Çam Fıstığı Ağaçları Nerede Yetişir? Faydaları Nelerdir?

İçindekiler

Çam Kozalağının Çıtır Yemişi Çam Fıstığı

Çıtır çıtır lezzeti ve tereyağını andıran aroması ile yüzyıllardır dünya mutfaklarında kullanılan çam fıstığı, bitkisel bir besindir. İçeriğinde yer alan vitaminler, esansiyel mineraller sayesinde kolesterol üzerinde olumlu etkilere sahip olan bu fıstık, aynı zamanda kalp ve damar dostu tekli doymamış yağ asitlerinden de zengindir.

Ülkemizde dolmalık fıstık olarak da bilinen çam fıstığı Türk mutfağında dolma, pilav, pasta, tatlı, salata, helva ve börek gibi yemeklerin yapımında yaygın olarak kullanılır.

Çam Fıstığı Nedir?

Güner içi olarak da bilinen çam fıstığı, Pinus pinea denilen fıstık çamının kozalaklarından elde edilen sert kabuklu ve yüksek besin değerine sahip bir besindir. Hemen hemen bütün Akdeniz ülkelerinde yetişen çam fıstığı ağacı, şemsiyeye benzeyen görkemli görünümü ile 20 metreye kadar uzayabilir.

Çam fıstığı yemeklere eklenmesi dışında farklı amaçlara da hizmet eder. Çam fıstığı yağı margarin ve mayonez imalatında, tatlıcılık ve kozmetik sektöründe de kullanılır. Ayrıca çam fıstığı reçeli ve çam fıstığı ezmesi de lezzeti ile sabah kahvaltılarında tercih edilir.

Çam Fıstığı Ağaçları Nerede Yetişir?

Dünya üzerinde Akdeniz ve Ege sahillerinde bulunan çam fıstığı ağacı İtalya, Girit, İspanya ve Portekiz’de daha sık görülür. Ülkemizde çam fıstığı ile ünlü ilimiz, Bergama Kozak’tır. Bunlara ek olarak Antalya, Kahramanmaraş Aydın ve Muğla illerimizde ciddi oranda çam fıstığı yetiştiriciliği yapılmaktadır.

Çam fıstığı kozalağı fıstık ağacı 8-9 yaşına geldiğinde üretilmeye başlar. Çam fıstığı tohumu 20 derecedeki suda 2 gün bekletilir. Yumuşak toprağa ekilen tohumlar çatladıktan sonra plastik bardaklar dikilir. 15 gün sonra çimlenen fideler saksılara alınır. 1 yaşına gelen çam fıstığı fidanları mart ve nisan aylarında doğaya ekilir.

Çam Fıstığı Kalori ve Besin Değeri Nedir?

100 gram çam fıstığı yaklaşık 670 kalori içerir. Neredeyse %70’i yağ olan fıstığın kolesterol içeriği sıfırdır. 3,7 gram diyet lifi, 14 gram protein, 2 miligram sodyum ve 597 miligram potasyum içeren besin kalsiyum demir ve magnezyum açısından da zengindir. Yüksek oranda A, C, B2 ve B1 vitamini de içeren çam fıstığı linoleik ve oleik yağ asitleri nedeniyle oldukça değerli bir besindir.

Çam Fıstığı Faydaları Nelerdir?

Çam fıstığının öğütülmesi ile elde edilen çam fıstığı tozu çorbaların içine atılarak sinirlerin yatıştırılmasını sağlar.
Yüksek oranda yağ içermesine rağmen oleik ve linoleik asit içeriği nedeniyle iştahın kontrol altına alınmasını sağlayarak zayıflamaya yardımcı olur.
Bağırsakta yer alan kolesistokinin hormonun salgılanmasını teşvik ederek mideyi rahatlatarak spazmların ortadan kalkmasını sağlar.
Kalp ve damar hastalıklarına karşı vücudu korur ve ayrıca tansiyonu dengeler.
Kolesterolü düşürür.
Antioksidan özellikleri ile vücudun bağışıklık sistemini güçlendirerek hastalıklara karşı vücut direncini arttırır. Anne sütünün artmasını da destekleyen çam fıstığı, sağlıklı diş ve kemik gelişimi için de önemli bir besindir.
Yorgunluk, halsizlik, siyatik ve romatizma gibi hastalıkların tedavisini desteklemesi de çam fıstığı yararları arasındadır.
Bal ile karıştırılıp macun haline getirilen çam fıstığı cinsel güç problemleri için de birebirdir.

Çam Fıstığı Ne Zaman Toplanır?

Yaklaşık olarak 250 yıl ömre sahip olan çam fıstığı ağacının en verimli dönemi 25 ile 80 yaşlar arasıdır. Toplanan bir kozalağın yetişmesi yaklaşık olarak 3 yıl sürer. Çam fıstığı hasadı en erken kasım ayında yapılmalıdır.

Daha erken dönemde toplanan çam kozalakları gelişmediğinden dolayı fıstıkları kalitesiz olur. Hızlı bir şekilde büyüyen fıstık ağacı 3 yılda olgunlaşan bir ağaçtır ve bu süre içinde çam fıstığı üretimi yapmaya başlar.

Çam Fıstığı Nasıl Çıkarılır? Nasıl Ayıklanır?

Çam fıstığı kozalakları kasım ayından itibaren toplanmaya başlanır. Çam fıstığı kabuğu oldukça sert bir yapıya sahiptir. Sert kabuğunun parçalanabilmesi için toplanan kozalaklar haziran ve temmuz aylarında güneşe serilip kurutulur. Lale gibi açılan kozalaklardan fıstık çıkarmak için patos denilen araçlar kullanılır. Elde edilen kabuklu çam fıstıkları suyla ıslanır ve çam fıstığı kırma makinesi ile kabuklarından ayıklanır. Kendi topladığınız fıstıkları ise çam fıstığı kıracağı ile kırabilirsiniz.

Çam Fıstığı Fiyat Bilgisi

500 kilogramlık çam fıstığı kozalağından 100 kilogram kabuklu çam fıstığı ve bu fıstıklardan ise 25 kilogram fıstık içi elde edilir. Ülkemizde çam fıstığı ticareti toplam fıstık üretiminin yaklaşık %80’ine sahip olan Kozak yaylasında yapılır.

Çam fıstığı alım satım işlemi marketlerden, büyük alışveriş merkezlerinden, semt bakkallarından, aktarlardan ve online gıda satışı yapan firmalardan yapılabilir. Çam fıstığı fiyatları o yıl içindeki çam fıstığı hasadına bağlıdır. Ortalama olarak çam fıstığı kilosu 150 lira ile 250 lira arasında değişiklik gösterir.

Çam Fıstığı ile Hazırlanan Nefis Tarifler

1) Geleneksel Türk Lezzeti: Zeytinyağlı Biber Dolması

Türk mutfağında özel bir yere sahip olan zeytinyağlı biber dolmasına ekleyeceğiniz çam fıstığı hem dolmaya lezzet verir hem de sağlığa faydaları ile daha besleyici bir öğün hazırlamanızı sağlar. Fıstıklı biber dolması ile hem misafirlerinize hem de ailenize şölen tadında sofralar hazırlayabilirsiniz. Zeytinyağlı Biber Dolması

2) İster Makarnaya İster Salataya Kullanın: Pesto Sos

Fesleğen, çam fıstığı, permesan peyniri, zeytinyağı, sarımsak ve tuz kullanılarak hazırlanan pesto sosu dilerseniz yemeklerinizin yanına garnitür olarak kullanabilir, dileseniz salata ve makarnalarınızda sos olarak kullanabilirsiniz. Kendine has bir lezzete ve aromaya sahip olan pesto sos hazırlanması
kolay ve pratik bir sos çeşididir. Pesto Sosu

3) Damaklarda Kalıcı Bir Lezzet: Çam Fıstıklı İrmik Helvası

İrmik, margarin, çam fıstığı, sıvı yağ, su ve şeker kullanılarak hazırlanan çam fıstıklı irmik helvası, ağızda eriyen yumuşacık lezzeti ile damaklarda kalıcı bir aroma bırakır. Misafirlerinize ve ailenize hazırlayabileceğiniz kolay ve pratik çam fıstığı helvası ile tatlı keyfini doruklarda yaşayın. Çam Fıstıklı İrmik Helvası

4) Zamansız Bir Tarif: Çam Fıstıklı Zeytinyağlı Yaprak Sarması

Asma yaprağı, pirinç, kuru soğan, kuş üzümü, zeytinyağı, çam fıstığı, baharat, kuru biber, limon tuzu maydanoz ve salça kullanılarak hazırlanan çam fıstıklı zeytinyağlı sarma günün her anı tüketilebilen zamansız bir tariftir. Limon, dereotu veya yoğurtla servis edebileceğiniz yaprak sarması, kendine has lezzeti ile sofralarınızın vazgeçilmez zeytinyağlılarından biridir. Çam Fıstıklı Zeytinyağlı Yaprak Sarması

5) Ağızda Eriyen Mükemmel Lezzet: Çam Fıstıklı Un Helvası

Un, şeker, çam fıstığı, margarin, sıvı yağ ve süt ya da su kullanılarak hazırlanan çam fıstıklı un helvası, ağızda eriyen mükemmel lezzeti ile sofralarınıza çok yakışır. İster çay keyfinde ister yemeklerden sonra ailenize ya da misafirlerinize sunabilirsiniz. Dilerseniz bu çam fıstığı tatlısı üzerine tarçın ekleyerek servis edebilirsiniz. Çam Fıstıklı Un Helvası

6) Çam Fıstığının Limon ile Muhteşem Buluşması: Çam Fıstıklı Limonlu Kurabiye

Un, şeker, yumurta, zeytinyağı, vanilya, limon, hamur kabartma tozu, çam fıstığı ve pudra şekeri kullanılarak hazırlanan çam fıstıklı limonlu kurabiye, muhteşem lezzeti ile çay saatlerinize keyiflendirir. Çam Fıstıklı Limonlu Kurabiye

7) Yumuşacık Lezzet: Çam Fıstıklı Kek

Yumurta, un, şeker, vanilya, çam fıstığı, limon rendesi ve kabartma tozu kullanılarak hazırlanan çam fıstıklı kek porsiyonlara ayrılarak pişirilir. Piştikten sonra üzerine eklenen ballı çamfıstıklı sos farklı ve lezzetli aroması ile çay saatlerinizi renklendirir. Çam Fıstıklı Porsiyonluk Kek

8) Sofraların Baş Tacı: Çam Fıstıklı İrmik Helvası

Oldukça kolay ve pratik bir şekilde hazırlayabileceğiniz çam fıstıklı irmik tatlısı, tatlı krizlerinizle baş etmenize yardımcı olur. Damakta eriyen muhteşem lezzeti ile özellikle balık sofralarının vazgeçilmez tatlısı olan irmik helvasını misafirlerinize ve ailenize ikram edebilirsiniz. Çam Fıstıklı İrmik Helvası

9) Brokoli ve Çam Fıstığının Mükemmel Birlikteliği: Çam Fıstıklı Brokoli Salatası

Brokoli, elma, kırmızı ve sarı biber, çam fıstığı, bal, hardal ve zeytinyağı kullanılarak hazırlanan çam fıstıklı brokoli salatası zengin vitamin ve mineral içeriği ile sofralarınızın besin değerini arttırır. Çam Fıstıklı Brokoli Salatası

10) Kuskus ve Çam Fıstığının Muhteşem Uyumu: Çam Fıstıklı Kuş Üzümlü Kıymalı Kuskus

Kuskus, kıyma, kuru soğan, kuş üzümü, çam fıstığı, tereyağı ve baharat kullanılarak hazırlanan çam fıstıklı kuş üzümlü kıymalı kuskus, muhteşem lezzeti ve besleyici özellikleri ile öğünlerinizi ziyafete çevirir. Çam Fıstıklı Kuş Üzümlü Kuskus