Demir Eksikliği Belirtileri: En Yaygın İşaretler

Demir Eksikliği Nasıl Anlaşılır?

Vücutta oksijen taşınması, enerji üretimi ve protein sentezi gibi çeşitli görevlerde rol alan demir elementi, çok sayıda metabolik faaliyetin gerçekleştirilmesinde oldukça önemli yere sahiptir. Yetersiz beslenmeye bağlı olarak vücutta demir eksikliği meydana gelmesi, vücudun metabolik işleyişinde bozulmalara ve anemi gibi ciddi rahatsızlıklara yol açabilir. Demir eksikliği tüm dünyada en çok rastlanan besinsel eksiklik olup özellikle gelişim çağında olan çocuklarda ve az gelişmiş ülkelerde ciddi sonuçlar doğuran bir problemdir.

Demir Eksikliği Belirtileri

• Halsizlik
• Yorgunluk
• Uyku Hali
• El ve Ayaklarda Üşüme
• Dilde Şişme
• Dikkat Dağınıklığı
• Göz Kararması
• Baş Dönmesi ve Ağrısı
• Uyku Problemleri
• Saçlarda Dökülme
• Karıncalanma ve Uyuşma
• Soluk Cilt Rengi
• Kulak Çınlaması
• Depresyon
• İştah Kaybı
• Tırnaklarda Kırılma ve Çatlama
• Ağız Çevresinde Kuruma ve Çatlama
• Dilde Yanma
• Hassas Ağız Mukozası

En doğru bilgiler ve sağlıklı sonuçlar için doktorunuza başvurunuz. Listedeki belirtiler yaygın ve genel bilgilerdir.

Demir Eksikliği Nedir?

Demir eksikliği adı verilen rahatsızlık, vücudunuzda yeterli oranda demir minerali bulunmadığında ortaya çıkan; kırmızı kan hücrelerinin sayısını azaltan; çeşitli belirtilerle kendini gösteren bir hastalıktır. Demir eksikliğinin diğer isimler kansızlık ya da anemi olarak bilinmektedir. Tıbbi konularda anemi kelimesini gördüğünüzde demir eksikiği ya da kansızlık olduğunu hatırlayabilirsiniz.

Demir Eksikliği Belirtileri Nelerdir?

• Demir eksikliği ile birlikte cilt soluk ve yorgun bir görünüm elde eder, saç dökülmesi ve cilt kuruluğu gibi problemler artar.
• Tırnaklarda “kaşık tırnak” olarak adlandırılan şekil bozukluğu gelişebilir.
• Saç dökülmesi ve saçların cansızlaşması demir eksikliği belirtileri arasındadır.
• Kas iskelet sisteminde güçsüzleşme ve buna bağlı çabuk yorulma, halsizlik şikayetleri görülür.
• Kalbin tek atımda pompaladığı kan miktarı artar ve bu durum nabzın gereğinden çok daha hızlı atmasına ve çarpıntı hissine neden olur.
• İştahsızlık, yutma güçlüğü ve bebeklerde yabancı cisimler yeme isteği gibi çeşitli beslenme problemleri gelişebilir.
• Bağışıklık sistemi güçsüzleşir ve buna bağlı olarak kişi enfeksiyonlara karşı çok daha dayanıksız hale gelir.
• Özellikle başlangıç dönemlerinde demir eksikliği baş ağrısı ve baş dönmesi problemine ve hayat kalitesinin büyük oranda düşmesine neden olur
• Halsizliğe bağlı baygınlık ve göz kararması görülebilir.
• İlerleyen dönemlerde özellikle çocuklarda uyku bozukluğu, dikkat eksikliği, öğrenme güçlüğü, algılama işlevlerinde azalma, sinirsel ve zihinsel gelişimde yavaşlama ve davranış bozukluğu gibi çeşitli problemler meydana gelir.

Bu belirtiler demir eksikliğinin klinik belirtileridir ve kesin tanı yalnızca doktor tarafından laboratuvar bulguları sonucunda koyulabilir.

Demir Eksikliği Neden Olur?

• Sık aralıklarla yapılan doğum,
• Ergenlik dönemi, büyüme çağı,
• Emzirme dönemi ve lohusalık,
• Gebelik,
• Yetersiz ve dengesiz beslenme,
• Protein kaynaklarından eksik beslenme,
• Çay, kahve gibi içeceklerin sık tüketilmesi,
• Genetik kalıntılar,
• Demir emilimine etki eden ilaç kullanımı.

Çocukluk çağında meydana gelen demir eksikliği, hızlı büyüme nedeniyle demir alım ihtiyacının artmasına bağlı olarak gelişir. Düzenli aralıklarla beslenmeyen ve öğünlerde gerekli besin gruplarından yeterince tüketmeyen çocuklarda hem çocukluk hem yetişkinlik döneminde demir eksikliği problemi ile karşılaşıldığı görülür ve etkili şekilde tedavi edilmeyen kişilerin anemi gibi ciddi sağlık sorunları ile karşılaşma riski yüksektir.

Düşük doğum ağırlığı ve fazla miktarda inek sütü tüketimi de vücutta demir tutulumunu etkileyen nedenler arasında yer alır. Özellikle 2500 gramdan daha düşük ağırlıkla dünyaya gelen bebeklere düzenli aralıklarla demir eksikliği testi yapılması, çocukluk döneminde dahi fazla inek sütü tüketiminden kaçınılması ve demir eksikliğine iyi gelen besinler tüketilmesi gerekir.

Sağlıklı doğum kilosu ile dünyaya gelen bebeklerin de çocukluk döneminde aşırı inek sütü tüketmesi demir eksikliği problemine yol açabilir. Özellikle çocukluk dönemi için dengeli beslenme tavsiyeleri dikkate alınmalı, çocukların sağlıklı büyüme ve gelişme kontrolleri ihmal edilmemelidir.

Ergenlik döneminin başlangıcında olan kız çocuklarında meydana gelen regl kanaması da demir eksikliğine neden olabilen, hatta demir eksikliği anemisi ile sonuçlanabilen durumlar arasında yer alır.

Detaylı bilgi için: En Yaygın Demir Eksikliği Nedenleri – Davetiye Çıkaran 5 Alışkanlık

Demir Eksikliğine Ne İyi Gelir?

Et ve Et Ürünleri

Demir bakımından zengin besinlerin başında et ve et ürünleri gelir. Çok sayıda vitamin ve mineral bakımından da oldukça zengin bir besin grubu olan et ve et ürünlerinin özellikle C vitamini açısından zengin olan yeşil yapraklı sebzeler ile tüketilmesi, bu sayede demir emiliminin desteklenmesi önerilir.

Yumurta

Anne sütünden sonra en sağlıklı protein içeriğine sahip olan yumurta, demir açısından zengin olan ve mutlaka tüketilmesi gereken bir diğer besindir. Özellikle haşlanmış yumurtanın mineral ve vitamin içeriğini koruduğu ve demir takviyesi için çok yararlı bir kaynak olduğu söylenebilir.

Kuru Baklagiller

1 porsiyonunda 4 mg demir bulunan nohut, kuru fasulye ve barbunya gibi kuru baklagiller de demir eksikliği tedavisi ile birlikte tüketilmesi gereken besinler arasında yer alır.

Kuru Meyveler

Demir açısından son derece zengin olan ve demir eksikliğini önlemek amacıyla da tüketilen kuru meyveler, içerdiği yoğun mineral ve vitaminler sayesinde bağışıklık sistemini de fazlasıyla güçlendirir. 100 gramı günlük demir ihtiyacının %23’ünü karşılamaya yeten kuru üzüm, konsantrasyonu artırma, fiziksel ve zihinsel gelişimi destekleme gibi etkileri nedeniyle özellikle çocukluk döneminde tüketilmesi gereken besinlerden biridir.

Tahıllar

Yulaf, pirinç, çavdar, buğday, arpa ve mısır gibi tahıllar, yüksek oranda demir içerir ve özellikle kuru baklagiller ile birlikte tüketildiğinde çok daha verimli olan bir diğer besin grubudur.

Yeşil Yapraklı Sebzeler

Yoğun lif içeriği ile sindirim sistemini koruyan ve aynı zamanda demir açısından da oldukça zengin bir içeriğe sahip olan yeşil yapraklı sebzeler, demir eksikliği için ne yemeli sorusunun cevapları arasında yer alır. Aynı zamanda yoğun C vitamini içeren ıspanak, marul, nane, roka ve maydanoz gibi sebzeler demir emilimini kolaylaştırarak çok daha etkili bir tedavi sağlar.

Pekmez

1 tatlı kaşığında 1 mg demir içeren pekmez, bünyesi pekmez tüketmeye uygun olan kişiler için tam bir demir kaynağı. Mevsiminde vitamini bol meyvelerden hazırlanan ev yapımı pekmezleri güvenle tüketebilirsiniz.

C Vitamini

Demir eksikliği tedavisi için demir bakımından zengin besinlerin tüketilmesi kadar, yeterli C vitamini alınması da önemlidir. Tüketilen besinlerde bulunan demirin emilimi için son derece önemli rol oynayan C vitamininin mümkün olduğunca doğal yollardan alınması önerilir.

Detaylı bilgi için: Demir İçeren Besinler Listesi – Demir Depolarınızı Dolduran 10 Yiyecek

Demir Eksikliği Zararları: Hangi Hastalıklara Yol Açar?

• Demir eksikliği, özellikle gelişim dönemindeki çocukların sağlıklı gelişimini engelleyen ve yetişkinlik döneminde çeşitli rahatsızlıklara yol açabilen bir problemdir.
• Hem zihinsel hem fiziksel gelişimi yavaşlatan ve sağlıksız bir çocukluk dönemi geçirilmesine neden olan bu problem bağışıklık sisteminin de zayıflamasına neden olur ve kişiyi çeşitli enfeksiyonlara açık hale getirir.
• Son derece yaygın hale gelen bulaşıcı hastalıklardan korunmak için bağışıklık sisteminin güçlendirilmesi, dolayısıyla demir eksikliğinin giderilmesi gerekir.
• Konsantrasyon bozukluğu, algılamada güçlük gibi problemler yaşanmasına yol açan demir eksikliği özellikle çocukların okul hayatında başarısızlığa ve çeşitli psikolojik sorunlar meydana gelmesine neden olabilir.
• Demir eksikliği tedavi edilmediği takdirde hızla ilerleyen ve çok daha ciddi sonuçlar doğurabilen bir sağlık problemidir.
• Kanda hemoglobin miktarının azalmasına ve bunun sonucunda anemi (kansızlık) hastalığının gelişmesine yol açan bu problem mutlaka profesyonel yöntemlerle tedavi edilmeli ve tedavi sonrası kan demir düzeyinin kontrolü sağlanmalıdır.

Demir Eksikliği Nasıl Giderilir?

• Demir eksikliğinin giderilmesi için öncelikle beslenme içeriğinin zenginleştirilmesi, zararlı besin tüketiminden kaçınılması ve belirtilerin dikkatle kontrol edilmesi gerekir.
• Doktor tarafından reçete edilen demir eksikliği ilacı planlanan tedavi boyunca düzenli şekilde kullanılmalı ve ilaç tedavisi demir eksikliği için bitkisel çözüm yöntemleri ile desteklenmelidir.
• Doktorunuz tarafından belirtilen beslenme önerilerine uymanız ve bu süreçte siyah çay gibi demir emilimini engelleyen besinleri tüketmekten kaçınmanız gerekir.
• Çay tüketimini kısıtlamakta zorlanan kişilerde demir eksikliği bitki çayı tüketimi ile kontrol altına alınmalı, doktor tavsiyesine göre karahindiba ve melisa gibi çaylar tercih edilmelidir.
• Demir eksikliğinin giderilmesinde beslenme alışkanlıklarının düzenlenmesi ve sürdürülmesi oldukça önemlidir.

Problemin etkili şekilde tedavi edilebilmesi için altta yatan neden belirlenmeli ve tedavi bu nedeni ortadan kaldırmaya yönelik olarak planlanmalıdır. Dolayısıyla demir eksikliğinin giderilmesi için mutlaka bir sağlık kuruluşuna başvurulması ve uzman doktor kontrolü sonrasında planlanan tedavi yöntemlerinin uygulanması gerekir.

En doğru bilgiler ve sağlıklı sonuçlar için doktorunuza başvurunuz. Listedeki belirtiler yaygın ve genel bilgilerdir.

Beslenmeye Bağlı Demir Eksikliği Nedenleri

Demir Eksikliğine İyi Gelen En Etkili 11 Besin

Ferritin Düşüklüğü Tehlikeli Midir? Neden Olur? Bitkisel Tedavisi

B12 Nelerde Bulunur? Eksikliği Nasıl Giderilir? B12 Kaynağı Besinler

Ferritin Nedir? Yüksekliği ve Düşüklüğü, Yaşa Göre Normal Değerleri