Cilt Mantarı Nedir? Çeşitleri, Belirtileri ve Tedavisi

Rahatsızlık Verici Kaşıntılar İçin Etkili Çözümler

Mantar adı verilen mikroorganizmaların sebep olduğu rahatsızlıklara, mantar ya da mantar enfeksiyonları adı verilir. Mantarlar en yaygın olarak cilt üzerinde etkisini gösterir. Bunun yanı sıra kafa derisi, tırnak, ayak ve kasık bölgesinde de hastalık yapan mantarlar, cildin üst tabakasında enfeksiyon oluşturur. Cildin üzerinde kırmızı daireler oluşturan hastalık, kaşıntılı ya da kaşıntısız olabilir. Mantar enfeksiyonu bulaşıcı bir hastalıktır.

Bu enfeksiyona sahip olan kişi ya da hayvan ile doğrudan cilt teması kurulması sonucu oluşan mantar enfeksiyonunun tedavisi mümkündür. Hafif ya da şiddetli olarak seyreden hastalık, genellikle cildin en dış katmanını etkiler. Bazı nadir durumlarda derinin altına da işleyebilir ve böyle bir durum geliştiğinde çok ciddi hastalıklar oluşabilir.

Bağışıklık sisteminin güçsüzleştiği HIV/AIDS gibi hastalıklarda, mantar enfeksiyonuna yakalanıldığında çok zor iyileşir. 15 yaşından küçük çocuklarda bu hastalığa yakalanma riski oldukça yüksektir. Mantar hastalıklarına yakalanmamak için önlemlerin alınması ve hastalık taşıyan kişilerin eşyalarının kullanılmaması gerekir.

Cilt Mantarı Nedir?

Cilt mantarının oluşum nedenleri çeşitlilik gösterir. Bazı durumlarda mantarın varlığı fark edilemeyecek boyutlardadır. Bazı durumlarda ise kaşıntı, ağrı, kızarıklık ve mantarın oluştuğu alanda sertlik gözlenir. En çok karşılaşılan cilt hastalıklarından biri olan mikroorganizmalar, cilt, ayak parmakları, saç ve tırnak gibi alanlara yerleşerek enfeksiyon oluşturur. Cilt mantarına neden olan Candida albicans (kandidiaz) olarak bilinen bir maya çeşididir.

Hastalık, vücudun kol, bacak, gövde gibi bölümlerinde kırmızı kabarıklık şeklinde ortaya çıkar. Bu kızarıklık ve kabarıklıklar genelde egzama ile karıştırılır. Genellikle uzman doktorlar ilk bakışta ciltte mantar enfeksiyonu oluşumunu hemen anlar.

Çok belirgin bir şekilde kendini göstermeyen durumlarda doktor deri dokusundan örnek alarak teşhis koyabilir. Alınan doku örneği laboratuvarlarda mikroskop altında incelenir ve teşhis edilebilir. Bu yöntem dışında cilt mantarının teşhis edilebildiği başka bir yöntem yoktur.

Cilt Mantarı Çeşitleri Nelerdir?

Cilt mantarı, cilt üzerindeki herhangi bir bölgede pullu, yassı ve kırmızı renkli kaşıntılar ile kendini gösterir. Kızarıklıklar hastalık ilerledikçe cilt üzerinde yama şeklinde genişler. Süreçle birlikte dairesel halkalar şeklini alarak cilt üzerinde yayılmaya başlar. Kurt ya da solucan şeklini alan halkalar rahatsız edici bir görünüme sahiptir. Bir süre sonra cilt mantarı beyaz leke halini alır.

Ciltte görülen mantar çeşitleri:

• Keriyon Cilt Mantarı: İyileşme sürecinde su toplayan bu mantar çeşidi hayvancılık ile uğraşan kişilerde yaygın olarak rastlanır.
• Anüler Cilt Mantarı: En sık karşılaşılan mantar çeşidi olan anüler cilt mantar, halkaya benzer bir yapıya sahiptir. Hastalık ilerledikçe halka ortadan başlayarak yayılır. Kırmızı ve kabarık bir şekilde olan mantar çeşidi kaşıntı hissi oluşturur.
• Tinea Versicolor Cilt Mantarı: Özellikle aşırı terleyen ya da terleme problemi olanlarda sıklıkla görülür. Kol, bel ve bacak bölgesinde kırmızı kabarcıklarla karakterize olan tinea versicolor cilt mantarına, egzersiz yapan kişilerde daha sık görülür.

Cilt Mantarı Neden Olur?

Mantar enfeksiyonuna neden olan mikroorganizmalar, nemli ve sıcak ortamları sever. Ayak, kasık, koltuk altı gibi bölgelerde cilt mantarına daha sık rastlanılır. Uzun süre ayakkabı ile kalmak ya da uzun süre terli bir halde durmak enfeksiyon oluşumunu kolaylaştırır.

Cilt mantarı enfeksiyonuna sahip olan kişilerle temas ya da onların kişisel eşyalarını kullanma cilt mantarına yakalanma riskini arttırır. Ortak havuz, soyunma odaları ve ortak duş alanlarının kirli olması hastalığa yakalanmanın bir diğer nedenidir. Aşırı antibiyotik kullanımı vücut için gerekli olan bakterilerin de ölmesine neden olur. Mantarların çoğalmasını önleyen bu bakterilerin ölümü cilt mantarına yakalanma riskini arttırır.

Aşırı kilolu insanların ciltleri daha katmanlıdır. Bu katmanlar havasız, yüksek nemli ve karanlık olduğu için mantara neden olan mikroorganizmaların çoğalmasını sağlar. Bazı mantarlar şeker ile beslenir.

Diyabet hastalarının idrarında bir miktar şeker bulunur ve bu durum diyabetlilerde mantar enfeksiyonu oluşumunu arttırır. Streoid ilaç ya da kimyasal kullanımı, kemoterapi ilaçları, alerji ilaçları, vitamin yetersizlikleri ve hamilelik gibi durumlarda bağışıklık sistemi yetersizleşir. Vücut direncinin düşmesi ciltte mantar hastalığı oluşumunu destekler.

Cilt Mantarı Belirtileri Nelerdir?

Mantar enfeksiyonlarına karşı cilt bir takım reaksiyonlar gösterir. Hastalığa sahip olan bir hayvandan insandan ya da eşyadan geçen mikroorganizmalar, cildin dış tabakasına hasar verir.

Peki, cilt mantarı kaşıntı yapar mı? Mikroorganizmaların ciltte yarattığı hasar, cilt tarafından kaşıntı olarak karakterize edilir. Cilt mantarının en yaygın belirtisi kaşıntıdır. Bazen bu durum deri üzerinde yaralar oluşuncaya kadar belli olmaz.

Saç derisinde meydana gelen mantar enfeksiyonlarında kaşıntı yaygın olarak görülür. Cildin sadece üst tabakasını etkileyen mantar hastalığı cilt dokusunda kırmızı renkli dairesel döküntüler oluşturur. Pul pul ve halkalar şeklinde cilt zerine yayılan mantar enfeksiyonu, bu bölgelerde giderek büyür. Bazı mantar türlerinde kaşıntı oldukça fazlalaşır ve cilt üzerinde yaralar oluşturur. Bu yaralar kırmızı yumru şeklindedir.

Cilt Mantarı Bulaşıcı Mıdır?

Cilt mantarı bulaşıcı bir hastalıktır. Yüksek oranda nem içeren toplu alanlarda yaşamak mantar oluşumunu arttırdığı gibi bulaşma riski de oluşturur. Mantar hastalığına sahip kişiler, hayvanlar ya da eşyalarla temas halinde olmak da hastalığa yakalanma sebebidir. Bu yüzden hastalığa sahip olanların kişisel eşyalarının kullanılmaması gerekir.

Hijyen kuralları gereği hastalık olsun ya da olmasın havlu, yatak, çarşaf, nevresim, tarak ya da kıyafet gibi kişisel eşyaların kullanımı oldukça tehlikelidir. Bunların yanı sıra makyaj malzemesi, koltuk altı deodorant, krem, diş fırçası, bardak, çatal ve tabaklarının kullanımı da sakıncalıdır.

Spor salonu gibi ortak kullanım alanlarında temiz havlu kullanmadan fitness aletlerinin kullanılmaması hastalığın bulaşmasını engeller. Güreş gibi cilt ile direk temas halindeki sporlar da mantar riskini arttıran bir diğer önemli sebeptir.

Cilt Mantarı Tedavisi Nasıl Yapılır?

Teknolojinin ilerlemesi ile birlikte cilt mantarının tedavisi oldukça kolaydır. Düzenli olarak kullanılan krem, hap veya jeller ile cilt mantarı önlenebilir. Tedavide kullanılan yöntemlerin başında cilt mantarı hapı, cilt mantarı için krem ve cilt mantarı spreyi gelir. En az bir ay boyunca imiazole krem günde iki kez cilde uygulanır ve iyileşme sonrasında 2 hafta daha uygulanması önerilir. 12 yaş altında kullanılması sakıncalı olan terbinafine krem cilt mantarının tedavisinde kullanılan bir diğer cilt mantarı kremi çeşididir.

Bunların dışında cilt mantarı ilacı doktor kontrolünde kullanılır. Cilt mantarı için en etkili ilaç tedavisi ile cilt mantarı çok kısa bir sürede iyileşebilir ancak kişisel temizliğe gereken önem verilmediğinde tekrarlayabilir. Sık sık çorap ve iç çamaşırı değiştirilmesi ve kıyafetlerin yüksek ısıda yıkanması, sık sık duş alınması ve duş sonrası iyice kurulanması iyileşme sürecini hızlandırır. Dar ve sentetik kıyafetler yerine pamuklu ve bol kıyafetler tercih edilmelidir.

Saç derisinde meydana gelen mantar enfeksiyonları için özel olarak tasarlanan cilt mantarı şampuanı ve cilt mantarı için sabun kullanılabilir.

Evde cilt mantarı doğal tedavisi de yapılabilir. Cilt mantarı bitkisel tedavisi için ise çay ağacı yağı, oksijenli su, elma sirkesi, sarımsak yağı ve nim yağı gibi ürünler harici olarak kullanılabilir.

Mantar Enfeksiyonuna İyi Gelen 9 Doğal Tedavi