Kurban Bayramı Nedir, Nasıl Ortaya Çıktı? Anlamı, Önemi

İçindekiler

Kurban Bayramının Dinimizdeki Fazileti

Kurban Bayramı anlamı, önemi ve kurban kesme ibadetinin dinimizdeki yeri ve önemi hakkında her yaştan okurumuza faydalı olabilecek bir yazı hazırladık. Böylece Kurban Bayramı günleri içerisinde bir kul olarak bizden beklenen tüm görevleri yerine getirebileceğiz.

Manevi değerlerimize sahip çıkmanın en iyi yollarından biri bu değerler üzerine konuşmaktır. Kurban Bayramı hakkında merak ettiğiniz ve yanıt aradığınız tüm soruların cevabına bu yazımızı okuduktan sonra ulaşmış olacaksınız. Şimdi dilerseniz, kurban nedir, neden kurban kesilir, bu ibadetin kökeni ve tarihçesi nedir, birlikte inceleyelim…

Kurban Nedir?

Kurban; Allah’a yaklaşmak, teşekkür etmek ve kulluk etmeyi göstermek amacıyla yapılan bir ibadettir. Allah rızasını kazanmak amacıyla, dinen belirli şartları yerine getirebilen hayvanların dini kurallara uygun olarak kurban edilip ihtiyaç sahipleri arasında pay edilmesi anlamını taşır.

Dinimizde Kurban Bayramı ibadeti dahilinde olmayan farklı kurban isimleri de yer almaktadır. Udhiyye, hedy, akika, zebiha gibi kurban terimleri bulunmaktadır. Peki, kurban nedir, dinimizde kurban ne anlama gelir?

Kurban kelimesinin İslam dinindeki versiyonlarını TDV İslam Ansiklopedisi kaynağından, en doğru bilgileri iletebilmek amacıyla aynen aktarıyoruz:

TDV İslam Ansiklopedisi

…

Kurbân kelimesi dinî terminolojide kendisiyle Allah’a yaklaşılan şeyi, özel olarak da Allah’a yakınlık sağlamak, yani ibadet (kurbet) amacıyla belli vakitte belirli cinsten hayvanları kesmeyi ve bu amaçla kesilen hayvanı ifade eder.

…

Sâmî gelenek içinde yer alan Arapça’da kurban kelimesi terim anlamındaki kurbanı da kuşatacak biçimde daha genel bir anlam taşırken İslâmî literatürde ibadet amacıyla kesilen hayvana udhiyye (dahiyye) eti için kesilen hayvana zebîha denilir. Udhiyye adlandırması, hayvanın kurban bayramında kuşluk vakti (duhâ) kesilmekte oluşuyla açıklanır.

“İbadet” anlamında nesîke, nüsük ve mensek de özelde kurbanı ifade eder.

Hac ve umrede kesilen kurbanlar ise genel olarak “sevkedilip götürülen, sunulan şey” mânasında hedy veya kesilen hayvanın büyükbaş ya da küçükbaş oluşuna göre bedene ve dem şeklinde özel isimler almış; doğan çocuk için kesilen kurbana da yeni doğan çocuğun başındaki saçın adından hareketle akîka denilmiştir.

…

Kaynak: islamansiklopedisi.org.tr

Kurban Bayramı Nedir?

Kurban Bayramı, İslam inancına göre, Hicrî takvimin Zilhicce ayının 10. gününden başlayarak 4 gün süren bir dini bayram olarak kutlanır. Kurban Bayramının kutlama süreci, Zilhicce ayının 9. gününe denk gelen Arefe günü ile başlar ve ardından Zilhicce ayının 10., 11. ve 12. günleri olan ‘Eyyâm-ı nahr’ (Kesme günleri) olarak bilinen üç gün boyunca devam eder. Kurban Bayramı, aynı zamanda İslam âleminin her yıl Mekke’de hac farizasını ifa ettikleri vakittir.

Kurban Bayramı, maddi durumu et yemek için yeterli olmayan kişilere yardımda bulunarak Allah’a yaklaşma ve Allah’ın rızasını kazanma anlamını taşıyan özel bir dönemdir. Dini ölçülere göre zengin sayılan kişiler kurban kesmek ve bu kurbanı ihtiyaç sahipleri ile paylaşmakla yükümlüdürler. Böylece inanan kişiler, kurban aracılığıyla kendi varlıklarını Allah yolunda feda etmeye gönüllüdür; bu ibadetle Müslümanlar, Allah yoluna daha da yaklaşır ve insanlığa, halka yardımda bulunabilme kabiliyetini göstermiş olurlar.

Kurban Bayramı ise bu ibadetin her yıl belirli günlerde gerçekleştirilmesidir. Kurban Bayramında ibadet etmek isteyenler, emredilen koşulları taşıyan hayvanları Allah için keserek, Allah’a feda ederler. Böylece bir çeşit dini ve sosyal yardımlaşmayı sağlamış olurlar. İnsanlık tarihi kadar eski bir ibadet olan kurban kesmek, ilahi dinlerin en önemli ibadetlerinden biri sayılmaktadır.

Kurban Bayramı Nasıl Ortaya Çıktı?

Kurban Bayramı, hicretin ikinci yılında ortaya çıkmıştır. Kurban Bayramı nedir nasıl ortaya çıktı, merak edenleri İbrahim peygamberin kıssasından yola çıkarak aydınlatalım:

Hz. İbrahim’e rüyasında bir ses: “Ey İbrahim! Allah, oğlunu kurban etmeni emrediyor.” diye seslenmiştir.

Hz. İbrahim, oğluna: “Ben seni rüyamda Allah için kurban ediyordum.” diyerek rüyasını açıklamıştır.

Hz. İsmail bu duruma: “Babacığım sana emrolunanı yap.” diyerek yanıt vermiştir.

Hz. İbrahim oğlunu kurban edecekken Allah tarafından: “Ey İbrahim! Rüyana sadakat gösterdin, işte sana oğlunun yerine boğazlayacağın kurbanlık, onu boğazla!” emredilmiştir.

İşte kurban ibadeti günümüze kadar bu dini değer ile korunmaktadır.

Hz. İbrahim ile Hz. İsmail arasında geçen bu olay kutsal kitap Kur’an-ı Kerim’de şu şekilde aktarılmaktadır:

Diyanet İşleri Başkanlığı Kur’an-ı Kerim

Sâffât Suresi 100-111. Ayet Tefsiri

﴾100﴿ “Rabbim! Bana iyilerden olacak bir evlât ver!”

﴾101﴿ Bunun üzerine kendisine akıllı ve iyi huylu bir erkek çocuğu olacağını müjdeledik.

﴾102﴿ Çocuk, babasıyla beraber iş güç tutacak yaşa gelince babası ona, “Yavrucuğum” dedi, “Rüyamda seni kurban ettiğimi gördüm; düşün bakalım sen bu işe ne diyeceksin?” Dedi ki: “Babacığım! Sana buyurulanı yap; inşaallah beni sabredenlerden biri olarak bulacaksın.”

﴾103﴿ Her ikisi de (ilâhî buyruğa) teslim olunca ve babası onu yüzüstü yatırınca,

﴾104﴿ “Ey İbrâhim!” diye ona seslendik;

﴾105﴿ “Tamam, rüyanı gerçekleştirmiş oldun.” İşte iyileri biz böyle ödüllendiririz.

﴾106﴿ Bu, kesinlikle apaçık bir imtihandı.

﴾107﴿ Biz, (oğlunun canına) bedel olarak ona iri bir kurbanlık verdik.

﴾108-109﴿ Onun hakkında, “İbrâhim’e selâm olsun!” ifadesini sonradan gelen nesiller arasında devam ettirdik.

﴾110﴿ Evet, iyileri işte böyle ödüllendiririz.

﴾111﴿ Çünkü o, bizim mümin kullarımızdandı,

…

Kaynak: kuran.diyanet.gov.tr

Özetle,

Kurban Bayramı nedir ve niçin kurban kesilir sorularının cevaplarının hemen hemen hepsi yardımlaşma, Allah’a yaklaşma ve ibadet çatısında birleşir.

Kurban Bayramı sadece et kesilen bir bayram değil; yoksulların düşünüldüğü, birlik ve beraberliğin pekiştiği, Allah’a şükredildiği dini bir ibadettir. Allah’a kurban edilen kurbanlık hayvanlar kesilirken, kesilen etlerin ihtiyaç sahiplerini bulacağı bir bayramdır.

Kurban Bayramı, hem yardımlaşma hem de manevi duyguların pekişmesine önemli bir vesiledir. Kurban Bayramı usulüne göre, emredildiği gibi yaşanmalıdır. Kurban kesilirken, hayvana eziyet etmemek, canını yakmamak, hızlı hareket etmek ve mutlaka İslami kuralları gözetmek çok önemlidir.

Kurban Kesmenin Anlamı ve Önemi

Kardeşliğin ve birliğin temsili olan Kurban Bayramı, yardımlaşmanın en çok vücut bulduğu bir dönemdir.

Sahih hadis kaynaklarında yer alan rivayetlerde Hz. Peygamber, kurban bayramında Allah katında en sevimli ibadetin kurban kesmek olduğunu, kurbanın kesilir kesilmez Allah katında kabul olacağını ve kurban edilen hayvanın boynuzu, tırnağı da dâhil olmak üzere her şeyinin kişinin sevap hanesine yazılacağını ifade etmiştir.

Kurban Bayramı ve kurban kesmenin mahiyeti nedir, Diyanet İşleri Başkanlığı bu konuda nasıl bir açıklama yapmıştır, merak edenler için Kurban Bayramı hükmü nedir sorusuna cevaben Din İşleri Yüksek Kurulu bilgilerini aktaralım:

Din İşleri Yüksek Kurulu

Soru: Kurban ibadetinin mahiyeti ve hükmü nedir?

Cevap: “Sözlükte yaklaşmak, Allah’a yakınlaşmaya vesile olan şey anlamlarına gelen kurban dinî bir terim olarak, Allah’a yaklaşmak ve O’nun rızasına ermek için ibadet maksadıyla, belirli şartları taşıyan hayvanı usûlüne uygun olarak kesmeyi ve bu amaçla kesilen hayvanı ifade eder. Kurban bayramında kesilen kurbana udhiyye, hacda kesilen kurbana ise hedy denir.

Mezheplerin çoğuna göre udhiyye kurbanı kesmek sünnettir (İbn Rüşd, Bidâye, I, 429). Hanefî mezhebinde ise tercih edilen görüş, kurbanın vacip olduğudur (Merğînânî, el-Hidâye, VII, 146).”

Kaynak: kurul.diyanet.gov.tr

Kurban Neden Kesilir?

Kurban kesimi, İslam dini açısından önemli bir ibadet ve yükümlülüktür. İslam inancına göre, kurban kesmek, Hz. İbrahim peygamberin Allah’a olan teslimiyetini ve imanını simgeler. Peki, Müslümanlar neden kurban keserler?

Kurban neden kesilir, şu şekilde açıklayalım:

İbadet

Kurban kesmek, Müslümanların Allah’a olan ibadetlerinden biridir. İbadetin amacı, Allah’a yakınlık kazanmak, O’na itaat etmek ve kendini Allah’a adamanın bir yolu olarak görülür.

İman ve Teslimiyet

Kurban kesmek, İbrahim peygamberin Allah’ın emrine olan tam teslimiyetini ve imanını hatırlatır. Müslümanlar, İbrahim’in gösterdiği gibi Allah’ın emirlerine itaat etme, teslimiyet ve sadakat gösterme anlamında bir örneği takip etmeye çalışır.

Paylaşma ve Dayanışma

Kurban kesmek, Müslümanlar arasında dayanışma, yardımlaşma ve paylaşma duygusunu güçlendirir. Kurban edilen hayvanın eti, yoksul ve ihtiyaç sahipleriyle paylaşılır. Bu, zenginlerin varlıklarını paylaşarak toplumdaki dayanışmayı artırmayı amaçlar.

Sadaka ve Sevap Kazanma

Kurban kesmek, sadaka vermenin bir yoludur. Müslümanlar, kurban keserek Allah’ın rızasını kazanmak ve sevap elde etmek amacıyla hayır işlerinde bulunurlar. Sadaka vermek, bireysel ve toplumsal hayır işlerine katkıda bulunmanın bir ifadesidir.

Kurban Bayramı Hakkında Sıkça Sorulan Sorular

Kurban Nedir Kısa Tanımı?

Kurban, Allah’a yaklaşmak ve Allah rızasını elde etmek için İslam dinine uygun şartları yerine getiren hayvanı İslam kurallarına göre kesmektir.

Kurban Kesmenin Amacı Nedir?

Kurban kesmek, Allah’a yaklaşmak ve Allah’ın rızasına erişmek amacı taşır. Dinen zengin vasıflarına sahip Müslümanlar, varlıklarının bir bölümünden kurban için ayırarak ihtiyaç sahipleri arasında paylaştırır. Böylece inançlı kişiler, gerektiğinde Allah için varlıklarını feda edebilirler. Toplum açısından sosyal yardımlaşmayı pekiştirir ve kişiyi manevi bir doyuma ulaştırır.

Kurban Kesmenin Dinî Hükmü Nedir?

Kurban kesmek, Kurban Bayramı dahilinde vacip bir ibadettir. Kurbanlık hayvan alabilmek ve kurban kesebilmek maddi bir ibadet olduğu için farz değildir. Dinen zengin sayılan Müslümanlar, kurban kesmekle yükümlüdürler; Kurban Bayramı’nda kurban kesmek vaciptir.

Peki, İslamiyet inancına göre kimler zengin sayılır? Sizlere, en doğru bilgileri aktarmak amacıyla TDV İslam Ansiklopedisi açıklaması aynen alıntılanmıştır:

TDV İslam Ansiklopedisi

Konu başlığı: ZENGİNLİK

…

Buna göre zenginlik şu iki durumda ele alınmalıdır:

1. Kişinin hangi türden olursa olsun nisab miktarı artıcı nitelikteki zekâta tâbi mallardan birine sahip olmasıdır. Meselâ nisab miktarı altını (20 miskal ≅ 85 gr.), gümüşü (200 dirhem ≅ 595 gr.) yahut bunların karşılığı parası olan veya nisab miktarı devesi, koyunu yahut sığırı bulunan kişi zengin sayıldığından zekât mükellefidir; ondan zekât alınır, ama ona zekât verilmez. Bir kimse aynı anda hem zekât veren hem de zekât alan kişi olamaz.

Bazı Hanefî fakihleri zenginlik ölçüsü olarak para nisabının alınması gerektiği görüşündedir. Bunlara göre ister artıcı olsun ister olmasın 200 dirhem değerine eşit mal varlığı bulunmayan kişiler fakir sayılır ve zekât alabilir. Ancak günümüzde sanayi ürünü haline gelen gümüşün değeri altına nisbetle çok düşmüştür. Bu sebeple ister nisâb-ı gınâ, ister nisâb-ı istiğnâ olsun sınır olarak altın nisabının esas alınması daha uygundur.

2. Kişinin temel ihtiyaçlarından fazla artıcı özellikte olmayan nisab miktarı mala sahip bulunmasıdır. Temel ihtiyaçlar ev, ev eşyası, elbiseler, araba vb. kullanılan şeylerdir. Bunların dışında artıcı özellik taşımayan, nisab miktarı gümüş veya altın kıymetinde mal varlığı olan kişinin zekât alması haramdır; ona zekât farz olmamakla birlikte fitre vermesi ve kurban kesmesi vâciptir.

Sonuç olarak temel ihtiyaçlar dışında ister artıcı nitelikte olsun ister olmasın nisab miktarı mala sahip olan kimseye zekât verilemez. Nisab miktarından az malı bulunan kişiye sağlıklı ve gelir sahibi olsa da zekât verilebilir.

…

Kaynak: islamansiklopedisi.org.tr