Meşhur Lutenitsa (Bir Oturuşta Tüm Kavanozu Yediren Orijinal Tarif)

Merhabalar,
Kış aylarında sözünü verdiğim gibi bu yaz lutenitsa için Bulgaristan’a gittim.  Yani tam yerinden tarifi bildiriyorum.😊

Lutenitsa daha çok Bulgaristan göçmenlerinin yaptığı çok lezzetli bir sos. Ben de kayınvalidem sayesinde öğrendim, yaz döneminde köye gittiğimizde orada bol bol yaparız. Vereceğim tarif ile biz yarım litrelik kavanozlardan tam 80 tane hazırladık. Siz bu ölçüleri dilediğiniz oranda artırıp azaltabilirsiniz.

Benim gördüğüm her evin lutenitsası farklı olur, kimisi bol biberli kimisi bol patlıcanlı sever. Biz tüm malzemeyi elekten geçiririz ama farklı yapanlar da var. Örneğin biberleri közleyip domates sosunun içine iri şekilde doğrayanlarda oluyor. Anlaşıldığı üzere kesin bir tarifi yoktur. Herkes kendi sevdiği gibi hazırlar. Ben size kayınvalidemin tarifini veriyorum. Biz seviyoruz umarım siz de seversiniz.

Meşhur Lutenitsa (Bir Oturuşta Tüm Kavanozu Yediren Orijinal Tarif) Tarifi'nin Malzemeleri

• 20 kg kırmızı kapya biber (etli olanlardan)
• 10 kg patlıcan
• 50 kg domates
• Tuz (damak tadınıza göre)
• 1, 5 litre sıvı yağ
• 1 kg şeker
• 40 g toz karabiber
• 1 çay bardağı mercimek otu (çıbrıka, çibriska, çubriza, çubritsa)

Biz kullanmadık ama eklemek isterseniz:

• Sarımsak 20 diş kadar ezilmiş sarımsak yetecekti. Ocaktan indirmeden 5 dk önce ekleyebilirsiniz.
• Yarım demet maydanoz. Ocaktan aldıktan sonra ince kıyıp eklenebilir.

Meşhur Lutenitsa (Bir Oturuşta Tüm Kavanozu Yediren Orijinal Tarif) Tarifi'nin Yapılışı

1. İlk olarak domates ve biberleri doğrayalım. Domateslerin kabuklarını soymamıza gerek yok çünkü sonradan elekten (kevgirden) geçireceğiz.
2. Patlıcanların kabuklarını soyarak doğrayalım. Pişirme aşamasına kadar suda bekletirseniz patlıcanlarınız kararmayacaktır. Biz doğrama işlemlerini bir gün öncesinden yapıyoruz. Ertesi gün de doğrudan pişiriyoruz böylece aynı gün içerisinde hem çok yorulmuyoruz hem de kavanozları hazırlama ve kazanların temizlik işlemi geç vakte kalıp aceleye gelmiyor, daha rahat çalışılıyor ;)
3. Sıra geldi pişirmeye. Biz odun ateşinde pişirdik imkanınız varsa odun ateşinde pişirebilirsiniz ya da büyük elektrikli ocaklar oluyor üzerine büyük kazanlar yerleştiriliyor onlardan da kullanabilirsiniz. Büyük bir kazana (tava da deniliyor) domatesleri alalım.
4. Domatesler sulanmaya başlayınca biberleri ekleyelim. Eğer kazana sığmayacak gibiyse sebzeler hafif diriliğini kaybettikçe, kazanda yer açıldıkça yavaş yavaş ekleyebilirsiniz. Bu aşamalarda birisinin sürekli domatesleri karıştırılması gerekiyor.
5. Biberlerden sonra son olarak patlıcanlar da eklenerek malzemeler iyice yumuşayıp elekten geçecek kıvama gelene kadar kaynatıyoruz. Ateşin ve malzemelerin miktarına göre süre değişir tabii ama biz 2 saat kadar pişirdik.
6. Daha sonra kazanı ateşten alıp soğumaya bırakalım. Böylece sebzeleri elekten daha rahat geçirebiliriz.
7. Sebzeleri elekten geçirerek domates kabuklarını ve çekirdeklerini ayıralım. Çıkan domates sosunu tekrar kazana alıp ateşe yerleştirelim.
8. Yarım saat kaynadıktan sonra tuzunu ilave edelim. Tuz herkesin damak tadına göre değişir biz dolu dolu 2 avuç tuz ekledik sonrasında ocaktan almadan önce diğer malzemeler de eklendikten sonra tadarak bir miktar daha tuz ekledik.
9. Tuzu ekledikten sonra yaklaşık yarım saat kadar daha pişirdikten sonra şekerini ilave edelim. Önce yarım kg şeker eklemenizi sonrasında yine tadarak ilave etmenizi öneririm.
10. Son olarak yağı ilave edelim. Karıştırmayı hiç bırakmadan kıvam alana kadar pişiriyoruz. Biz elekten geçirdikten sonra toplamda 2-2, 5 saat daha pişirdik. Kıvamı yine kendi damak zevkinize göre ayarlayabilirsiniz.
11. Ocaktan almadan önce son olarak mercimek otu baharatını ekleyelim. Bu baharatı genellikle Bulgaristan göçmenler kullanıyor ve bu bitkiyi yetiştiriyorlar. Şimdilerde pazarlarda özellikle göçmenlerin yaşadığı bölgelerdeki pazarlarda da satılıyor. Bu baharat ayrı bir tat veriyor sosumuza ama kullanmadan da yapmak mümkün.
12. Sosumuzu ateşten aldıktan sonra hiç zaman kaybetmeden güzelce yıkanmış kurutulmuş kavanozlara dolduralım.
13. Önceden kaynatıp kuruttuğumuz kapakları sıkıca kapatalım. Tüm kavanozları ters bir şekilde doğuyacakları yere yerleştirip üzerini battaniye gibi kalın bir örtü ile güzelce örtelim. Bu şekilde soğumaya bırakalım.

Not:

• Vermiş olduğum yağ ve şeker miktarı size çok gelmesin çok miktarda yapıldığı için bu miktarlarda kullandık.
• Bizim yarım kilogramlık kavanozlar ile yaklaşık 80 kavanoz lutenitsamız oldu.
• Daha önde de yazdığım gibi malzeme miktarlarını artırıp azaltarak istediğiniz miktarda yapabilirsiniz.

Zahmetli gibi görünse de kalabalık olduğunuzda keyifle, hoş sohbetle geçen güzel bir gün olarak hatıralarda kalıyor. Biz her sene olduğu gibi kayınvalidem ve teyzeler ile hazırladık. Yine bu kış onları hatırlayarak soslarımızı yiyeceğiz. Sağlıkla yemek nasip olur inşallah.

Aşağıya da benim köydeki iş kombinimi ekleyip bu uzun yazıyı sonlandırıyorum ☺ Sevgiler 💓