Folat Nedir? Eksikliği ve Yüksekliği, Hangi Besinlerde Bulunur?

Kırmızı Kan Hücreleri İçin Elzem Vitamin: Folat

Folat folik asit sıkça birbiri ile karıştırılan ifadelerdir. Bu konuya detaylı olarak yaklaştığınızda folak ve folik asitin arasında çok ince bir fark dikkat çeker. Sağlıklı yaşama yolculuk için hazırlanan bu yazımızda sizler için bu farka değinip folat ne demek sorusuna yanıt arayacağız.

Her vitaminin insan sağlığı için önemi tartışılamaz şekilde önemlidir. Vitaminler bağışıklık sisteminin işlemesi ve güçlenmesi için temel ihtiyaçtır.

Bir vitamin türü olan folatın insan sağlığına olan etkisini incelediğimiz bu yazıda, folatı karşılayan besinleri de sizler için derledik. Vücudunuzu daha yakından tanımak ve sağlıklı bir bedene sahip olmak için dileriz ki bu yazımız sizlere çok faydalı olur. Folat hakkında merak ettiğiniz ne varsa şimdi bu satırlarda.

Folat Nedir?

Folat, B grubu vitaminleri arasında yer alan bir vitamin türüdür. İnsan hayatındaki keşfi 1940 yılında olmuştur. Folasin veya folik asit olarak da bilinmektedir. Fakat bazı uzmanlar folik asit ve folatın ayrı olduklarını ifade eder. Folat, B9 vitamini olarak dikkat çeker. DNA sentezinde etkisi ve önemi çok büyüktür.

Folat Latince bir kelimedir ve yaprak anlamını taşır. Bazı kaynaklarda süsleme yaprağı olarak yer aldığı da bilinir. Taşıdığı anlam itibariyle kendiyle ilgili ufak bir tüyo verir ve yeşil yapraklı besinlerde yer aldığını ifade eder. Folat besinlerde doğal olarak yer alır. Sıkça karıştırılan folik asit ile farkı ise; folik asit besinlerde doğal olarak bulunmazken folat besinlerde yer alır. Suda çözünebilen vitaminler arasında yer almaktadır. Vücudun sürekli folat alması gereklidir. Fazla alınmasının nedeni folat, suda çözündüğü için idrar yoluyla dışarı atılır. Kaybedilen folatın beslenme yoluyla yenilenmesi gerekecektir.

Kırmızı kan hücresinin oluşumunda etkisi büyük olan folat, hücrelerin sağlıklı şekilde yenilenmesi ve büyümesinde de etkilidir. Folat herkes için önem arz eder. Hamilelik süresi içinde önemi daha da büyüktür. Sağlıklı bir gebelik süreci için folat değerinin ideal dengede olması gereklidir. Eksikliğinde veya çok fazla olması durumunda sağlık için risk taşımaktadır. Anne ve bebeğin gelişimi için folat önemli bir vitamin türü olarak karşınıza çıkar.

Folat Ne İşe Yarar, Görevleri Nelerdir?

Folat her yaştan insan için önemli bir vitamindir. Görevleri ise şu şekilde listelendiğinde daha iyi anlaşılacaktır:

• Folat öncelikle DNA ve RNA sentezini gerçekleştirmede yardımcıdır.
• Kırmızı kan hücrelerinin oluşumunu destekler ve kan oranını yükseltir.
• Folat, beyin ve sinir sisteminin sağlıklı şekilde çalışmasını sağlar.
• Doğum sonrasında folat anne sütünü artıran bir vitamin olarak rol alır.
• Folat, kişide Alzheimer riskini en aza indirir.
• Cilt sağlığı konusunda da etkili olan folat cildin daha genç ve canlı görünmesini sağlar.
• Sağlıklı doğumun gerçekleşmesi için önemlidir. Eksikliğinde erken doğum meydana gelebilir. Yeteri kadar folat alımı, erken doğum riskini önler.
• Yiyeceklerden alınan folat ile kanser riski en aza indirilebilir.
• Kalp hastalıklarından korunmak için besinler aracılığı ile folat alımı gerçekleşir.
• Yapılan araştırmalar sonucunda felç geçirme olasılığı, folat alımı ile doğru orantılıdır. Eğer öğünlerinize folat içeren gıdaları eklerseniz, felç ihtimalini en aza indirirsiniz.

Folat Eksikliği: Belirtileri ve Tedavisi

Çeşitli nedenlerle alyuvar sayısının azalması folat düşüklüğü durumunu meydana getirecektir. Genellikle beslenme kaynaklı folat eksikliği yaşanmaktadır. Folat eksikliğinin belirtileri sizde de görülüyorsa, doktora danışmanızı tavsiye edeceğiz.

Folat eksikliğinin nedenleri şu şekilde ifade edilebilir:

• Yetersiz beslenme: Eğer çok az miktarda sebze ve meyve yiyorsanız, kan hücrelerinin azalması bedeninizde sürpriz olmamalıdır. Çünkü sebze tüketiminin çok az olması, kişide folat eksikliğini oluşturabilir. Sebzenin önemli olduğu kadar meyve ve tahıl ürünleri de beslenme programında olmalıdır.
• Genetik faktörler: Pek çok kişide folat eksikliği genetik olarak yaşanabilir. Bunun için ilave olarak folat takviyeleri ve beslenme programı etkili olabilir.
• Sağlık sorunları: Eğer vücudunuzda folat emilimini etkileyen hastalıklar varsa, ne kadar sağlıklı beslenirseniz beslenin folat düşüklüğü meydana gelebilir. Çeşitli kanser vakaları, çölyak hastalığı ve ciddi böbrek hastalıkları buna etkendir.
• Zararlı alışkanlıklar: Eğer hayatınızda alkole büyük oranda yer veriyorsanız, folat eksikliği ile karşılaşabilirsiniz. Çünkü alkol kan oranını azaltan ve kırmızı kan hücrelerinin oluşumunu engelleyen zararlı bir maddedir.
• İlaçlar: Kronik olarak ilaç kullanıyorsanız, folat eksikliği yaşanabilir.

Folat Eksikliğinin Belirtileri

• Sıkça yaşanan halsizlik ve yorgunluk durumu
• Sürekli nefes nefese kalma
• Ciltte solgunluk
• Baş ağrısı ve hızlı kalp atışı
• İştah kaybı, kilo verme, uzun süre aç kalma
• Depresyon ve keyifsizlik
• Kaslarda görülen zayıflık
• Tat almada görülen his kaybı

Folat Eksikliği Nasıl Tedavi Edilir?

Folat eksikliğinin tedavisi öncelikle doktorunuz tarafından yazılan ilaçlarla yapılmaktadır. Bu ilaçlar kan değerlerinde düşük çıkan folat miktarını dengeler. Eğer gebelik döneminde tespit edilen bir folat eksikliği varsa, doktorunuz size uygun olan ilaçları verir ve beslenmenize folat içeren besinleri eklemenizi önerir.

Folat eksikliği erken doğumu meydana getirir. Genellikle kullanmanız gereken ilaçlar B12 vitamin takviyeleri ve demir hapları olacaktır. Bu ilaçlar ortalama 4 ay boyunca kullanılması gereken ilaçlardır. 4 aylık süre bitince yeniden folat testi yapılır ve kan oranındaki değişim gözlemlenir. Folat testi ise kan testi ile yapılır. Koldan kan alınarak uygulanır ve en az 8 saat açlıktan sonra kan alınmalıdır.

Folat Yüksekliği: Belirtileri ve Tedavisi

Folat yüksekliği nadir olarak görülen bir durumdur. Bu konuda endişe etmemelisiniz. Çünkü kişide tehlikeli durumlar oluşturmaz. Genellikle folik asit içeren besinleri çok fazla şekilde tüketen insanlarda görülmektedir.

Folat Yüksekliğinin Belirtileri

• Folat içeren besinlerden sıkça tüketen kişilerde B12 vitamini eksikliği görülür. Çünkü vücuttaki hücreler folik asiti kullanmak adına B12 vitaminini harcar. B12 değeri düşük olan kişilerde de folik asit harcanamaz ve kanda folat miktarı daha yüksek olur.
• Blind Loop sendromu adı verilen rahatsızlık folat yüksekliğinin en ciddi halidir. İnce bağırsakta bakteri oluşumuna verilen bir isimdir.

Folat Yüksekliğinin Tedavisi

Folat yüksekliği yaşayan bir kişi öncelikle Dahiliye uzmanı ile görüşüp ilaç tedavisine başlayabilir. Eğer beslenmeden kaynaklanan bir folat yüksekliği söz konusu ise, daha ideal miktarda beslenerek ve beslenme programına folat içeren besinleri belirli miktarda ekleyerek tedavi olabilir. Yaşanan bu yükseklik kişide ciddi sorunlara yol açmaz. İnce bağırsaklarda bakteri oluşmaya başlandıysa, ilaçla tedavi için doktorunuzla iletişime geçmelisiniz.

Folat Hangi Besinlerde Bulunur?

Sağlıklı bir bedene sahip olmak ve ideal kan değerlerine ulaşmak için beslenmenize dikkat etmelisiniz. Her besinden vücudunuzun ihtiyacı kadar yemeniz, sağlığınız için iyi bir karar olacaktır. Eğer folat eksikliği yaşıyorsanız, listede yer alan folat içeren besinler size beslenme rehberi olabilir.

Sebzeler

• Ispanak
• Marul
• Maydanoz
• Brokoli
• Brüksel lahanası
• Kuşkonmaz
• Bezelye
• Karalahana
• Bamya
• Kereviz
• Karnabahar
• Mısır
• Mantar

Tahıl Ürünleri

• Esmer pirinç
• Tam buğday ekmekleri
• Yulaf ezmesi

Meyveler

• Portakal
• Greyfurt
• Limon
• Mandalina
• Avokado
• Muz

Bakliyatlar

• Mercimek
• Kuru fasulye
• Bulgur

Folik Asit Eksikliği, Faydaları, Nelerde Var? Folik Asit İçeren Besinler