Vanilya Nedir? Özütü ve Çubuğu Nasıl Kullanılır?

Minik Taneciklerden Yayılan Enfes Koku

Vanilya Hakkında Her Şey

Özellikle pasta ve tatlılarda sıklıkla kullanılan vanilya, mutfakların vazgeçilmezlerindendir. Davetkar kokusu ve damaklarda kalan muhteşem lezzeti ile adeta büyüleyici bir etkisi olan vanilyanın kullanım alanı zamanla genişlemiş ve bu güzeller güzeli baharat şampuanlarda, kremlerde hatta oda parfümlerinde bile kullanılmaya başlanmıştır.

Vanilya Nedir?

Vanilya, salepgiller ailesinin kokusu ile tanınan üyelerinden biridir. Vanilya çiçeği ilk açtığında beyaz renktedir. Büyüyüp olgunlaştıkça açık sarıdan koyuya doğru değişen bir renk alır. Vanilya çiçeği rengi yetiştiği toprağa, iklime ve türüne göre hafif değişiklikler gösterebilir.

Özellikle tatlı ve pastalarda tercih edilen vanilya, kahve ve çeşitli kokteyllerde de sıklıkla kullanılır. Bu leziz ve hoş kokulu baharat ilk olarak Aztekler tarafından kullanılmış, Amerika’ya yerleşen İspanyollar tarafından da dünyaya tanıtılmıştır. Vanilya kokusu önceleri tapınaklarda kötü ruhlardan korunmak amacıyla dini ritüellerde kullanılırken daha sonraları bu baharat besin olarak tüketilmeye başlanmıştır.

Vanilya Nasıl Kullanılır?

Vanilya mutfaklarda:

• bütün
• toz
• macun
• yağ
• özüt
• esans
• şurup olmak üzere çeşitli şekillerde kullanılabilir.

Eğer bütün olarak tercih edilecekse bir vanilya çubuğu ikiye bölünerek kullanıldığında aromasından daha fazla faydalanabilme imkânı sunar.

Vanilya aromasının baskın olması istenmiyorsa özüt tercih edilmelidir. Taneciklerin alkolde bekletilmesi ile elde edilen özüt ısıtıldığında alkol uçar, vanilya tadı kalır. Kaliteli bir votka tercih ederek, küçük bir kavanozun içinde votkaya katacağınız beş – altı vanilya çubuğunu ağzı kapalı ve güneş görmeyecek şekilde iki üç ay bekleterek evde de bu özütü hazırlayabilirsiniz. Vanilya özütü alkolsüz de elde edilebilir ancak bunun için gliserol denen bir madde kullanmak gerekir. Ne var ki bu işlem için laboratuvar ortamı gerektiğinden evde hazırlamak mümkün değildir.

Vanilya esansı aromatik etki için yemeklerde kullanılmaktadır ancak bu doğal vanilya değildir. Laboratuvar ortamında hazırlanan esanslar, koku ve tadı taklit eden ürünlerdir.

Kahvelerde ve pastalarda tercih edilen vanilya şurubu, çileğin üzerine damlatıldığında bu meyveyi daha da dayanılmaz kılacak etkiye sahiptir.

Vanilya tozu mutfaklarda, özellikle şeker ve kakao eşliğinde pasta ve tatlılarda tercih edilir. Vanilya çubuklarının toz haline getirilmesi ve özütü ile birleştirilmesinden elde edilen pekmez kıvamındaki vanilya macunu ise yine çubuklar gibi bol aromatik etki istendiğinde tercih edilir. Maliyet bakımından çubuklara oranla daha ekonomik olmakla birlikte bir o kadar etkilidir.

Vanilya sadece mutfaklarda değil kozmetik alanında da kendine sağlam bir yer edinmiştir. Şampuan, losyon, krem ve benzeri ürünlerde hoş kokusu nedeniyle sıklıkla tercih edilir. Mis kokusuyla özellikle banyodan sonra vücuda sürülen vanilya yağı bedenin uzun süre hoş kokmasını sağlar.

Vanilya ile İlgili Püf Noktaları

• Vanilya aroması ile vanilya özütü aynı şey değildir ve bu ikisini birbirine karıştırmamak gerekir. Bu tip ürünlerin satışında isim kullanımına dair belirgin bir düzenleme olmadığı için vanilya paketi üzerinde yer alan içindekiler kısmına dikkat etmek gerekir.
• Fabrikasyon diye tabir edilen vanilya özütünde şeker, alkol, su ve vanilyadan başka bir madde olmaması gerekir.
• Vanilya şekeri ile şekerli vanilin de aynı şey değildir. Vanilin aslında vanilyanın kokusunu veren ana maddedir. Şekerli vanilin ise endüstiyel ürünün adıdır. Bu ürün için vanilya taklidi demek yanlış olmaz. Tamamen kimyasal yollarla lignin denen bir maddeden elde edilir. Kokusu vanilyaya benzediği ve son derece ekonomik olduğu için endüstriyel üretimde sıklıkla tercih edilir.

Vanilyanın Faydaları Nelerdir?

• Vanilya, sadece kokusuyla bile sinir sistemini olumlu yönde etkileyecek güce sahiptir. Stresle baş etmekte zorlandığınız anlarda sakinleşmek amacıyla vanilya koklamak son derece etkili bir yöntemdir.
• Vanilya sinir sistemi ile olduğu kadar sindirim sistemi ile de dosttur. Mide – bağırsak sorunlarında, hazım problemlerinde etkilidir.
• Kadınlar için adet söktürücü özelliğe sahiptir. Ayrıca östrojen hormonu salınımını tetiklediği için adet düzensizliklerinde de vanilya kullanımı önerilir.
• Soğuk algınlığı, bronşit, astım gibi solunum yolu sorunlarında vanilya kullanımı olumlu etkilere sahiptir.
• Ateş düşürücü olarak önemli bir etkisi vardır.
• Cinsel isteksizlik ve iktidarsızlık problemlerinde afrodizyak olarak vanilyaya başvurmak sorunu çözmede tek başına yeterli olabilir.
• Yorgun bir günün ardından hala enerjiye ihtiyaç duyuluyorsa vanilya bu görevi üstlenebilir. Daha dinç, daha enerjik ve bağışıklık sistemi daha güçlü bir vücut için düzenli vanilya kullanımı işe yarayacaktır.
• Vanilya çayı da uyku problemleri ile başa çıkmada son derece etkilidir.

Vanilyanın Zararları ve Olası Yan Etkileri Nelerdir?

Vanilya kullanımının yararları olabildiği gibi, yan etkileri ve zararları da elbette olabilir:

• Öncelikle belli bir miktarın üzerinde kullanmak için doktora danışmak son derece önemlidir.
• Mide, sindirim problemlerinde ve mide bulantısında belli miktardaki kullanımı fayda sağlarken, gereken dozun üzerinde alındığında ters etki göstererek kusmaya sebebiyet verebilir.
• Afrodizyak etkisinden dolayı kullanırken ölçüsüne dikkat etmek gerekir. Harici kullanımlarında (kişinin bir cilt hastalığı olmadığı takdirde) doz aşımı sorunu yaşanmaz.
• Vanilya yağı kesinlikle ağızdan alınmamalıdır. Hamilelikte kullanılmaması gerektiğine dair kesin bir bilgi olmamakla beraber yine de bu hassas süreçte alımı için doktora danışmak doğru olacaktır.

Vanilya Nerede Yetişir?

Vanilyanın ana vatanı Meksika’dır. Bununla birlikte belli miktarlarda Madagaskar, Antiller ve ekvatorun Pasifik kıyılarında yetiştirilmektedir. İşlenmesi zor ve meşakkatli olduğu için üretimi dünya çapında son derece kısıtlıdır ve safrandan sonra en pahalı baharat olarak ikinci sırayı alır. Ülkemizde ise sadece bazı botanik bahçelerinde ve özel seralarda üretilmektedir. Vanilya bitkisi, ana vatanı olan Meksika’nın dışında ancak 1850’li yıllardan sonra yetiştirilmeye başlanmış ancak yine de üretimi tüm dünyaya yayılmamıştır.

Vanilya Nasıl Üretilir?

Vanilya ağacı demek pek de doğru bir kullanım olmayacaktır çünkü vanilya aslında tırmanıcı gövdeli bir bitkidir. Başka ağaçların gövdelerine tutunarak boy atar. Toplandığında bizim bildiğimiz tadın aksine acı olan vanilyanın yemeklerde kullanılabilmesi için önce işlemden geçirilmesi gerekir.

İnce uzun çubuklar şeklinde olan vanilya önce 8-9 ay kadar dalda bekletilir. Toplandıktan sonra ise önce sıcak suda yumuşatılır, ardından güneşe serilip kurutulur ve 2-3 ay kadar dinlendirilir. Güneş altında kuruyan vanilyalar ilk boyutunun %20’sini kaybedip küçülür. İşte o muhteşem lezzet ancak bu süreç sonunda ortaya çıkar ve vanilya kullanıma hazır hale gelir. Çubuklar koyu kahverengi iken vanilya tozunun rengi genel olarak krem ile açık sarı tonları arasındadır.

Birçok Farklı Seçeneğiyle Vanilya Fiyatı

Vanilya şurubu alırken gerçek şurup mu vanilya aromalı şurup mu alınıyor dikkat etmek gerekir. Büyük marketlerden ya da internet üzerinden elde edilebilecek olan vanilya şurubu fiyatı 20 TL ile 70 TL arasında değişmektedir. Tek vanilya çubuğu fiyatı yine aynı satış mecralarından 5 TL ile 15 TL arasında değişen bir aralıkta temin edilebilir. Yurt dışından da sipariş edilebilecek vanilya özünün şişe fiyatı ise yaklaşık 150 TL civarındadır.

Vanilya ile Fark Yaratan 3 Tarif

1) Aromatik Tatlar Sunar: Çok Amaçlı Vanilya Şekeri

Yalnızca vanilya çubuğu ve bir miktar toz şeker kullanarak tatlılarınıza bambaşka bir aroma eklemeye ne dersiniz? Yapımı oldukça pratik olan bu uygulama ile tariflerinize lezzetli bir detay kazandırabilirsiniz. Tıklayın ve keşfedin ;)  Vanilya Çubuğu ile Vanilya Şekeri Yapımı

2) Girdiği Her Tarife Mükemmellik Katacak: Vanilya Sosu

İsterseniz sabah kahvaltılarında pankeklerle isterseniz yumuşacık keklerin üzerinde lezzete lezzet katacak vanilya sosunu hazırlamak hem kısa sürer hem de son derece kolay… Vanilya Sosu

3) Kıyır Kıyır Kurabiye Vanilya Aromasıyla Birleşti: Vanilyalı Kurabiye

Ağızda dağılan vanilyalı kum kurabiyesi ise özellikle ufaklıkların gözdesi olacak bir tarif. Hele de yanında sütle tadına doyamayacakları bir lezzete dönüşme olasılığı yüksek! Vanilyalı Kum Kurabiye

Vanilya ile hazırlanan tarifler için sitemizi ziyaret edebilirsiniz.