15 milyondan fazla kişinin indirdiği Nefis Yemek Tarifleri uygulaması ile 850.000'den fazla denenmiş tarif her zaman yanınızda. Hemen siz de indirin.

Okuyucunun Dikkatine

Blog sayfamızda faydalı bilgiler kategorisini kapsayan yazılar genel bilgilendirme amaçlıdır. Kategoride söz konusu içeriğin açıklayıcı tanımlamalarına, en belirgin faydalı özelliklerine, doğru ve etkili kullanım tavsiyelerine kolaylıkla tek yazıdan ulaşabilirsiniz. Yazı yayına alındıktan sonra, zaman içerisinde güncelliğini ve geçerliliğini yitirebilir. İlgili besinin ya da ürünün faydaları her bünyede farklı etkiler gösterebilir. Sunmuş olduğumuz bilgiler hiçbir zaman doktor teşhisinin yerini tutmaz, reçete niteliği taşımaz. Bilgileri uygulamadan önce alanında uzman görüşü almanızı tavsiye eder; aksi durumda oluşabilecek sorunlardan sitemizin sorumlu tutulamayacağını önemle hatırlatırız.

18. Gün İftar Menüsü

Nefis Yemek Tarifleri en lezzetli iftar menüsü seçenekleriyle 18. günde de yanınızda! Pratik ve iştahınızı açacak iftar çorbaları tariflerinden mis gibi lezzetiyle tavuklu sebze çorbası, ana yemekte farklı ramazan yemekleri arayanlar için çok leziz mantar kebabı yanında rengiyle iştah açan pancar ...

Tüm menüyü gör
Yorumlar (1)
Yeni Gelen Yorumlar
NYT Yazar
Bunlar da İlginizi Çekebilir
Yalancı Antep Fıstığı Tarifi

Yalancı Antep Fıstığı

2-4 kişilik, 10dk Hazırlık, 20dk Pişirme
Sahte Antep Fıstığı Tarifi

Sahte Antep Fıstığı

10-12 kişilik, 10dk Hazırlık, 40dk Pişirme
Yalancı Antep (Fıstığı) Tarifi

Yalancı Antep (Fıstığı)

8-10 kişilik, 5dk Hazırlık, 45dk Pişirme
Yalancı Antep Fıstığı Tarifi

Yalancı Antep Fıstığı

12-14 kişilik, 15dk Hazırlık, 30dk Pişirme
Yalancı Antep Fıstığı Tarifi

Yalancı Antep Fıstığı

6-8 kişilik, 20dk Hazırlık, 20dk Pişirme
Gerçek Antep Fıstığı Tozu Tarifi

Gerçek Antep Fıstığı Tozu

6-8 kişilik, 30dk Hazırlık, 15dk Pişirme
Yalancı Antep Fıstığı Tozu Tarifi

Yalancı Antep Fıstığı Tozu

12-14 kişilik, 20dk Hazırlık, 30dk Pişirme
Yalancı Toz  Antep Fıstığı Tarifi

Yalancı Toz Antep Fıstığı

12-14 kişilik, 15dk Hazırlık, 35dk Pişirme
Yalancı Antep Fıstığı Tarifi

Yalancı Antep Fıstığı Tarifi

12-14 kişilik, 10dk Hazırlık, 20dk Pişirme
Kinoa Nedir? Faydaları Nelerdir? 12 Önemli Faydası Tarifi
Kinoa Nedir? Faydaları Nelerdir? 12 Önemli Faydası

Kinoa: Lif ve Protein Zengini, Glütensiz! Besleyici özellikleri ile öne çıkan kinoa, 7 bin yıllık…

Kefir Nedir? Kefirin Faydaları, Ne İşe Yarar? Tarifi
Kefir Nedir? Kefirin Faydaları, Ne İşe Yarar?

Kefir: Sindirim Dostu Probiyotik Kaynağı! Hafif ekşi bir tada sahip olan kefir günümüzde Kafkasya ile…

Dut Kurusu Çayı Faydaları, Neye İyi Gelir? Nasıl Yapılır?
Dut Kurusu Çayı Faydaları, Neye İyi Gelir? Nasıl Yapılır?

Dut Kurusu Çayı: Bağışıklık Dostu Gizli Formül! Dut kurusu, meyveleri yaz aylarında olgunlaşan dut ağacından…

Anneler Günü Etkinlikleri: Evde En İyi Aktiviteler Tarifi
Anneler Günü Etkinlikleri: Evde En İyi Aktiviteler

Anneler Günü’ne Özel Etkinlik Önerileri Her yıl mayıs ayının ikinci haftası Anneler Günü olarak kutlanıyor.…

Anneler Günü Şiirleri: Resimli, Kısa, Anlamlı Tarifi
Anneler Günü Şiirleri: Resimli, Kısa, Anlamlı

Anneler Günü İçin En Güzel Şiirler Tüm anneler ve çocuklar için senenin en güzel günü…

Anneler Günü Sözleri: Anneye Resimli Sözler Tarifi
Anneler Günü Sözleri: Anneye Resimli Sözler

Anneler Günü İçin Resimli Kutlama Sözleri En kıymetli varlıklarımız, annelerimizin gönlünü hoş tutmak ve onları…

Kinoa Nedir? Faydaları Nelerdir? 12 Önemli Faydası Tarifi
Kinoa Nedir? Faydaları Nelerdir? 12 Önemli Faydası

Kinoa: Lif ve Protein Zengini, Glütensiz! Besleyici özellikleri ile öne çıkan kinoa, 7 bin yıllık…

Kefir Nedir? Kefirin Faydaları, Ne İşe Yarar? Tarifi
Kefir Nedir? Kefirin Faydaları, Ne İşe Yarar?

Kefir: Sindirim Dostu Probiyotik Kaynağı! Hafif ekşi bir tada sahip olan kefir günümüzde Kafkasya ile…

Dut Kurusu Çayı Faydaları, Neye İyi Gelir? Nasıl Yapılır?
Dut Kurusu Çayı Faydaları, Neye İyi Gelir? Nasıl Yapılır?

Dut Kurusu Çayı: Bağışıklık Dostu Gizli Formül! Dut kurusu, meyveleri yaz aylarında olgunlaşan dut ağacından…

Anneler Günü Pastaları: Çok Beğenilen 25 Tarif Tarifi
Anneler Günü Pastaları: Çok Beğenilen 25 Tarif

Anneler gününde hediyenin yeri ayrı, özenle hazırlanmış bir pastanın yeri ayrı! Kendi yaptığı Anneler Günü…

Anneler Günü Etkinlikleri: Evde En İyi Aktiviteler Tarifi
Anneler Günü Etkinlikleri: Evde En İyi Aktiviteler

Anneler Günü’ne Özel Etkinlik Önerileri Her yıl mayıs ayının ikinci haftası Anneler Günü olarak kutlanıyor.…

Anneler Günü Şiirleri: Resimli, Kısa, Anlamlı Tarifi
Anneler Günü Şiirleri: Resimli, Kısa, Anlamlı

Anneler Günü İçin En Güzel Şiirler Tüm anneler ve çocuklar için senenin en güzel günü…

Anneler Günü Sözleri: Anneye Resimli Sözler Tarifi
Anneler Günü Sözleri: Anneye Resimli Sözler

Anneler Günü İçin Resimli Kutlama Sözleri En kıymetli varlıklarımız, annelerimizin gönlünü hoş tutmak ve onları…

Anneler Günü Mesajları: Resimli, Kısa, Duygusal Tarifi
Anneler Günü Mesajları: Resimli, Kısa, Duygusal

Anneler Günü İçin En İyi Mesajlar 2024 Hiç kuşkusuz yılın en önemli günlerinden biri mayıs…

Anneler Günü Hediyeleri: Anneye Özel En İyi Fikirler Tarifi
Anneler Günü Hediyeleri: Anneye Özel En İyi Fikirler

Anneler Günü İçin Hediye Ne Alabilirim? Her sene mayıs ayı geldiğinde, çocukları ve eşleri tatlı…

Anneler Günü Yemekleri: Pratik ve Leziz 30 Tarif Tarifi
Anneler Günü Yemekleri: Pratik ve Leziz 30 Tarif

Anneleri hem gururlandıran hem duygulandıran nefis bir sofra hazırlamak ve onu şımartmak böylesi özel bir…

Anneler Günü Tatlıları: Özenli ve Kolay 30 Tarif Tarifi
Anneler Günü Tatlıları: Özenli ve Kolay 30 Tarif

12 Mayıs 2024 Anneler Günü gibi sevgi dolu özel bir gün için, yapılan hazırlıklara destek…

Anneler Günü Ne Zaman, Hangi Gün? 2024 Tarifi
Anneler Günü Ne Zaman, Hangi Gün? 2024

Anneler Günü Hangi Güne Denk Geliyor? Pek çok kişinin merakla beklediği anneler günü, çok yakın…

Tarifler Geri
Videolar Geri