A’dan Z’ye Sabun Yapımı – Çeşitleri, Malzemeleri, Kalıpları ve Süslemesi

Sabun Hijyeni Eşliğinde Köpük Köpük Bilgiler

Sabun yüzyıllardır temizlik amacıyla kullanılan bir maddedir. Sabunun temizleme özelliği yağ ve kirleri çözme etkisinden gelir. İlk olarak Hititler tarafından kullanıldığı düşünülmektedir. Sabun başlarda hayvansal ya da bitkisel yağların kül ile karıştırılmasıyla elde edilmiştir. Eski çağlardan beri çamaşır temizlemek ve tedavi amacıyla kullanılmaktadır. Modern anlamda sabunun yapımı ise buharlı makinelerin icadıyla başlamıştır. 18. yüzyıldan itibaren bilimsel sabun yapımına geçilmiş, hazırlanmış formüllere uygun olarak üretilmeye başlanmıştır.

Sabun Nedir?

Sabun basit bir kimyasal işlem sonucu asit ve bazın reaksiyonundan elde edilen tuzdur. Yapımında asit olarak yağ asidi ve baz olarak alkali kullanılır. Türünü ve faydalarını belirleyen de içerisindeki yağ asididir. Sabunda kullanılan yağ asidine göre kullanılan alkali miktarı da farklılık gösterir.

Sabun Çeşitleri Nelerdir?

• Piyasada farklı renk, koku ve çeşitte birçok sabun bulunur.
• Günümüzde kullanılan sabunlar yapım tekniği ve yeri, kullanılma amacına göre çeşitlilik gösterir.
• Uzun ve kısa vadede insan sağlığına zarar veren sabunlar bulunduğu gibi zararlı kimyasallar içermeyen üstelik içeriğindeki yağ asitleriyle çeşitli cilt sağlığının korunmasına yardımcı olan sabunlar da bulunmaktadır.
• Sabunların büyük çoğunluğu fabrikasyon sabunlardır; sabun makinesi ile yapılır ve sabun paketleri halinde satılır. Ancak fabrikasyon sabunların bazıları vücuda zararlı kimyasallar içerebilir.
• Özellikle son birkaç yıldır bu kimyasalların vücuda olan zararlı etkilerinin anlaşılmasıyla daha doğal fabrikasyon sabunlar üretilmeye başlanmış.

• Bugünlerde yerel marketlerde ve doğal sabun mağazalarında el yapımı ve daha doğal olarak satılan sabunlar bulunmaktadır. Ancak sabun yapımında dikkatli olunması, içerisindeki cilde zarar veren artık maddelerin ayrıştırılması gerekir.
• Bu yüzden daha küçük işletmelerde yapılan sabunları almak için içerisinden artık maddelerin ayrıştırıldığına emin olunmalıdır.
• Benzer şekilde fabrikasyon sabunlar alınırken içerisine cilde zararlı kimyasalların katılmadığı sabunlar tercih edilmelidir.
• Sabun çeşitleri sıcak ve soğuk sabun yapımı olarak da belirlenebilir. Sıcak sabun yapımında gerekli yağ asitleri ve alkali ısı altında reaksiyona sokulur daha sonra elde edilen reaksiyondan gliserin ayrıştırılır. Bu aşamadan sonra kurutulup şekil verilir. İstenirse boya ile sabun renklendirme yapılarak son haline getirilir.

• Soğuk sabun yapma yönteminde gerekli malzemeler karıştırılarak kalıplara dökülür.
• Bu yöntemde en önemli nokta gerekli bekleme süresine uymaktır.
• Ancak bu yöntemle elde edilen sabun cilt temizliği için tercih edilmez.
• Sabun aynı zamanda kullanım yerine göre de çeşitlilik gösterir. Günümüzde sabun çeşitli kozmetik ürünlerin yapımında, çamaşır ve vücut temizleyici olarak ve çeşitli endüstriyel ürünlerin yapımında (boya, plastik, kauçuk gibi) kullanılır.
• Geçmişte çamaşırların temizliği için sabun yoğun olarak kullanılırken günümüzde daha çok hassas cilde sahip olanlar çamaşırlarını sabun tozu ile yıkamaktadır.
• Sabunlar vücut temizliğinde kullanım amaçlarına göre özelleşmiştir: El sabunu, banyo sabunu, yüz yıkama sabunu gibi değişik bölgeler için geliştirilmek üzere farklı içerik ve boyutta sabunlar bulunmaktadır.
• Aynı zamanda hoş koku veren dekorasyon malzemesi olarak da sabun kullanılır.

• Doğal olan ve cilt sağlığını korumada yardımcı olan sabunlar, yapımında kullanılan yağın çeşidine göre de çeşitlenir ve sabun özellikleri de yine yapımında kullanılan yağa göre değişiklik gösterir. Bu sabunlar her cilt tipine göre ve cildin hassasiyetine göre seçilebilir.
• Ayrıca bazı cilt rahatsızlıklarının giderilmesine de yardımcı olurlar. Bu tür sabunlar kullanılan yağ ile isimlendirilir. Sabun maskesi yapımında özellikle bu tipteki sabunlar tercih edilmelidir.
• En çok kullanılan doğal sabunlar, zeytinyağı sabunu, Hindistan cevizi sabunu, gül sabunu, kakao sabunu, lavanta sabunu, kekik sabunu ve limon sabunudur.
• Sabun ph değeri de oldukça önemlidir. Ph değeri cilde en yakın yani 5,5 ph değerinde sabunların tercih edilmesi cilt sağlığının korunması için gereklidir.

Sabun Malzemeleri Nelerdir?

• Sabun içeriği nedir? Sabun ham madde temelde yağ ve alkalidir. Yağ olarak zeytinyağı, Hindistan cevizi yağı, kakao yağı gibi bitkisel yağlar ya da kimyasal yöntemlerle çıkarılan başka yağlar kullanılabilir.
• Alkali olarak sodyum hidroksit ya da potasyum hidroksit kullanılabilir. Bunların dışında sabunun içerisindeki fazla alkaliyi uzaklaştırmak ve sabunun kalitesini arttırmak amacıyla çeşitli kimyasallar, renklendiriciler ve sabun esansları kullanılabilir.
• Evde sabun yapmak isteyenler için pek çok markette ve online satış mağazalarında sabun yapım malzemeleri satılmaktadır. Ancak buradaki malzemelerle yapılan sabunlar daha çok süs ve hediye olarak ya da koku vermesi amacıyla kullanılır. Bu türden sabunların yapımı için gerekli malzemeler sabun bazı, alkol, sabun boyası ve sabun esanslarıdır. Ayrıca sabun yapımı için malzemelerin karıştırılacağı bir kaba ve sabunun dökülerek kurutulacağı kalıplara ihtiyaç vardır.

Sabun Yapımı: Sabun Nasıl Yapılır?

• Günümüzde yapılan sabunlarda hassas hesaplamalar yapılabildiğinden aynı kalitede sabunlar kolaylıkla elde edilebilir.
• Sabun yapımı fabrikada, imalathanede ve evde yapılan sabunlarda farklılık göstermektedir. Ancak genel olarak sıcak yöntem ya da kaynatma yöntemi ve soğuk yöntem ya da soğuk proses olmak üzere iki ayrı sabun üretimi yöntemi vardır.
• Sıcak yöntemde sabunun üretileceği kazana kullanılacak olan yağ ve alkali konulur. İsteğe göre yağ çeşidi değişebilir, zeytinyağı, Hindistan cevizi yağı gibi.
• Daha sonra alkali olarak kullanılacak kimyasal sodyum hidroksit ya da potasyum hidroksit eklenir ve ısıtılma ve karıştırma aşamasına geçilir.
• İlk anda oluşan çözelti reaksiyonun gerçekleşmesiyle sabun oluşumu başlar. Bu aşamaya sabunlaşma denir.
• Sabunlaşma aşamasının sonunda elde edilen sabun çeşitli yöntemlerle kurutulur.
• Bu aşamada sabunun içerisindeki fazla alkali sabundan uzaklaştırılır ya da sabun kurumaya bırakılarak alkalinin sabundan ayrılması beklenir.
• Sabun tam olarak kurumadan içerisine koku ve renk verici maddeler eklenebilir ve kalıplara dökülür.
• Bir diğer yöntem de sabunun kalıplara dökülmeden kurutulması, koku ve renk verici maddelerle karıştırılarak kalıplara yerleştirilmesi daha sonra proses yöntemi ile son şeklinin verilmesidir.
• Sabunun kendi kendine kuruması bekleniyorsa bu süreç birkaç haftayı alabilir.

• Diğer bir yöntem de soğuk üretim yöntemidir. Bu işlem sırasında ısı etkisiyle reaksiyon hızlandırılmadığından dolayı sabunlaşma işleminin gerçekleşmesi daha uzun sürer.
• Bu yöntemde de sıcak yöntemde olduğu gibi yağ bir kaba dökülür ve üzerine seçilen alkali eklenir.
• Bu karışım sürekli karıştırılarak yoğun kıvamlı bir sıvı elde edilir. Bu aşamada istenirse renk ve sabun kokusu eklenebilir.
• Daha sonra elde edilen karışım kalıplara dökülerek sabunlaşma işleminin kalıplarda tamamlanması beklenir.
• Bu sürecin tamamlanması için 1- 2 gün gerekir.
• Ardından sabun kalıplardan çıkarılarak gerekirse kesilir ve kurumaya bırakılır. Kalıplardan çıkartılan sabunların kuruması için birkaç hafta beklenir.
• Bu süre içerisinde sabunun içindeki fazla alkalinin uzaklaşması gerekir. Bu yöntem daha çok az miktarda sabun üretiminde kullanılır.
• Evde sabun yapılışı için genellikle soğuk üretim yöntemi kullanılır.  Ancak dekoratif amaçlarla sabun yapmak için bu yöntemlerden ikisinin kullanımına da gerek yoktur.
• Dekoratif sabun tarifi oldukça basittir: Hazır satılan sabun bazı ısıtılarak sabun eritme yöntemi ile sıvı hale getirilir ve istenilen renk boyalar ve hoş koku için sabun esansı eklenerek kalıplara dökülür.
• Sabunun kurumasının ardından dekorasyon amacıyla kullanılacak sabun elde edilmiş olur.

Detaylı bilgi için: Sabun Nasıl Yapılır? Evde Doğal ve Pratik 5 Tarif

Sabun Kalıpları ve Çeşitleri

• Sabun çeşitleri gibi sabun kalıpları da oldukça fazladır. Soğuk ve sıcak yöntemlerde farklı kalıplar kullanılabilir. Aynı zamanda sabun daha büyük kalıplarda kurutularak kesilerek son haline getirilebilir.
• Sabun nasıl kesilir? Sabunun kesilmesi için sabun kesme aletinin kullanılması daha düzgün şekillerde sabunlar elde edilmesi için en iyi yöntemdir.
• Evde yapılan ve dekorasyon amacıyla kullanılan sabunlardaki kalıplar da daha çeşitlidir ve bu kalıplar sabun modelleri göze daha hoş gelecek şekilde tasarlanmıştır.
• Dekorasyon amacıyla yapılan sabunlarda daha çok silikon kalıplar tercih edilir ve çeşit çeşit silikon kalıplarla değişik sabun şekilleri oluşturulabilir.
• Sabun nasıl saklanır? Sabunlar sabun kabı içerisinde muhafaza edilebilir.

Sabun Süsleme Nasıl Yapılır?

• Dekoratif sabunlarda sabunu gösteren süslemesidir.
• Piyasadaki malzemelerle çok çeşitli sabun tasarımları yapılabilir.
• Sabunların süslenmesi günümüzde oldukça yaygındır ve sabun sanatı olarak isimlendirilir.
• Tasarım sabun örnekleri sosyal medyada sıkça yer alır.
• Sabunun süslenmesi içerisine katılan renk ve kullanılan kalıp ile başlar.
• Bazı kalıplar, çıkarılan sabunun içerisinde halka boşluk bırakacak şekilde tasarlanmıştır.
• Bu boşluktan kurdele ya da ip geçirilerek sabun süslenebilir.

• Kalıptan çıkarılan ya da hazır alınan sabunların üzerine boya ve fırça yardımıyla çeşitli desenler yapılabilir, sabunlar sabun kesesi içerisine konulabilir ya da kurdele ve kağıtlara sarılarak sabun paketleme yapılır ve bu paketlerin üzerine yapıştırılan yapma çiçek, kalp ya da boncuk gibi sabun süsleri ile sabun süsleme işlemi tamamlanır.
• Hazırlanan sabunlar sabun kutusu içerisinde hediye edilebilir.
• Sabun çiçek yapımı için küçük ebattaki sabunlar kullanılır.
• Sabunlar çubuklara takılarak veya sabun çiçekleri hazırlanarak sabun buketi ve sabun sepetleri yapılabilir.
• Farklı model, renk ve süslemelerle sabun aranjmanı tasarlanabilir ve sabun seti oluşturulabilir.

Sabun Faydaları ve Zararları Nelerdir?

• Doğal bitkisel yağlar ile hazırlanan sabunlar cilt için oldukça faydalıdır. Sabun yapımında kullanılan yağa göre sabunların yararları da değişkenlik gösterir.
• Zeytinyağı sabunu cildi yumuşatır, hindistan cevizi sabunu cildi nemlendirir ve saç dökülmesinin engellenmesine yardımcı olur.
• Kakao sabunu çatlak oluşumu engellemeye yardımcı olur, gül sabunu rahatlatıcı etkiye sahiptir.
• Lavanta sabunu egzama ve kaşıntıların engellenmesinde etkilidir, kekik sabunu cilt lekelerinin giderilmesine yardımcı olur, limon sabununun cildin sıkılaşmasına katkı sağlar.
• Sabun fiyatları oldukça değişkenlik göstermektedir. Sabun alınırken ucuz ve bilinmeyen markalar tercih edilmemelidir. Bazı sabunlar içerisindeki kimyasallar nedeniyle cilde yarardan çok zarar verebilir. Örneğin sabun yapımında kullanılan yağ asidine göre alkali miktarı doğru belirlenmelidir. Eğer kullanılan alkali miktarı fazla olursa ve sabundan uzaklaştırılmazsa cildi tahriş eder.

Evde Doğal Sabun Nasıl Yapılır? Pratik, Sağlıklı ve Onarıcı Etkili 4 Tarif