Turna Balığı ve Avcılığı

Turna Balığı Hakkında Merak Edilenler

Avlanması beceri ve tecrübe isteyen büyük balıklardan olan Turna balığı, nehir ve göllerde yaşar. Her zaman tezgahlarda görmeye alışık olmadığımız bu tatlı su balığının çeşitlerini, avcılığı ve faydaları ile ilgili detayları yazımızda bulabilirsiniz.

Turna Balığı Nedir? Özellikleri Nelerdir?

Turna balığı boyu 2 metreye, kilosu 30 kilograma kadar çıkabilen büyük balıklardandır. Bu dev turna balığı çeşidini ülkemizde görmek pek mümkün değildir. “Turna balığı ne yer?” diye merak edenler için balığın vahşi sayılabilecek derecede bir etobur olduğunu söylemeliyiz. Vahşi tanımlaması, gerektiğinde kendi yavrularını da besin olarak kullanmasından gelir. Yavru turna balığı 1 aylıkken etrafa saldırmaya başlar.

Turna balığı dişleri, sivriliği ve keskinliğiyle kedi dişlerine benzer. Dişlerinin sivriliği, yırtıcılığı ve etobur olması nedeniyle tatlı suların köpek balığı olarak tanımlanır. Dünyada bulunan bazı türlerinde 100 yılı bulan yaşam ömrü de Turna balığıyla ilgili ilginç bilgiler arasındadır.

Turna balığı av sezonu nisan ayında başlar. Aralıktan mart sonuna kadar avlanması yasaktır. Turna balığı mevsimi, temmuz ve aralık arasındaki dönemdir.

Turna Balığı Çeşitleri Nelerdir?

Avrupa turna balığı, iri turna balığı ve kırmızı yüzgeçli turna balığı başlıca turna balığı çeşitleri arasında sayılabilir. Turna balığı denizlere açılan nehir ve göllerde yaşar. Avrupa, Asya ve Amerika’nın iç sularında yaşarlar. Ülkemizde ise Karadeniz’e dökülen nehir ağızlarında görülür. Sazlıklarda doğal olarak yaşamasının yanı sıra Turna balığı yetiştiriciliği de yapılmaktadır.

Ülkemizde bulunan Turna balığı çeşitlerinin boyları 1 metreye yakındır. Turna balığı, çiftlik üretimine uygundur. Ülkemizde sadece bir tür Turna balığı bulunur ve uzun yıllardan bu yana turna balığı yetiştiriciliği yapılmaktadır. Turna balığı çiftliği, iyi planladığında verimli bir üretim sağlar. Turna balıklarının yumurta dökmesi için 2-3 yaşlarına ulaşması gerekir. Ayrıca yumurtalarıyla havyar üretimi için de uygun bir balıktır.

Turna Balığı Avı Nasıl Yapılır?

Turna balığı hızlı yüzmesi nedeniyle balıkçıların elinden kolayca kurtulabilir. Turna balığı ile balıkçılar arasındaki bu çekişme, sportif avcıların ilgisini çeker. Turna balığı yakalama için balığın ağırlığına uygun turna balığı malzemeleri kullanmak gerekir. Turna balığı avları için önceden turna balığı takımı hazırlamanız gerekir. Balığın gücüne uygun bir turna balığı oltası kullanmak hem avlanma açısından hem de kazalara karşı tedbir olarak önemlidir.

Avlanmaya başlamadan önce “Turna balığı ne zaman avlanır?” sorusunu kendinize sormalısınız. Aralık ve nisan ayı arasında bulunan bir ayda değilseniz av yasağı olmadığı için ava çıkabilirsiniz. Turna balığı avcılığı, oltayla sabit bir noktada bekleyerek ya da tekneyle hareket halindeyken iki teknikle yapılır. Turna balığı genellikle avını gezerek değil sazlık ya da kayalıklarda bekleyerek avlar. Çevresinde hareket eden birçok şeye turna balığı saldırısı gerçekleşebilir.

Turna balığı avı kullanılan yem türüne göre suni yemlerle avcılık ve doğal yemlerle avcılık olmak üzere iki sınıfa ayrılabilir. Turna balığı yemleri konusunda avcıların yoğunlukla tercih ettiği turna balığı rapalası ve turna balığı kaşıkları kullanmanız avlanmayı kolaylaştırır. Piyasada değişik boyutlara ve şekillere sahip rapalalar bulabilirsiniz. Turna balığı sahte yemi yutup avlandıktan sonra, dişlerinin keskinliğinden korunmak için kargaburun benzeri bir alet kullanmak gerekir.

Turna Balığı Faydaları Nelerdir?

Uzmanlar sağlıklı bir yaşam için haftada en az iki kere balığın soframızda olmasını tavsiye eder. Turna balığının da sofralarda sık sık yer alması gereken diğer tüm balıklar gibi, içerdiği vitamin ve minerallerle sağlık açısından birçok faydası bulunur:

• Omega 3 bakımından zengindir. Kalp ve damar hastalıklarına karşı korur.
• Kansere karşı koruyucudur.
• Hafızayı güçlendirir.
• Beyin ve sinir sistemi üzerinde olumlu etkileri bulunur.
• İçerdiği doymamış yağlar ve protein nedeniyle uzun süre tokluk hissi verir.
• Fosfor ve A vitamini açısından zengindir. Göz sağlığını korur.
• Beyin ve sinir sistemi üzerinde olumlu etkisi bulunur.
• Alzheimer hastalığını önler.
• Bağışıklık sistemini güçlendirir.
• Kan basıncını dengeler ve yüksek tansiyonu önler.
• Çocukların zihinsel ve bedensel gelişimini destekler.
• Turna balığı, kalsiyum açısından zengin balıklar arasındadır. Kemik sağlığını korur.
• Saç ve cilt sağlığını artırır.

Turna Balığı Nasıl Temizlenir? Nasıl Pişirilir?

Turna balığı temizleme, biraz beceri ve tecrübe ile rahatlıkla yapılabilir. Sıcak suyla yumuşattığınız pulları bıçakla temizlemekle işe başlayabilirsiniz. Ardından keskin bir bıçak kullanarak balığın yüzgeçlerini içten dışa hareketlerle kesip çıkarabilirsiniz. Kuyruğu kesip karnının içindeki organları temizledikten sonra en önemli kısma geçebilirsiniz. Balığın derisinin soyulması balık etini parçalamadan yapılmalıdır. Bu işlemi bitirdikten sonra balığın kafasını da bıçağınızla alarak istediğiniz boyutlarda filetolar olacak şekilde doğrayabilirsiniz.

Temizleme işleminin ardından hazırladığınız filetoları çeşitli şekillerde pişirmek mümkün. Balığınızı hem lezzetli hem de değişik bir yemeğe dönüştürmek isterseniz, turna balığı ile yapılan birçok turna balığı tarifi bulabilirsiniz. Turna balığı pişirme için hem ızgara hem de tava kullanabilirsiniz. Yağlı bir balık olmadığı için en çok tavada pişirme tercih edilir. Diğer yöntemler için balığınıza sos ya da terbiye ekleyerek pişirmeniz gerekir. Örneğin, tereyağında kavurduğunuz sebzeleri ve beşamel sosunu, fırında pişirdiğiniz balığa ekleyerek de lezzetli bir fırın yemeği yapabilirsiniz.

Turna balığını pişirmeden önce hazırladığınız terbiyede bekleterek de daha lezzetli hale getirebilirsiniz. Maden suyu, karbonat, zeytinyağı, fesleğen, sarımsak, domates sosu ve biraz biber ile turna balığı terbiyesi hazırlayabilir, balığınızı bu terbiyede dinlendirebilirsiniz.

Çok kılçıklı ve kalın derili olan turna balığının kılçıkları ince olduğu için ancak yerken temizlenebilir. Ama balığınızı servise sunmadan önce derisini önceden almanız gerekir. Avrupa mutfağında da kendine bir yer bulan Turna balığı, özellikle tereyağı kullanarak pişirildiğinde lezzetli bir balık yemeğine dönüşür. Fransızlar, pişirip beşamel sos ve mayonezle harmanladıkları Turna balığını milföy hamuruyla birlikte kullanarak zengin bir yemek hazırlarlar.

Tuna balığını ve hatta diğer tatlı su balıklarını, tereyağlı ve sebzeli bir güveç yemeği içinde de kullanmanız mümkün. Böylece doğal suyunu kullanarak güzel bir sos ile balığı nefis bir yemeğe dönüştürebilirsiniz. Yaratıcılığınıza güvenerek kendi mutfağınızda tereyağlı soslarla ya da sevdiğiniz sebzelerle balığın lezzetini zenginleştirebilir ve kendi tarifinizi yaratabilirsiniz.

Turna Balığı Fiyatları

Turna balığı, her ne kadar kolay avlanmasa da turna balığı satışı için belirlenen fiyatlar baz alındığında ekonomik balıklar arasında olduğu söylenebilir. Turna balığı fiyatı, kilogram başına fiyat olarak diğer balıklar ile karşılaştırıldığında mevsim balıkları ortalamasının içinde yer alır.

Ülkemizde yaklaşık 1 metreye yakın boyda olan bir turna balığının ortalama ağırlığı 12 kilo ile 20 kilo arasında değişir. Balığın toplam satış fiyatı ve kilogram satış fiyatı farklılık gösterir. Çiftlik üretimine uygun olması ve yılın büyük bir bölümünde avlanabilir olması da balığın fiyatının belirlenmesi üzerinde etkilidir.

Amatör balıkçılar tarafından da yoğun ilgi gösterilen balığın, oltayla yakalanan çeşidi ile çiftlik üretimi arasında fiyat farkı bulunur. Yine de diğer tatlı su balıklarında olduğu gibi uzun balık mevsimi sayesinde kilogram başına düşen fiyatlarda büyük dalgalanmalar yaşanmaz.

Turna balığı sadece çiğ olarak değil, işlenmiş ürün halinde de satışa sunulabilir. Füme olarak ya da tuzlanarak da paketlenmiş ürün yapımına uygundur.