İftar Nedir? Anlamı, İftar ile İlgili Hadisler

İçindekiler

İftar: 11 Ayın Sultanı Ramazan Sofraları

Her yıl gelmesi büyük bir sabırsızlıkla beklenen ramazan günleri, geldiği anda neredeyse bütün evlere daha fazla dayanışma ve birlik duygusunu aşılar. Oruçların açıldığı zaman için yapılan hazırlık, ev ahalisi tarafından bir iş birliği ile tamamlanır. Mutfaktaki telaşlarla alışveriş telaşı birleştiğinde iftar ezan vakti nasıl gelir anlaşılmaz.

Ramazan ayının verdiği bereketle lezzetlenen yemekler, iftar anında damaklarda unutulmaz tatlar bırakır. Hazırladığımız bu yazıda iftar zamanı gelene kadar yaşanan ramazan heyecanlarına değineceğiz. Aynı zamanda merak edilen “iftar ne demek” sorusuna da ilerleyen satırlarda cevap bulacağız.

Ramazan kültürünü neşe ve huzurla yaşatmak için, Peygamberimiz tarafından söylenen iftar ile ilgili sözler ile ruhunuza dokunacağız. İftar vakitleri en güzel nasıl değerlendirilir bu hususta sizlerle bu ayın bereketini artıracak bilgiler paylaşacağız. Manevi duyguların bir olduğu bu ramazanda, iftar bereketinizin çoğalması dileği ile…

İlginizi çekebilir: Faziletli Ramazan Duaları Arapça, Türkçe

İftar Nedir?

Her sene ramazan ayı yaklaşırken birçok kişinin merak ettiği sorular gündeme gelir. Ramazan ayıyla ilgili pek çok detay, din görevlileri tarafından sık sık açıklanır. Ramazanla ilgili duyguların pekişmesi ve bu süreci birlik beraberlik içinde yaşatmak için herkesin sorusu yanıtlanmaya çalışılır.

Ramazan ayında en çok merak edilen sorulardan biri de iftar ne demek sorusudur. Bu konu genellikle küçük çocuklar tarafından büyüklere yöneltilir.

İftar ne demek?: İftar, ramazan ayında Allah rızası için tutulan oruçların, güneşin ufuktan kaybolduğu zamanlarda okunan ezan ile açılmasıdır. Yani oruç açma durumudur.

İftar açmak nedir sorusunun cevabı da bu cevapla örtüşür. İftar nedir çok kısa anlatacak olursak; yemek yasağının kalktığı an olan iftar, ramazan günlerinin akşam yemeği olarak de nitelendirilebilir.

Çocuklarınız ya da bir başkası tarafından size iftar nedir sorusu gelirse; en yalın haliyle bu cevabı verebilirsiniz. Oruç açma durumu iftar olarak tanımlanır. İftar iftariyelik adı verilen çerez, hurma ve hafif kahvaltılıklarla açılır. Sonrasında ise sıcak bir çorba içilir.

Çorbadan sonra bir müddet mide dinlendirilir. Mide rahatladıktan sonra ise ana yemeğe geçilir. Uzun süre boş kalan midenin rahatlaması için, yemekten sonra demini almış bir çay içilir. Çaya eşlik eden tatlılar da iftar kültüründe, muhakkak tüketilen yiyeceklerdir. Eh ramazan pidesi de sofralardan eksik edilmeyecek bir ekmek türüdür.

İftar vakti iftar ezanı okunduğu anda başlamış olur. İftar ezanının okunduğu saatler ise her yıl değişkenlik göstermektedir. İftar ezanından önce, şehirlerde ramazan topu atılmaktadır. Ramazan topu geleneği, 1800’lü yıllardan günümüze kadar devam eden manevi kültür unsurlarındandır. Ezanı haber eden ramazan topları, orucun açılmasını müjdeleyen bir semboldür.

Günümüzde ramazan topları genellikle iftar zamanı atılır. Osmanlı Dönemi’nde imsak vaktinde de top atılırmış. Fakat bu gelenek son zamanlarda birkaç şehirde devam ettiriliyor. İlk iftar topunun Anadolu Hisarı’nda 1821 yılında ateşlendiği, tarihi kaynaklarda yer almaktadır. Kısa sürede insanların ilgisini çeken ramazan topu, Rumeli Hisarı’nda da atılmaya başlandı.

Osmanlı’dan günümüze kadar gelen iftar topu geleneğinde, çeşitli toplar kullanılmıştır. İftar vaktinde oruç tutanları heyecanlandıran o ses için cebel topu, sahra topu ve dağ topu gibi çeşitler denenmiştir. Osmanlı’nın değer verdiği iftar topları, tıpkı iftar çadırları gibi kıymetli ramazan unsurlarındandır.

Özetle iftar, ramazan döneminde kişileri aynı masada toplayan ve birlik beraberlik duygusunu aşılayan bir süreçtir. Gün boyunca acıkan insanlar hem ağız tadıyla yemek yer hem de manevi duyguları pekişir.

İftar nedir Diyanet tarafından şöyle cevaplanan bir sorudur: Vakti gelince orucu usulüne göre açmaya yani orucu sonlandırmaya iftar adı verilir. İftar akşam ezanıyla başlar.

Peygamber Efendimiz orucu açmak için acele edilmesini tavsiye etmiştir. Peygamber Efendimiz iftar sofralarında yoksullarla bir araya gelmeye, onlarla aynı sofraları paylaşmaya da önem vermiştir. Peygamber Efendimiz “Bir oruçluya iftar veren o kişinin sevabı kadar sevap elde eder, oruçlunun sevabından da hiçbir şey eksilmez.” buyurmuşlardır.

İftar Anlamı ve Fazileti

İftarın, oruç açma zamanı anlamı dışında bir başka anlamı daha vardır. Bu sözlüklerde yer almasa da Müslüman halkın gönlünde büyük bir anlam taşır. İftar nedir anlamı nedir sorusunun cevabı teknik açıklamaların ötesinde derin manalar içerir.

Oruç tutanlar için iftar anlamı birlik ve beraberliğin, paylaşım ve empatinin karşılığıdır. Dünyanın neresinde olursanız olun, oruç açtığınız o anda sizin gibi oruç tutan diğer insanlarla paylaştığınız ortak duyguyu hatırlarsınız: Şükür ve minnet duygusu. İftar zamanı tüm insanları birleştiren iftar sofraları, oluşturduğu manevi duygularla elde edilenleri bir kere daha düşündürür. Üstelik bu durum yeni de değildir.

Çok eski zamanlardan beri iftar, tıpkı bayramlar gibi küsleri barıştıran, dargınları konuşturan tüm yüzleri güldüren bir değer olarak hayatta yer edinmiştir. İftar nedir din açısından önemi ve faydaları nelerdir diye merak edenleri de aydınlatalım. İftar insanlara açın halinden anlamayı, sabretmeyi, şükretmeyi, yardımlaşmayı ve paylaşmayı öğretmektedir.

Pide kuyruklarında geçen kısa ama değerli sohbetler, yapılan yemeklerden komşulara gönderilen tabaklar, iftara davet edilen misafirler bir bütün haline gelmiştir. Pencereden dışarı baktığınızda dikkatinizi çeken minarelerdeki mahyalar da ramazan akşamlarını renklendiren ramazan motifleri olarak dikkat çeker.

İslam ülkelerinde iftar coşkusu hep aynı duygu ile yaşanmaktadır. Bir dilim ekmek de olsa paylaşım yapmak, iftarın değerini gösteren ve bir kere daha nimetler için şükretmeyi hatırlatan durumlardır. Osmanlı Dönemi’nde iftar için yapılan hazırlıklar, ramazana verilen değerin ne derece büyük olduğunu göstermektedir.

O dönemde iftarlar için gerekli olacak tüm malzemeler alınırdı. Yemeklerin pişeceği tencere ve kazanlar kalaylanır, eğer eksik ise halktan geri verilmek şartı ile ödünç alınırdı. İftar sofrasında hoşaflar, Osmanlı’da olmazsa olmazlar arasında yer alırdı. Sıcak ramazan günlerinde hoşaflar kişiyi rahatlatması için buz eklenerek ikram edilirdi. İftar davetleri de büyük önem arz ederdi. Ramazanın belirli günlerinde devlet görevlileri iftar sofraları hazırlatırdı.

Ramazan sebebiyle devlet dairelerindeki çalışma saatleri de yeniden düzenlenirdi. Halkın da birlik ve beraberlik duygusunun pekişmesi için, büyük meydanlarda iftar çadırları hazırlanırdı. Sahura kadar geçen sürede çeşitli eğlenceler yapılır ve sohbet ortamı oluşturulurdu. Günümüzde ise iftar vakitlerinde televizyonda da yer alan iftar programları yapılmaktadır.

Hemen hemen her televizyon kanalının ramazana özel hazırladığı yayın akışı içinde, din görevlileri ve konukları ile bu programlar yapılır. Programın amacı iftara kadar geçen süre içinde, zamanı dualarla ve faydalı bilgilerle değerlendirmektir. İslamiyet hakkında merak edilen sorular uzmanlar tarafından cevaplanır. İstanbul iftar saatine yakın bir zaman diliminde hep beraber eller semaya açılır, iftar duaları edilmektedir.

İftar duası nedir sorusunun tek bir cevabı ve karşılığı yoktur zira herkes iftar duasını kalbinden geçtiği şekilde yapabilir. Yol gösterici olması açısından hadislere, dini metinlere bakılabilir ve din alimlerinin önerileri izlenebilir.

İftar anlamı bir kişi için hem manevi hem de maddi anlam taşır. Çünkü iftar bedenin ve ruhun doyduğu süreçlerden biridir. Oruç tutan kişi, ortalama 12 saat aç kalır. Yaşadığı şehre göre tutacağı oruç süresi de değişir. İftar anı geldiğinde, sofrada yerini alan bereketli yemeklerle midesi doyarken; oruç tutmanın verdiği huzurla da ruhu doyar.

11 ayın sultanı ramazanın gün boyu beklenen anı iftar vakti sonrası çayınızı yudumlarken ramazan ayının önemi ve fazileti hakkında sizler için özel hazırladığımız blog yazısını inceleyebilir, çocuklarınıza ve sevdiklerinize bu kıymetli bilgileri aktarabilirsiniz:

İlginizi çekebilir: Ramazan Ayının Önemi ve Fazileti, Nelere Dikkat Edilmeli?

İftar ile İlgili Hadisler

“Bir kimse, bu ayda bir oruçluya iftar verirse günahları affolur. O oruçlunun sevabı kadar ona sevap verilir. Bir hurmayla iftar verene de, yalnız suyla oruç açtırana da, biraz süt ikram edene de bu sevap verilir.”
“İslam beş esas üzerine bina edilmiştir: Allah’tan başka ilah olmadığına ve Muhammed’in O’nun kulu ve elçisi olduğuna şehadet etmek, namaz kılmak, oruç tutmak, Kabe’ye haccetmek, ramazan orucu tutmak.”
“Oruçlu için iki sevinç vardır: Biri, orucu açtığı zamanki sevincidir; diğeri de Rabbine kavuştuğu zamanki sevincidir.”
“Oruç tutunuz, sıhhat bulunuz!”
“Şurası muhakkak ki, oruçlunun iftarını açtığı zaman reddedilmeyen makbul bir duası vardır.”
“Kim bir oruçluya iftar ettirirse, kendisine onun sevabı kadar sevap yazılır. Üstelik bu sebeple oruçlunun sevabından hiçbir eksilme olmaz.”
“Ramazanda bir misafire oruç açtırana, Sırat köprüsünü geçmek kolaylaşır.”
“Ramazan ayında bir oruçluyu su ile iftar ettiren, anasından doğduğu günkü gibi günahsız olur.”

İlginizi çekebilir: Sahur Nedir? Ne Zaman Başlar, Biter?

İftar Çadırları: Ramazanın Ruhu, Bereketi

Ramazan ayına renk katan unsurlardan biri olan iftar çadırı, asırlardır devam eden bir geleneğin parçasıdır. İftar etmek kadar iftar ettirmek de geçmişten bugüne çok önemsenmiş ve sofralarda buluşmak değerli görülmüştür. Günümüzde de yaşatılan iftar çadırı geleneği Osmanlı’da padişahlar tarafından hazırlatılırmış. İftar yemekleri için yapılacak masraflar, padişahın kendisine ait olan hazine-i hassadan karşılanırmış.

Günümüzde ise şehirlerin belirli bir noktasında, genellikle büyük meydanlarda iftar çadırları hazırlanır. İftar çadırlarının amacı ise, yoksul halkın ramazan günlerinde karınlarının ücretsiz ve huzurlu bir şekilde doymasını sağlamaktır. Genellikle belediyelerle vakıfların iş birliği ile hazırlanırlar. Çorbasından tatlısına kadar iftar menüsü hazırlanır ve hedeflenen kişi sayısına göre ikram edilir.

İftar çadırları, ramazan günlerinde görebileceğiniz manevi unsurlardan biridir aslında. İftar çadırlarında bir araya gelen insanlar, birbirlerine karşı yardımlaşma duygusunu taşır. Yeni sohbetler ve tanışmalar yaşanır. Ramazanın bereketini üzerinde taşıyan iftar çadırları hem sevap hem de iyilik merkezi olarak bilinmektedir.

İftar çadırları ramazanın soğuk günlere denk geldiği dönemlerde çadırlarda hazırlanırdı. Fakat günümüzde açık alanlarda daha rahat bir ortamda gerçekleşmektedir. İftar zamanı iftar çadırlarında bir araya gelen insanlar; oruçlarını lezzetli yemeklerle açtığı gibi birbirleri ile kaynaşma ve sohbet etme imkanı da bulmaktadırlar.

İftar sonrasında ise çeşitli etkinlikler ile halkın sosyalleşmesi ve mutlu olması sağlanmaktadır. İftar çadırları, sadece oruç tutan Müslüman halka açık olan bir yer değildir. Davet edilenlerin oruç tutup tutmaması sorgulanmaz ve İslamiyet’in hoşgörüsü ve saygısı altında insanları bir araya getirir.

Resmi iftar davetlerinde elçilik görevlilerinin de iftar sofralarına davet edilmesi, İslamiyet’in her dinden görüşe ve insana duyduğu saygıyı göstermektedir. İftar masası nedir sorusunun en güzel görsel cevapları aslında iftar çadırlarında görülebilir zira orucun manasında birlik ve beraberlik duygusunu pekiştirmek de vardır ve iftarın topluca açılması bu manayı hayata yansıtmak için çok güzel bir vesile olur.

2023 ramazan ayında iftar çadırları, 6 Şubat depreminin yaşandığı Kahramanmaraş ve çevre illerinde de kurulacaktır. Bu bölgede iftarı birlikte yapmak ve beraberlik duygusunu yaşamak isteyen binlerce vatandaş aynı sofrada buluşup aynı ekmeği paylaşacak. İftar çadırının amacı, her türlü koşulda birlik olmak ve herkesin karnının doymasını sağlamaktır. Yaşanan bu zor günlerde, iftar çadırları amacına en uygun şekilde hizmet etmek için ülkenin birçok noktasında açılacaktır.

İlginizi çelebilir: Ramazan ve Oruçla İlgili Hadisler, Ayetler

İftarı Geç Yapmak Günah Mı?

Birçok kişi çeşitli nedenlerden dolayı iftar saatine yetişemiyor ve iftarı geç kalarak yapıyor. Bu durumda olan kişilerin aklına ise iftarı geç yapmak günah mı sorusu geliyor. İftarı geç yapmanın günah olduğuna dair dini bir bilgi bulunmuyor; ancak en uygun zamanda şartlara göre orucun açılması öneriliyor.