Gastrit Nedir? Belirtileri Nelerdir?

Ağrısını Çeken Bilir: Gastrit

Yutulan gıdaların geçici bir süre depolama alanı olarak kullanıldığı ve daha küçük parçalara ayrılarak sindirildiği keseye benzer bir organ olan mide, insan vücudunun en önemli organlarından biridir. Ağız yolu ile alınan gıdalar burada tükürük yardımıyla sindirilmeye başlar. Mideye geçtikten sonra koyu ayran kıvamına getirilen besinler ince bağırsağa geçer.

Midenin iç yüzü 3 ayrı katmandan oluşan bir zarla kaplıdır. Mide duvarından sindirimi sağlayan pepsin, hidroklorik asit ve diğer hormonlar salgılanır. Mide mukozasında meydana gelen tahrişler ve enfeksiyonlar hem besinlerin sindirimini azaltır hem de midede ağrıya yol açar. Yaşam kalitesini azaltan mide rahatsızlıkları tedavi edilmediğinde daha büyük problemlere yol açar.

Hazımsızlık, midede şişkinlik, göğüste yanma hissi ve mide ağrısı ile karakterize olan GASTRİT, son yıllarda görülme sıklığı artan bir mide problemidir. Sağlıksız beslenme alışkanlıkları ve fiziksel aktivite azlığı gastrit oluşumunun en önemli iki nedenidir.

Midenin iç yüzeyinde yer alan ve mide duvarını koruyan iç zarın iltihaplanması sonucu ortaya çıkan gastritin en önemli belirtisi mide ağrısıdır. Normalde midedeki besinleri sindirmek amacıyla üretilen mide enzimleri mide zarının enfekte olması nedeniyle mide duvarına zarar vermeye başlar. Bu da midede yanma hissi ve ağrı olarak hissedilir. Gastrit ağrısı genel olarak midenin üst bölgesinde hissedilir ve kendini daha çok yanma hissi ile gösterir.

Gastrit Nedir?

Mide zarında meydana gelen iltihaplanmalar sonucu beyaz kan hücrelerinin mide mukozasında birikmesi ile oluşan gastrit hastalığı, özellikle açken yanma ve ağrı hissi oluşturur. Mide zarının tamamında ya da belirli bölgelerinde kızarıklık şeklinde görülen gastrit; ekşime, ağrı ve yanma problemleri ile karakterizedir.

Uzun süreli hazımsızlık, gaz ve şişkinlik problemleri ile günler hatta aylar süren ve genel olarak kronik seyreden bir hastalıktır. Ancak ani karın ağrıları, üşüme hissi, ateş, bulantı ve kusma ile oluşan akut gastritte görülebilir.

Gastrit çeşitleri ilaçlar, kimyasal maddeler ve alkol nedeniyle oluşan gastrit, mikrobik ajanlardan dolayı oluşan gastrit ve otoimmün gastrit olmak üzere üçe ayrılır. Gastrit reflü ve ülser ile sıklıkla karıştırılan bir hastalıktır.

Ancak reflü mide kapağındaki bozukluklar nedeniyle yemek borusunda görülür ve ülser de mide duvarındaki yaralanmadır. 3 hastalık da birbirinden farklıdır.

Gastrit Belirtileri Nelerdir?

Gastrit atakları olarak bilinen bulantı, kusma, midede ekşime ve yanma hissi, karın ağrısı, gaz, şişkinlik ve yemeklerden sonra aşırı doygunluk hissi akut gastrit belirtileridir. Zaman zaman bu belirtilere ek olarak ateş de görülebilir.

Şiddetli akut gastritte mide kanaması ve pis kokulu dışkılama ya da kahve telvesi şeklinde kusmalar gözlenebilir. Kronik gastritteki belirtiler ise ateş ve kanama haricinde tamamen akut gastrit ile tamamen aynıdır.

Bazı insanlarda ise bu şikâyetlerin hiçbiri olmamasına rağmen gastrit teşhisi konulabilir. Bu belirtilerin birçoğu mide ile ilgili tüm rahatsızlıklarda görülebilir. Gastritin kesin tanısı için hastaya mutlaka endoskopi yapılması ve alınan biyopsinin mutlaka incelenmesi gerekir.

Gastriti Ne Tetikler? Gastrit Sebepleri Nelerdir?

Gastritin en önemli sebebi, helicobacter pylori olarak adlandırılan bir mikroptur. Mide zarı üzerine yerleşen bakteri enfeksiyona neden olur. Mide zarında kızarıklık, şişme ve burada yer alan hücrelerde hasara neden olan bakterinin varlığı, endoskopi, nefes testleri, dışkı ve kan testleri ile kanıtlanabilir.

Bulaşıcı bir mikrop olan helicobakter pilori çatal, kaşık ve bardağın ortak kullanımı, yetersiz hijyen olan yerlerde insandan insana geçer. Gastritin en önemli diğer bir sebebi de aşırı strestir.

Aspirin, naproksen, ibuprofen gibi ilaçlar da mide zarının harabiyetine neden olarak gastrit oluşturabilir. Sık sık ağrı kesici ilaç kullanımı mide zarının korunmasını sağlayan maddelerin üretimini azaltarak gastrit ülser oluşumuna neden olabilir. Alkol, yanlış beslenme alışkanlıkları, stres ve sigara gastriti tetikleyen önemli etkenlerdir.

Gastrit Tedavisi Nasıl Uygulanır?

Gastrit tedavisi de diğer tüm hastalıklarda olduğu gibi nedene yönelik yapılır. Akut gastrit nedeni olan alkol tüketimi ve non steroid ya da aspirin kullanımı kesildiğinde gastrit hastası önemli ölçüde iyileşmeye başlar. Helicobacter pylori kaynaklı bir gastrit söz konusu ise antibiyotik tedavisi ile bakterinin yok edilmesi sağlanır.

Gastrit teşhisi konulan hastanın beslenmesine özen göstermesi gereklidir. Gastrit hastaları için özel olarak hazırlanan diyete uyması ve bol sıvı alması hastalığın seyrini olumlu etkiler. Bunların yanı sıra gastrit şurubu tüketilebilir.

Gastrit ağız kokusu da oluşturabilir. Mide mukozasında meydana gelen enfeksiyondan kaynaklanan ağız kokusu rahatsız edicidir. Ağız kokusundan kurtulmanın tek yolu ise gastrit tedavisinin tam uygulanmasıdır. İlaçlarla, sağlıklı beslenme ile düzelmeyen hastalarda gastrit ameliyatı da yapılabilir.

Gastrit Nasıl Geçer?

Akut gastrit alkol alımı ve nonsteroid ilaç kullanımının kesilmesi ile birlikte geçmeye başlar. Kronik gastrit ise antibiyotik ilaç kullanılarak tedavi edilir. İlaçla tedavi edilen gastritte temel ilke mide asidini düzenlemek ve belirti ve şikâyetlerin azalmasını sağlayarak midenin iyileşmesine destek olmaktır.

Gastritin tedavisinde kullanılan antibiyotiklerin amacı helicobakter pilori bakterisini yok etmeye yöneliktir. Bu antibiyotikler genellikle 10-14 gün süre ile kullanılır. Gastrit tedavisinde kullanılan bir diğer ilaç grubu ise midenin asit üretimini bloke etmeye yönelik asit önleyici ilaçlardır. Bu ilaçlar gastritin iyileşme döneminde mideyi destekler.

Gastrit Olan Ne Yemeli, Ne Yememeli?

Gastrit beslenme programında dikkat edilmesi gereken en önemli nokta öğünlerin sık olması ve her öğünde az besin tüketilmesidir. Çok sıcak ve çok soğuk içeceklerin tüketilmemesi önerilir. Besinler yavaş yavaş ve iyice çiğnenerek tüketilmelidir.

Yağda kavurmalar ve kızartmalar gastrit olanlar tarafından yenmemelidir. Sucuk, pastırma, salam, sosis gibi şarküteri ürünleri diyetten çıkarılmalıdır.

Gazlı içecekler, hazır meyve suları ve hazımsızlık yapan besinlerden uzak durulmalıdır. Aşırı yağlı ve baharatlı yemekler, alkol ve kepekli esmer ekmeklerin tüketimi kesilmelidir. Hazır çorbalar, et suyu tabletler ve bulgur, kuru baklagil gibi gaz ve şişkinlik yapıcı besinler diyetten çıkarılmalıdır.

Sütlü tatlılar, yoğurt, kefir, taze sebze ve meyveler, papatya çayı, zencefil gibi bitki çayları gastrit ataklarını geçirmeye yardımcıdır.

Gastrit Ağrısına Ne İyi Gelir?

Gastrit ağrısının en doğal tedavisi yoğurt tüketmektir. Yoğurdun içinde yer alan probiyotikler mide zarındaki kötü bakterilerin yok olmasına destek olur. Günde 2-3 su bardağı kadar yoğurt tüketmek gastrit ağrılarına iyi gelir. Yoğurda ekleyeceğiniz muz ve bal hem daha lezzetli hem de daha etkin bir karışım olur.

Uçucu yağlar açısından zengin bir kaynak olan papatya çayı, sindirim sistemindeki iltihapların giderilmesinde etkin bir ol oynar. 1 su bardağı içine 1-2 adet kuru papatya atarak birkaç dakika demleyin ve içine bal ekleyerek ılık bir şekilde gün boyunca bir iki kez tüketin. Gastrit ağrınızın azaldığını fark edersiniz. Hem antibakteriyel hem de antiinflamatuar özelliği ile gastrit ağrılarına doğal bir çözüm olan zencefil çayını günde birkaç kez tüketebilirsiniz.

Gastrit Diyeti Listesi

Tüm diyetlerde olduğu gibi gastrit diyeti de kişiye özel olarak hazırlanmalıdır. Kişinin yaşı, boyu, cinsiyeti, beslenme davranışları, fiziksel aktivitesi göz önüne alınarak hazırlanan gastrit diyetinde hastalığa özgü yenilmemesi gerekenler çıkartılmalıdır.

Sık sık az az beslenmesi gereken gastrit hastaları için gastrit diyetinin 3 ana öğün ve 3 ara öğün şeklinde planlanması gerekir.

Kahvaltı için beyaz ekmek, peynir, yumurta ve çay olarak papatya ya da zencefil önerilir. Ara öğünlerde kişinin toleransına göre yoğurt, kefir, taze meyveler önerilir. Öğle ve akşam yemeklerinde çorba, etli tavuk, balık yemekleri ve pirinç pilavı ya da makarna tüketilebilir.

Ayrıca sebze yemekleri kişinin mide hassasiyetine göre dilediği sebzeler arasından seçilebilir. Bol su tüketimi ve günde en az 45 dakika fiziksel aktivite de gastritin tedavisinde büyük önem taşır.