Mikrodalga Fırın Zararlı Mıdır?

Bilimsel Açıklamalarıyla: Mikrodalga Fırın Zararlı Mıdır?

Mikrodalga fırın zararlı mı? sorusunun cevabı, geçmişten bu güne yapılan araştırmalar sonucu, maalesef ‘evet’tir. Maalesef ifadesinin kullanılmasının sebebi, mikrodalga fırınların insan hayatını günlük koşuşturmalar içinde oldukça fazla kolaylaştırdığı gerçeğidir. Zira, eski usül fırınların hemen tüm özelliklerini taşıyan mikrodalga fırınlar, aynı zamanda buzluktan çıkardığınız et, balık, sebze ve tüm gıdaların buzunu hızlı bir biçimde çözme, hem de pratik tarifleri kolayca hazırlamanızı sağlamak gibi fonksiyonlara sahiptir. Mutfağa ayıracak vakti olmayan aile üyelerinin, en pratik dostudur.

Zaman sıkıntısı olsun olmasın, 20 saniye içinde ısınan bir yemek, hiç kimsenin hayır diyebileceği bir şey değildir. Ya da buzluktan çıkardığı donmuş bir etin 1 dakikadan kısa süre içinde çözülebilme kolaylığını hiç bir şef inkar edemez. Ancak biraz vakit ayırıp incelendiği takdirde, tüm bilimsel gerekçelerle kanıtlanan gerçek şudur ki; mikrodalga fırın sağlığa zararlıdır.

Mikrodalgalar, televizyondan cep telefonuna ya da radyoya kadar hayatımızın her alanına yer etmiş cihazların baş kahramanıdır. Tüm bu teknolojik ürünler bu dalgalar sayesinde etkileşim içinde olmaktadır. İşte yiyeceklerin hızlı ısınmalarının sebebi de bu dalgalardır. Çünkü bu dalgalar yiyeceklerin moleküllerinde etkileşim yapar ve tabi bu sebeple de onların DNA’larının zarar görmesine yol açar. Mikrodalga fırın içinde kimi zaman ısıttığımız, kimi zaman da çözelttiğimiz tüm besinler, mikrodalga fırından çıktığı andan itibaren, moleküler yapısı bozulmuş besinler halini alır. Bu da elbette, sindirim sistemini olumsuz etkileyen bir unsurdur.

Öyle ki uzun yıllar boyunca, mikrodalga fırınlarda ısıtılmış yiyecekleri tüketen insanların çoğunda mide kanseri tespit edilmiştir. Moleküler yapısı bozulmuş besinlerin insan sağlığını tehdit ettiği alanların listesi ise oldukça kabarıktır. Lenf sistemlerindeki tahribattan, beyin fonksiyonlarının zarar görmesine, hormonların işleyişindeki sıkıntılara ve hatta psikolojik bozukluklara dahi sebep olduğu bilimsel olarak kanıtlanmıştır.

Mikrodalga fırın zararları Erkan Topuz tarafından da, kansere yatkınlığımızı artırma etkisi başta olmak üzere onlarca madde ile listelenmiştir.

Isıtma işlemi sırasında fırının ya da ortamın ısısı artmamaktadır. Yalnızca besin bu işlem sırasında ısınmaktadır. Bunun sebebi ise, yiyeceklerin moleküllerinin mikrodalganın enerjisini emmesidir. İşte bu işlem sırasında moleküller birbirine sürtünür ve bir ısı ortaya çıkar. Yiyeceği pişiren bu ısıdır.

Mikrodalga fırınlarda pişen yemeklerin, normal fırınlarda pişen yemeklere oranla çok daha hızlı pişmesinin sebebi de budur.

Yiyeceklerin DNA’larının zarar gördüğü ve yapıları değişmiş olduğundan vitamin ve protein değerlerinin azaldığı gerçeği mikrodalgaların insan sağlığına zararını oldukça açık biçimde gözler önüne sermektedir.

Mikrodalga fırınların insan sağlığını tehdit etmediği yönünde karşıt görüşler de bulunmaktadır:

Örneğin, insanların bu ışınlarla direk temas etmediği durumlarda, bu ışınların sağlığı olumsuz yönde etkileyemeyecek kadar az olduğunu savunan bir kitle de vardır. Bu görüşü savunan kitle, mikrodalga fırınların insanlar tarafından bilinçli kullanıldığı sürece, kanserojen etkisinin olamayacağını ileri sürmektedir. Örneğin; sözü geçen dalgaların, besinlerin içindeki suyu titreşimle harekete geçirdiği kabul edilmekle birlikte, diğer ısıtma ve pişirme yöntemlerinde kullanılan ısının da besinlerin doğal yapısında ciddi değişimlere sebep olduğu, dolayısıyla mikrodalga fırınların insan sağlığını doğrudan tehdit eden bir özelliği olmadığı ileri sürülmektedir.

• İstanbul Üniversitesi (İÜ) Cerrahpaşa Tıp Fakültesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Tunaya Kalkan, “Bu fırınların zararlı olduğu yönündeki görüşler tamamen bir şehir efsanesidir” diyerek mikrodalga fırınların insan sağlığını tehdit ettiğini açıklayan kitlenin karşısında olduğunu son derece net bir şekilde ortaya koymuştur. Kalkan, bu düşüncelerini, mikrodalga fırınların içindeki ışınların, normal bir cep telefonunun yaydığı ışınlardan bile çok daha az olduğunu ifade ederek desteklemiştir. Kendisi ayrıca, içlerinde bulundukları kabın değil yalnızca yemeklerin kendisinin ısındığını bunun da ciddi bir enerji tasarrufu sağladığını belirtmiştir. Kalkan, mikrodalga fırınların emniyet tedbirlerinin gelişmişliği üzerine de vurgu yaparak, bilinçli bir kullanımla sağlık üzerinde ciddi olumsuz etkileri olmadığını ifade etmiştir.

Tüm bu görüşlere rağmen, mikrodalga fırınların çalışma sistemi ile ilgili en açık bilgi, fırınların içlerinde elektromanyetik dalgaları üreten magnetron olduğudur. Mikrodalga fırınlar içlerinde bulunan magnetron tüpleri ile elektron ve manyetik elektriği kullanırlar ve böylece radyasyon üretirler. Fırının içine verilip duvarlarından fırına eşit şekilde dağılan bu magnetronlar besinlerin moleküler yapılarında ciddi değişimlere sebep olur. Doğru ve bilinçli kullanımla aza indirilebilecek bu olumsuz etkilerin uzun süreli mikrodalga fırın kullanımlarında sıfıra indirilemeyeceği oldukça açıktır.

Peki, Mikrodalga Fırın Neden Zararlıdır?

Maruz kaldıkları radyasyon sonrası DNA’sı bozulmuş besinler, elbette insan sağlığı için tehdit edici bir unsurdur. Diğer ısıtma yöntemlerindeki zararı vurgulayarak, bu zararın üzerini örtmek ya da yokmuş gibi yapmak son derece anlamsızdır. Mikrodalga fırınların, detaylı araştırmalar sonucu gözlemlenen olumsuz etkilerini sıralamak gerekirse:

• Su moleküllerinin etkileşimi sonucu artan ısı seviyesi, mide ve bağırsak kanserine yol açtığı tespit edilmiştir.
• Hem kadın hem de erkeklerde hormonal bozukluklara sebep olduğu gözlenmiştir.
• Beynin elektrik sistemini bozarak düzeltilemez etkilere yol açtığı bilinmektedir.
• Duygu durumunda yaşanan dengesizlikler, hafıza kaybı, zeka geriliği, konsantrasyon eksikliği gibi zihinsel sorunlara neden olduğu bilinmektedir.
• İnsan vücudunda kolesterol seviyesinin yükselmesine neden olabilmektedir.
• Kandaki beyaz kan hücrelerinin ve hemoglobin değerlerinin azalmasına sebep olabilmektedir.
• Isıtılan ürünün içindeki besin değerlerindeki azalma, insanların günlük ihtiyacı olan vitamin ve proteinleri çok daha eksik almasına neden olabilmektedir.

Uzayıp giden bu listenin ardından şüphe götürmez olan şey, mikrodalganın sağlığa zararlı olup olmadığı sorusunun cevabının evet olduğudur. Çok iyi biliyor ve anlıyoruz ki buzlukta donmuş bir balığı çözdürmek için bir gece önceden dışarı koymak, çorbayı ocakta ısıtmak için dakikalarca beklemek, sütün kaynaması için cezveye bakıp durmak, böylesi bir alternatif varken hiç kolay değil. Elbette ki bu durumda herkesin tercihi yukarıda sayılanları 30 saniye ile 1 dakika arasında yapabilen mucizevi bir alet olur. Üstelik bu alet, boyutları ve kullanımı gereği sürekli elimizin altında hazır bekler. Yani koca fırını ısıtmak ya da olduğu yerden indirip kullanmak, bu pratikliğin ve konforun yanında çok daha zorlu bir iştir.

Çoğu kişi sabah evden çıkarken tost makinesinin ısınmasını beklemek yerine, 20 saniyede ekmeği üzerinde eriyen bir kaşar peynirini tercih eder. Ya da donmuş bir kıymanın oda sıcaklığında erimesini beklerken, misafir çoktan gelmiş olur, dakikalarca sıcak suyla ıslatılıp çözdürülmeye çalışılan bir nohut, aslında mikrodalga fırınla göz açıp kapayıncaya kadar erimiş hale gelir.

İşte tüm bu kolaylık ve bu teknolojinin yarattığı konfor, vakit darlığı ya da günlük hayatın telaşı sebebiyle sağlığımızı tehdit eden bir unsuru gönül rahatlığıyla mutfaklarımıza almamıza sebep olmamalıdır.

İki farklı görüşten örneklerle yapılan tüm değerlendirmeler dikkatle incelenmeli, bilinçli kullanım adına tüm gerekler yerine getirilmelidir. Mikrodalga fırın kullanım kuralları titizlikle okunmalıdır. Özellikle ısıtma işlemi sırasında kullanılacak kapların özelliği, fırın çalışırken hangi mesafede durulacağı ve bu konuyla ilgili emniyet kurallarının ne olduğu doğru analiz edilmelidir. Fırın temizliğinin nasıl yapıldığı ya da bir arıza esnasında nereye başvurulacağı kullanım öncesinde bilinmesi gereken detaylardır. Hem kendiniz hem de aileniz için, önceliğiniz her zaman bilinçli bir kullanım olmalıdır.