Adım Adım Domates Yetiştirme ve Püf Noktaları
Nerede o eski domatesler diyorsanız, artık bahçenizde organik domates yetiştirme zamanınız gelmiş demektir. Hormondan ve ilaçtan uzak, kan kırmızısı renginde leziz domateslerin sırrı belki de sizde saklı olabilir. Ne yediğinizi bilmek istiyorsanız, beslenme düzenine eklediğiniz sebze ve meyveleri çok iyi tanımalısınız. Mutfakta sıkça tüketilen likopen kaynağı domates, bu yazımızda sizin kontrolünüz altında yetişecek.
Domates yetiştirme püf noktaları üzerine bilmeniz gereken ince detayları tek tek açıkladık. Evde yahut bahçede domates nasıl yetiştirilir diye merak içindeyseniz; sayfanın sonuna geldiğinizde domates yetiştirmek için malzemeleri temin etmeye başlayacaksınız. Eminiz ki yazımızı bitirenler domates yetiştirme koşulları hakkında engin bilgilere sahip olacak ve kendi domatesini yetiştirecek!
Domates Yetiştirmek İçin İhtiyacınız Olan Malzemeler
İç mekanda ya da balkonda domates nasıl yetiştirilir sorunuza detaylı yanıt vermeden önce malzemelerinizi hazırlamanızı rica edeceğiz. Tüm malzemeler hazırsa, kolları sıvamaya başlayabilirsiniz:
Malzemeler:
- Eldiven
- Saksı
- Torf toprak
- Çimlendirme tepsisi
- Domates tohumu ya da fidesi
- Tahta sopa
- Sprey şişe
- Not etiketi
Evde, Balkonda, Saksıda Domates Nasıl Yetiştirilir?
Domates, hem tarlada hem de saksıda yetiştirilmek için uygun bir sebzedir. Domates fideleri, dikildiği toprağa göre ideal bir derinlikte olmalıdır. Çok fazla derine gömülürse, fidelerin gelişimi olumsuz etkilenebilir. Aynı şekilde çok yüzeysel ekilirse kökler yeterince yer edinemeyebilir. Bu nedenle, fideleri eklerken uygun derinlikte yerleştirmek önemlidir.
Domates fideleri güneş ışığına ve suya ihtiyaç duyar. Yeterli güneş ışığı alan bir yerde yetiştirilen fideler daha hızlı büyürler. Güneş ışığı, bitkilerin fotosentez yapması ve sağlıklı bir şekilde büyümesi için gereklidir.
Su, domates fidelerinin büyümesi ve gelişmesi için hayati önem taşır. Fidelerin sulanması düzenli ve yeterli olmalıdır. Toprağın nemli kalmasını sağlamak için düzenli aralıklarla sulama yapılmalıdır. Ancak aşırı sulama da kök çürümesine neden olabileceği için dikkatli olunmalıdır.
Bunun yanı sıra, toprağın sıcaklığı da domates fidelerinin çimlenme sürecini etkiler. Eğer toprak soğuksa, domates fideleri yavaş bir şekilde çimlenir ve büyüme hızları da düşer. Bu nedenle, domates fidelerini ekmeden önce toprağın uygun sıcaklıkta olduğundan emin olmak önemlidir.
Adım 1: Saksı Seçimi
Bir domates bitkisi yetiştirmek için uygun büyüklükte bir saksı seçmelisiniz. Saksının en az 20 cm derinliğinde ve genişliğinde olması idealdir. Ayrıca, saksının altında iyi bir drenaj sağlayan delikler olması önemlidir.
Adım 2: Toprak Seçimi
Domatesler için uygun bir toprak seçmelisiniz. Verimli, hafif asidik pH seviyesine sahip, iyi drene olan ve organik madde içeren bir toprak tercih edilmelidir. Hazır bir saksı toprağı kullanabilir veya kendi karışımınızı yapabilirsiniz.
Adım 3: Domates Tohumları veya Fide Seçimi
Domates tohumları veya domates fideleri temin etmelisiniz. Eğer tohum kullanacaksanız, tohumları uygun bir tohum başlangıç karışımına ekin ve çimlenmelerini bekleyin. Fide kullanacaksanız, sağlıklı ve güçlü bir fidye sahip olduğunuzdan emin olun.
Adım 4: Saksıya Tohumları veya Fideleri Dikme
Saksının altına bir drenaj tabakası yerleştirin ve ardından saksıya toprak doldurun. Tohumları yaklaşık 1 cm derinliğinde toprağa ekerek veya fideleri dikkatlice saksının ortasına yerleştirerek dikin. Ardından tohumları veya fideleri hafifçe toprakla örtün.
Adım 5: Sulama
Dikimden sonra toprağı hafifçe sulayın; ancak aşırıya kaçmayın. Daha sonra, toprağın nemli kalmasını sağlamak için düzenli aralıklarla sulama yapın. Domatesler sulama konusunda oldukça ihtiyaçlı bitkilerdir, bu yüzden toprak sürekli nemli kalmalı, ancak su birikintisi oluşturmamalıdır.
Adım 6: Güneş Işığı
Domates bitkileri güneşe ihtiyaç duyar. Saksıyı en az altı saat güneş alan bir yere yerleştirin. Eğer iç mekanda yetiştiriyorsanız, bitkilerin güneş ışığı alabileceği bir pencere önünde konumlandırabilirsiniz.
Adım 7: Destek
Yüksek çeşitlerde domates yetiştiriyorsanız, bitkilerin desteklenmesi önemlidir. Saksının yanına veya arka kısmına bir destek (örneğin, domates kafesi veya direk) yerleştirerek bitkilere destek sağlayın. Böylece bitkiler büyüdükçe düzgün şekilde yukarı doğru yönelebilirler.
Adım 8: Bakım ve Budama
Domates bitkileri büyüdükçe bazı yapraklarını çıkarabilir ve sürgünlerini budayabilirsiniz. Bunu yaparak bitkilerin daha iyi havalandırılmasını ve enerjilerini meyve oluşturmaya yönlendirmesini sağlayabilirsiniz. Ayrıca, bitkileri düzenli olarak gübrelemeyi ve hastalıklara karşı kontrol etmeyi unutmayın.
Domates Yetiştirmenin Püf Noktaları Nelerdir?
- Domates yetiştirmek istediğinizde toprağa sadece domates ekin. Çevresinde biber, salatalık ya da farklı bir sebze olduğunda fideler rahatça büyümez.
- Soğuk havaya denk geldiğinizde, yeşil domatesleri toplayıp cam önünde ya da balkonda kızarmasını sağlayabilirsiniz. Bu gibi durumlarda ham domatesler ile de nefis yemekler hazırlayabilirsiniz.
- Çimlendirme esnasında köklerin çok dipte kalmasına engel olmalısınız. Oksijeni rahat şekilde alabilecek bir derinlikte bırakabilirsiniz.
- Domatesler su geçiren, verimli ve humuslu toprakları sever. Toprak tercihinizi bu kriterlere göre yapmalısınız.
- Fide döneminde domates fidelerini yüksek nemden korumalısınız. Hafif nemli bir ortamda iyi sonuçlar alırsınız.
- Domatesleri ekeceğiniz toprağa bir miktar karbonat eklerseniz, toprağın asit seviyesini düşürmüş olursunuz. Bu işlem ise daha tatlı domates yemenizi sağlar. Deneyenler karbonatın bu işlemde de çok faydalı olduğunu söylüyor.
Domates Bakımı Nasıl Yapılır?
Sulama
Domates sürekli nem ister. Domatesi belirli aralıklarla sulamanız gerekir. Eğer çok fazla sulama yapılırsa yaprakları çürüyebilir. Bu nedenle az az ve sık sık sulayabilirsiniz.
Gübreleme
Domatesi geniş bir araziye ekiyorsanız, toprak analizi yaptırmanız önerilir. Ayrıca tohum ekiminden önce toprağın mineral ihtiyacını yenilemek için gübrelemeniz daha uygun olur. Gübreleme işlemini evde domates yetiştirirken de deneyebilirsiniz. Kaliteli bir gübre alıp domates saksısına bir avuç ilave edebilirsiniz.
Balkonda yetiştireceğiniz domatesleri sulamak için geceden suyu dinlendirmeniz daha etkili sonuçlar verir. Musluk suyunun dinlenmiş olarak toprağa dökülmesi, domates için verimli bir işlem olur. Doğal gübre bulamadığınız durumlarda, toprağın kalitesini bir nebze artırmak için sıvı gübre eklenebilir. domates için sıvı organik gübreleri ziraat ilaçları satan şubelerde temin edilebilir.
Budama Dönemi
Domates fidelerinde bazen istenmeyen sürgünler oluşabilir. Kök kısmının daha iyi oksijen alması için elinizle diplerdeki yaprakları alabilirsiniz. Yaklaşık 5 cm boyutundaki bir fidede dahi oluşan otları temizlediğinizde, domates verimini yüksek tutmuş olursunuz. Yaralı yaprakları temizledikten sonra, domatese zararlı bakterilerden koruyan ilaç verebilirsiniz.
Domates Fidesini Böceklerden Koruma Yolları
Domates yetiştirme döneminde bazen iklimsel olarak sinek ve böceklere rastlayabilirsiniz. Bu durumu önlemenin doğal ve kimyasal yöntemleri mevcuttur. Domates fidelerini zararlı maddelerden korumak için şu önerilerimiz ilginizi çekebilir:
- Saksı yüzeyine bir kaşık kahve ekleyerek, toprağın zararlı maddelerden arınmasını sağlayabilirsiniz. Kahve tozu bitkinizi koruyacaktır.
- Domatesleri kuşların baskınından korumak için yanına bolca su koymanız önerilir. Suda oluşan yansımadan dolayı kuşların uzak kalacağı söylenmekte.
Neden Kendi Domatesinizi Yetiştirmelisiniz?
Organik ürünlerin yetiştirilmesi konusunda birçok kurs faaliyeti duymuşsunuzdur. Bu kurslar içinde organik domates yetiştirme kursları da mevcuttur. Aslında amaç, katkısız ve hormonsuz beslenip daha sağlıklı bir nesil yetiştirmektir. Birçok insan artık dışarıdan aldığı sebze ve meyveye karşı güven problemi yaşadığı için evde domates yetiştirme oldukça popüler oldu.
Biraz emek ve sabırdan sonra saksıda ya da bahçede yetişen domatesler insanların stresini aldığı gibi, daha sağlıklı domates yemesine de vesile oluyor. Bazıları için hobi, bazıları için organik beslenme kabul edilen domates yetiştiriciliği modası geçmeyecek bir faaliyet olacağa benziyor.
Domatesin Verimli Olması İçin Ne Yapmak Lazım?
Domatesin verimli olması için düzenli ve yeterli sulama, uygun gübreleme, hastalıklara karşı kontrol ve sürgün budaması gibi bakım uygulamaları önemlidir.
Domatese Kaç Günde Bir Su Verilir?
Domatese genellikle 3 günde 1 su verilir, ancak su ihtiyacı toprak ve hava koşullarına bağlı olarak değişebilir.
Domatesin Çabuk Büyümesi İçin Ne Yapmalı?
Domatesin çabuk büyümesi için bol güneş ışığı, besin açısından zengin toprak, düzenli sulama ve destek sistemi kullanmak önemlidir.
Tüm Aşamalarıyla Evde Lavanta Nasıl Yetiştirilir?
Mısır Bitkisi Besin Değeri, Faydaları ve Yetiştiriciliği
Çilek Yetiştiriciliği Teknikleri, Püf Noktaları ve Bakımı
Sakız Kabağı Yetiştiriciliği Nasıl Yapılır? Faydaları Nelerdir?
11 Litrelik derinliği 17 cm olan bir saksıda kaç domates fidesi yetiştirebiliriz.