Meyan Kökü Nedir? Faydaları Nelerdir?

Kolanın Ham Maddesi Meyan Kökü Hakkında Her Şey

Meyan şerbeti deyince akla Güneydoğu Anadolu’da sıcak yaz günlerinde sırtında taşıdığı güğümüyle “şerbet” diyerek çanaklarını birbirine vura vura sokaktan geçmekte olan meyan şerbetçisini yakalayabilmek için koşuşturan çocuklar gelir.

Annelerinin ellerinden kaptıkları çeşit çeşit boy boy tasları, kovaları şerbetçinin güğümden aktardığı buz gibi meyan şerbetiyle doldurtup dökmeden eve götürmeye çalışmalarını izlemek eğlencelidir.

Alışık olmayan damaklara bazen meyan kökünün buruk, mayhoş tadı yabancı gelse de o mayhoşluğa alışan ve seven için vazgeçilmez bir lezzettir. Soğuk meyan kökü şerbeti, sıcaktan bunalan birisi için ferahlatıcı, rahatlatıcı, serinletici bir etki yapar.

Yaz mevsiminde Ramazan’da oruç tutulan uzun, sıcak bir günün akşamında iftar sofrasında yer alan meyan kökü şerbeti, bütün günün susuzluğunu gidermek için eşsiz bir nimettir. Ayrıca yurt dışında birçok ülkede üretilen ve sevilerek tüketilen meyan kökü şekeri ya da yurt dışında bilinen adıyla licorice şekeri, sevilen ve çokça tüketilen bir şekerdir.

Doğal olarak üretilen licorice şekerinden boğaz pastili de yapılmaktadır. Önceleri çok bilinmese de son yıllarda ülkemizde de meyan kökü jelibon şeker üretiminde kullanılmaktadır.

Meyan Kökü Nedir?

Meyan kökü bitkisi, baklagillerden çok yıllık bir bitkidir. Sulak yerlerde, ırmak, dere kenarlarında yabani olarak yetişir. Boyu 50-200 cm arasındadır. Yaprakları kanat şeklinde parçalıdır. Küçük, mor çiçekleri vardır. Toprağın altındaki kökün uzunluğu bir metreyi bulabilir.

Genellikle tıpta ya da bitkisel tedavide kökleri kullanıldığı için meyan kökü olarak tanınır. Ana vatanı Güney Avrupa’dır ve kökeni M.Ö. 2000’li yıllara kadar dayanır. Ülkemizde genellikle Doğu Anadolu, Güneydoğu Anadolu ve Orta Anadolu’da yetiştirilir. Bazı yerlerde Piyan ya da Boyan diye de adlandırılır.

Meyan Kökü Ağacı Nerede ve Nasıl Yetiştirilir?

Meyan kökü ağacı, nemli ve humuslu toprakları sever. Bu nedenle sulak ve ılıman bölgelerde yetişir. Güneşli ortamı sevdiği için Akdeniz ikliminin geçerli olduğu bölgelerde doğal olarak yetişir. Ayrıca Ege, Güneydoğu Anadolu ve Orta Anadolu bölgelerinde akarsu kenarlarında yetiştirilebilir.

Çok yıllık bir bitki olduğu için zahmetsizdir. Kökleri yatay uzadığından aralıklı olarak dikilmesi önerilir. Kapsül içerisinde oluşan tohumlarından çoğaltılır. Üç yıllık köklerden meyan kökü balı elde edilir.

Meyan kökü yetiştiriciliği, özellikle son yıllarda yurt dışından gelen talepleri karşılamak için, kârlı bir tarım alanı haline gelmeye başlamıştır.

Meyan Kökü Faydaları Nelerdir?

Meyan kökü faydası çok olan şifalı bitkilerdendir. Mide rahatsızlıkları, kalp ve tansiyon sorunları, enfeksiyonlar, karaciğer rahatsızlıkları, saç ve cilt sorunları, obezite gibi bir çok sorunda tedaviye yardımcı olabilecek yararları bulunmaktadır.

• Meyan kökü gastrit, ülser, kabızlık, ishal gibi mide ve bağırsak rahatsızlıklarında semptomları gidererek rahatlatıcı etki yapar. Meyan kökü reflü sorunu için de yardımcıdır. Meyan kökü macunu mide rahatsızlıklarında pratik ve etkili bir preparattır.
• Solunum yolları hastalıkları için de kullanılabilen meyan kökü öksürük, balgam, boğaz ağrısı, nefes darlığı, bronşit gibi soğuk algınlığı ve grip belirtilerinde iyileşmeye katkı sağlar. Meyan kökü şurubu, meyan kökü tableti veya meyan kökü ve zencefil çayı bu amaçla tüketilebilir.
• Meyan kökü yararları arasında karaciğer iltihabı ve karaciğer yağlanmasındaki olumlu etkileri sayılabilir. İdrar söktürücüdür; toksinleri önler, bağışıklığı güçlendirir ve karaciğer, dalak gibi iç organların hastalanma riskini azaltır.
• Meyan kökü suyu, ferahlatıcı ve rahatlatıcı etkileriyle aynı zamanda bir antidepresan özelliği taşır. Sinirliliği ve kronik yorgunluğu önler.

• Meyan kökü saç ve cilt sağlığı üzerinde de yapıcı içeriğe sahiptir. Cildin ve saçın daha parlak görünmesini sağlar. Düzenli kullanımla ciltteki koyu renkli lekelerin, fazla yağın ve ölü hücrelerin temizlenmesinde faydalıdır. Cildin ve saçın daha nemli, esnek hale gelmesinde etkilidir. Egzama, sedef gibi cilt sorunlarında da iyileştirici gücü vardır. Meyan kökü haşlama yöntemiyle hazırladığınız preparatı ılımasını bekledikten sonra saçınıza ve cildinize masajla uygulayabilirsiniz. Bunun dışında meyan kökü sabunu, meyan kökü kremi, meyan kökü maskesi kullanabileceğiniz hazır ürünlerdir.
• Meyan kökü içeceği sağlıklı ve doğal şeker içerikli bir ürün olduğu için diyabet hastaları ya da diyet yapanlar tarafından tatlı ihtiyacını gidermek üzere tercih edilebilir; ancak yine de az miktarlarda tüketmeye dikkat edilmelidir. Şekerli olmasına rağmen kalori oranı düşüktür. Meyan kökü şerbeti kaç kalori sorusuna verilen cevap, 1 adet çubukta yaklaşık 40 kalori bulunduğu yönündedir yani meyan kökü çayı yaparken kullandığınız çubuk miktarına göre değişir.
• Meyan kökü tozu kadınlar için cinsellikte faydalı olabilmektedir. Bunun için meyan kökü soda ile karıştırılarak tüketilir.
• Meyan kökü hamilelikte zararlı mı, hayır değildir. Fazla miktarda kullanılmadığı sürece bir zararı yoktur. Günde iki bardağa kadar tüketilebilir.
• Meyan kökü İbrahim Saraçoğlu tarafından da incelenmiş ve çok sayıdaki faydası tespit edilmiş bir bitkidir.

Meyan Kökü Zararları Nelerdir?

Meyan kökü ve tüm meyan kökü preparatlarının hastalıkları tedavi etmede görevinin yardımcı nitelikte olduğu unutulmamalıdır. Başta kalp, tansiyon, böbrek, diyabet rahatsızlıkları bulunanların meyan kökü otu kullanmadan önce doktorlarına danışmaları önemlidir. Meyan kökü şerbeti zararları şöyle sıralanabilir:

• Meyan kökü şekere iyi gelir mi? Sonuçta şeker içeren bir bitkidir ve diyabet, obezite gibi sorunlarda zararlı olabilir.
• Meyan kökü tansiyona iyi gelir mi sorusuna uzmanların cevabı sodyum ve potasyum eksikliğine yol açabileceğinden yüksek tansiyon durumunda zararlı olabileceği yönündedir.
• Meyan kökü cinsellik sorunlarında testosteron oranını düşürerek zararlı olabileceği söylenmektedir.
• Kalp, kan inceltici ve tansiyon ilaçları kullananlar, meyan kökü kullanmamalıdırlar. Meyan kökü yan etkileri bu ilaçların içeriklerinden dolayı hastayı olumsuz etkileyebilir.

Meyan Kökü Nasıl Kullanılır? Nerelerde Kullanılır?

Meyan kökü, ülkemizde en çok meyan kökü şerbeti şeklinde bilinir ve kullanılır. Bunun için aktarlarda ezilmiş halde bulabileceğiniz meyan kökünü suda bekletip süzme yöntemiyle evde hazırlayabilirsiniz.

Bunun dışında meyan kökü coca cola içeceğinin de ana maddesidir. Meyan kökü fare tarafından sevilen bir bitkidir, bu nedenle meyan kökü tüketilmemelidir türünden söylentilere itibar etmeye lüzum yoktur. Sonuçta tüm bitkiler toprakta yetişmektedir ve toprak içerisinde farenin yanı sıra bir çok hayvan türü barınmaktadır.

Zayıflama ve tedavi amaçlı kullanılırken meyan kökü kürü uygulanabilir ya da meyan kökü ekstresi kullanılabilir. Meyan kökü zayıflama amacıyla kullanılmak isteniyorsa düzenli olarak meyan kökü çayı tüketilebilir; ancak bununla birlikte diyet yapılmalı ve bol su içilmelidir.

Meyan kökünden bal elde edilmekte ve meyan kökü pekmezi üretilmektedir. Meyan kökü yağı haricen buhar banyosu, masaj yağı, banyo yağı olarak kullanılabilir. Dahilen suya damlatılarak tedavi amaçlı içilebilir. Meyan kökü özütü ilaç sanayisinde ve kozmetikte kullanılmaktadır.

Meyan Kökü Zayıflatır Mı?

Meyan kökü zayıflama amacıyla kullanılırken düzenli bir şekilde ve aşırıya kaçmadan meyan kökü suyu hazırlanıp günlük içilebilir miktarı aşmadan tüketilir. Günde 1 fincan miktarı geçilmemelidir. Tokluk hissi yarattığı için daha az yemek yenmesini sağlar.

Meyan kökü çubuğu çiğneyerek de tatlı krizlerinin önüne geçebilirsiniz. İdrar söktürücü etkisiyle ödem atmak için de yararlanabilirsiniz. Ancak meyan kökü tek başına zayıflatıcı bir unsur değildir. Diyet yaparken tok tutmaya ve tatlı ihtiyacını gidermeye yardımcı olur.

Meyan Kökü Çayı Nasıl Demlenir?

• Ezilmiş bir top meyan kökünü sürahiye koyup üzerine geçecek kadar su ekleyerek 2 saat bekletin. Daha sonra şerbeti başka bir sürahiye süzerek alın. Dibindeki tortuyu bırakmaya dikkat edin. Bu şekilde birkaç kez sürahi değiştirip süzerek acılığını giderin. Soğuttuktan sonra tüketebilirsiniz.
• Diğer bir çay hazırlama şekli de haşlama yöntemidir. 3 bardak suya 3 kaşık meyan kökü ekleyerek kaynatın. Kaynamaya başladıktan sonra 10 dakika kadar kaynatmaya devam edin. Soğuduktan sonra tüketebilirsiniz.

Meyan Kökü Fiyatları Nasıldır? Nerelerde Satılır?

Meyan kökü çok pahalı bir ürün değildir. 1 kg ezilmiş kök fiyatı ortalama 35 – 40 TL civarındadır. Çubuk ya da ezilmiş kök şeklinde aktarlarda bulunabilmektedir. Paketli olarak da internet üzerinden ya da yine aktarlardan temin edebilirsiniz.

Ayrıca tablet, toz, şurup, ekstre, macun, krem, sabun gibi preparatları internet üzerinden ve yetkili satış noktalarından satın alabilirsiniz.