7 Soruda Şeker Yüklemesi Hakkında Her Şey

Şeker Yüklemesi, En Çok Sorulan Sorular ve Cevapları

Hamilelerde insülin direncini ölçümleyen şeker yüklemesi, sürecin normal bir parçası olarak her gebeye uygulanır. Gebelikte anne ve bebek için şeker hastalığının zararlı sonuçlarının engellenmesi açısından hayli önemli olan şeker yüklemesi testi, doktor kontrolünde yapılır. Aşırı kilolu anne adaylarının, sağlıklı bir doğum süreci yaşayabilmesi için gebelik öncesi kilo vermesi, sağlıklı beslenmesi ve düzenli egzersiz yapması gerekir.

Gebeliğin ikinci döneminde başlayan insülin duyarlılığı, diyabetik bir tehlike yaratabilir. Şeker hastalığı ile ilgili genetik bir yatkınlığı ve sağlık problemi bulunmayan gebenin dahi insülin üretimindeki artış, kolaylıkla karşılanabilirken; insülin rezervi bulunmayan kadınlarda hiperglisemiye yol açabilir. Çeşitli olasılıklar göz önüne alındığında şeker yüklemesi testinin tüm gebeler tarafından rutin olarak yaptırılması beklenir.

1) Şeker Yüklemesi Nedir? Kimlere Yapılır?

Şeker yüklemesi, gebenin vücudundaki hücrelerin belli miktarda şeker aldıktan sonra glikozu veya şekeri ne kadar tolere edebildiğini ölçen bir testtir. Doktorlar, anne adayında şüphelendiği tip 1 ve tip 2 diyabet ve prediyabet teşhisi için şeker yüklemesi yaparak açlık kan şekeri seviyelerini ve hemoglobin A1c değerlerini tespit ederler. Tespit sonucunda yüksek değer taşıyan anne adaylarına diyet programları önerilir ve daha sağlıklı bir gebelik gerçekleştirmesi için birtakım önlemler alınır. Gebeliğin her aşamasında annenin yaşı, etnisite, polikistik over sendromu, kilosu, hipertansiyon, varsa önceki gebelik öyküsü sıklıkla görülen risk gruplarını oluşturur. Gebenin var olan sağlık problemleri de gebelikte diyabete olan eğilimi artıran etkenleri oluşturur.

Genellikle gebelikte diyabete sahip olmayan pek çok anne adayında gebeliğin bir sonucu olarak geçici bir çeşit gestasyonel diyabet ortaya çıkar. “Gebelik şekeri” olarak adlandırılan gestasyonel diyabette ilk defa gebelik sırasında saptanan yüksek şeker, tip 2 diyabet teşhisi gibi risk durumlarını içerir. Bu nedenle anne adayının bilinçlenmesi açısından şeker yüklemesi yaptırması gerekebilir. Anne adayının yaptıracağı şeker yüklemesi fiyatları devlet hastanelerinde uygun bir meblağa yapılırken özelde ücretlidir.

2) Şeker Yüklemesi Ne Zaman Yapılır? Kaçıncı Haftada Yapılır?

Pek çok anne adayı, şeker yüklemesi ne zaman yapılıyor diye merak eder. Hikayesinde şeker bulgusuna rastlanmayan bir anne adayında hamileliğin 24 ve 28 haftaları arasında şeker yüklemesi yapılması tavsiye edilir. Şekerli su testi olarak da bilinen yükleme testi, HbA1C ve glikoz seviyelerinin takibi için yapılır. Maternal ve yenidoğan komplikasyonları en aza indirgemek açısından önemli bir tanı tedavi yöntemi olan şeker yüklemesi belirtileri takibi sayesinde bebeklerin doğum öncesi karşı karşıya kalabildikleri preeklampsi, preterm doğum, ölü doğum, gelişme geriliği, makrozomi gibi risklerin önüne geçilebilir.

3) Şeker Yüklemesi Zararları ve Yan Etkileri Nelerdir?

Gebelikte ortaya çıkan pek çok hastalık kadar şeker hastalığı da önemli olduğu için takip edilmesi gerekir. Şeker hastalığı henüz ortaya çıkmamış hamilelerde, şeker yüklemesi testi ile kolayca ortaya çıkarılan diyabet, anne açısından daha az risk içerir. Diyabetli hamilelerin şeker yüklemesi sonucu keşfedilen diyabetleri, kan şekeri seviyesinin düzenlenmesi ile sona erer.

Hamilelikte şeker yüklemesi ile tespit edilemeyen diyabet; gebelik zehirlenmesi, yüksek tansiyon, erken doğum gibi çeşitli riskler oluşturabilir. Şeker yüklemesi testinin bebek açısından yan etkileri, gebenin çikolata yediğinde olduğu kadardır. Bu durum, bebekte sadece iriliğe neden olabileceği için şeker yüklemesi zararları bebeğe ani şeker vermenin ötesinde değildir.

4) Şeker Yüklemesi Aç Karnına Mı Yapılır? Kaç Saat Aç Kalınmalı? Öncesi Su İçilir Mi?

Gebeler şeker yüklemesi testine aç karnına giderler. Diyabetin test edilmesi için 75 gramlık bir şekerli su veya içecek anneye içirilir. Açken ve yemek yedikten sonra ölçülen değerlerin karşılaştırılmasıyla ortaya çıkan sonuca göre doktor, önlem alır. Gebe, şeker yüklemesi sonuçları çıkar çıkmaz, sonucu olumlu ise günlük beslenme aktivitelerine dönebilir. Fakat sonuç uzmanda şüphe yaratıyor ise anneye tekrar 100 gramlık yükleme yapılabilir. Genellikle aç kalma süresi 8 saat ile sınırlanan gebeler, şeker yüklemesi sonrası yine birkaç saat daha aç kalabilirler. Bu uzun süre zarfında gebenin su içmesi dahi yasaklanır. Olası baş dönmeleri ve halsizlik için hazırlıklı olmak gerekir.

5) Şeker Yüklemesi Normal Değerleri Kaç Olmalı?

Şeker yüklemesi için içilen 50 g/75 g/100 gr şekerli sudan sonra çıkacak sonuca göre gestasyonel diyabet teşhisi için 90’ın üzeri risk kabul edilir. Genellikle; gebenin 75 g testinin sonuçlarına göre 1. saat: 180; 2. saat 153’ün altında olmalıdır. Diyabet teşhisi değerlerini kontrol eden hekimin anne adayına ilaç vererek müdahalesi söz konusu değildir. Şekeri ortaya çıkan annenin, sadece beslenmesi ve egzersizleri düzenlenir.

Günümüzde dünyada en sık kullanılan test, 50 g glukoz yükleme testidir ve testin olumsuz yanıt vermesi durumunda 3 saatlik 100 g testi yapılarak sonuca göre diyabet teşhisi konur. Test, iki aşamalı yapıldığında yüksek dozda şeker vücuda alınmış olur. Bu durum, gebelerde irritasyon, bulantı, kabızlık ve kusma olarak kendini gösterebilir. 75 g testlerinde çıkan 3 sonuçtan birinin yüksek olması, doktorun sonucu görmesi açısından faydalı olduğu için sorun ortadan kalkar ve gebeye önerilen 3 günlük düşük karbonhidratlı diyet ile gebenin sağlığı normal değerlerine indirgenir.

Bu nedenle şeker yüklemesi yüksek çıkanlar tanı için kullandığı yüksek dozu, doğru diyet programı ile göz ardı edebilirler. Bu nedenle uluslararası platformlarda gebelere genellikle tek aşamalı doz olan 75 g glukoz yüklemesi testi uygulanır. Fakat gebenin risk durumu yok ise süreci 50 g test ile basit bir şekilde atlatma yolunu seçmek size bırakılır.

6) Şeker Yüklemesi Ne İçin Yapılır? Gerekli Mi?

Şeker yüklemesi, anne adayının şekerini kontrol altında tutmak için yapılır. Tespit edilmeyen diyabet sorunları, bebekte ve annede farklı problemler meydana getirir. Bu nedenle uluslararası bir geçerliliği olan şeker yüklemesi testinin yapılması aşağıdaki durumlarda gereklidir:

• Anne adayı aşırı kilolu ise,
• Bir önceki doğum 4 kilonun üzerinde bir bebeğiniz var ise,
• Diyabetli bir ebeveyne sahipseniz,
• Ölü ve düşük doğum yapmışsanız,
• Sürekli ilaç kullanıyor iseniz, testi yaptırmanız kötü sonuçları baştan önlemek açısından fayda sağlar.

Özellikle son zamanlarda gebelikte tarama yapılıp yapılmaması ile ilgili görüş farklılıkları olsa da şeker yüklemesi Canan Karatay tarafından tehlike olarak görülür. Bebeklere bir anda yüklenen aşırı şekere karşı çıkan Karatay, organları henüz yeni oluşmaya başlayan bir bebeğe verilen saf şekerin zararlarına değinir. Özellikle bebeğin pankreasının yüksek insülin hormonu salgısını tolere edemeyeceğini savunan Karatay, ileride bebekte oluşacak akciğer solunum yetersizliği, bağışıklık sisteminin çökmesi ve sinir sistemi gelişiminin gecikmesi gibi birtakım sorunlardan bahseder. Anne ve bebek açısından hayati değer taşıyan şeker yüklemesinin artı ve eksileri hâlâ tartışma konusu olarak görülür.

7) Şeker Yüklemesi Bebeğe Zarar Verir Mi?

Şeker yüklemesi, uygulamanın, anne ve bebek açısından henüz bilinen bir tehlikesi olmadığı için pek çok uzman tarafından yaptırılır. Anne ve bebeğin herhangi bir doğum travmasına maruz kalmaması açısından fayda sağlayan test, anne karnındaki bebeğin iri gelişmesini önlemek için yapılır. Doğum sonrası bebekte insülin direnci düşüklüğü oluşacak ise durumun önceden tespit edilmesini sağlar.

11 Soruda Diyabet (Şeker Hastalığı) Uzman Doktor Cevaplıyor