Haşimato Nedir? Belirtileri ve Nedenleri Nelerdir? Bitkisel Tedavisi

Haşimato Hastalığı Merak Edilen Tüm Yönleriyle

Son yıllarda yaygın olarak rastlanılan haşimato hastalığı, Japon bilim adamı Akira Haşimato tarafından 1912 yılında tanımlanmış ve adını bilim adamından almış tiroit bezi hastalığıdır. Haşimato hipotiroid başta olmak üzere birçok hastalığın nedenidir ve çok geç teşhis edildiği için tedavisi de zordur.

Otoimmün bir hastalık olan haşimato hastalığı ile ilgili en çok merak edilen sorular ise haşimato iyileşir mi ve haşimato geçer mi sorularıdır. Tamamen iyileşmesi mümkün olmayan haşimato hastalığı zaman zaman alevli dönemleri olan sinsi ve sessiz ilerler. Hastalığın ilerleyen zamanlarında genel olarak haşimoto nodülü gelişir ve tedavisinde doktor ve hasta iş birliği gerekir.

Nadir bir komplikasyonu olmasına rağmen haşimato kanser riski taşıyabilir. Haşimato lenfoma ilişkisi araştırmalarında hastalığın tiroid lenfoma olarak bildirilen kanser çeşidine yakalanma riskini arttırdığı gözlenmiştir. Hastalığın erken teşhisi tedavinin etkinliğini arttırır.

Haşimato Nedir?

Haşimato, kişinin bağışıklık sisteminin tiroit dokusunu yabancı bir doku gibi algılaması sonucu oluşan bir tiroit hastalığıdır. Bu durumda tiroit bezinden tiroit hormonlarının salgılanması artar ancak yıllar içinde hormonlarda yetersizlik de görülebilir.

Haşimato hastalığında vücut tiroit bezini yok etmeye çalışır. Bunun için de vücut tarafından anti-tiroglobulin ve anti-TPO antikoru üretilme başlanır. Üretilen antikorlar tiroit bezine bağlanır ve tiroit hücrelerini yok etmek için çalışır. Çalışmalar sonucunda tiroit bezinde iltihap hücreleri birikerek tiroit hücrelerinin harabiyetine neden olur ve bunu takiben tiroit hormonları azalır.

Bu arada tiroit bezi de küçülür ve hormon yetersizliği meydana gelir. Haşimato hastalığının ilk dönemlerinde guatr oluşur ve kanda anti TPO antikor yükselirken TSH, T3 ve T4 tiroit hormonları normal düzeydedir. Hastalığın ilerleyen safhalarında tiroit yetmezliği en üst seviyeye ulaşır. Tiroit bezinin kronik iltihaplanması olarak tanımlanan haşimato etkileri ciddi sonuçlar yaratabilen sinsi bir hastalıktır. İyot yetersizliği görülen bölgelerde daha sık haşimato hastalığı görülür.

Haşimato Hastalığı Nedenleri Nelerdir?

• Haşimato hastalığı kadınlarda erkeklere oranla daha sık görülür. Östrojen hormonunu ve genetik yatkınlık hastalığın nedenleri arasında yerini alır.
• Daha çok genç ve orta yaşlı kişileri hedef alan otoimmün hastalık her yaştan kişilerde ve çocuklarda da görülebilir.
• Erkeklerde daha az görülen haşimato tiroit yetmezliğinin nedenlerinden biridir.
• Hamile veya hamilelik planlayanlar, tekrarlayan ölü doğum ve düşük hikâyesi olan kadınların mutlaka haşimato bulguları araştırılmalıdır. Haşimato gebelik döneminde bebek kayıplarına kadar giden kötü bir tabloya neden olabilir.
• Tip 1 diyabet hastası olanlar, vitiligo, romatoid artrit, ,sistemik lupus eritematozus, sjögren sendromu gibi otoimmün hastalığa sahip olanlarda haşimato görülme oranı daha yüksektir.
• Ailesinde tiroit yetmezliği olanların, turner sendromu, down sendromu, kalp yetmezliği, açıklanamayan kansızlık, açıklanamayan yüksek kolesterol, açıklanamayan hiperprolaktinemi, guatr ve/veya anti-TPO pozifliği olan kişilerde haşimato görülme oranı yüksektir.
• Ayrıca sorafenib, sunitinib, amiodaron, IF-α ve lityum gibi ilaç kullananların da haşimato kontrolleri yaptırması önerilir.

Haşimato Belirtileri Nelerdir?

• Haşimato hastalığının kendine ait belirgin klinik bir bulgusu bulunmamaktadır. Hastalığın ilk evresinde tiroit hormonlarında artış gözlenir. Haşimato zehirli guatr olarak bilinen bu evreye hipertiroidi de denir. Hastalık bulguları genel olarak hastalığın ilerlemesine bağlı olarak gelişen tiroit yetmezliği belirtileridir.
• Genel olarak kilo artışı, kabızlık, seste değişiklik, kramplar, yorgunluk, üşüme ve cilt kuruluğu haşimato guatr belirtileri arasında yer alır. Ancak bu belirtiler birçok hastalığın teşhisinde de kullanıldığından dolayı haşimato guatrı tespit etmek oldukça zordur.
• Bu belirtilerin yanı sıra adet düzensizlikleri, dilde büyüme, sinirlilik, depresyon, iştahsızlık, ciltte solukluk, saç dökülmesi, göz altlarında ve yüzde şişkinlik, yavaş konuşma, işe odaklanma zorluğu, unutkanlık, hareketlerde yavaşlama, nabız düşüklüğü de haşimato belirtileri arasındadır.
• Peki, haşimato kaşıntı yapar mı? Genel olarak haşimato hastalarında ciltte kabarıklıklar, kızarıklıklar ve kaşıntı görülebilir.
• İlerleyen haşimato hastalığında akciğer ve kalp zarlarında sıvı toplanması, kan sodyum oranının düşmesi, cinsel isteksizlik, prolaktin hormonunda artış, uyku apnesi ve karpal tünel sendromu görülür.
• Haşimato ilaç tedavisi ile kontrol altına alınabilen bir hastalıktır.
• Son zamanlarda haşimato sülük tedavisi ile gündemdedir. Sülüklerin tiroit iltihabı nedeniyle kanda oluşan toksinleri emerek hastalığı tedavi ettiğine dair iddialar bulunmaktadır.

Haşimato İçin Hangi Testler Yapılır?

Haşimato hastalarının çok büyük bir kısmında T3, T4 ve TSH tiroit hormonlar normal düzeyde seyreder. Hastaların %10’luk kısmında TSH yüksek, T3 ve T4 düşüklüğü yani hipotiroidi gözlenir. Bu hastalar yaşamları boyunca vücutlarında Anti TPO, Anti TG antikorlarını taşır. Bunun anlamı ise haşimato hastalarının ilerleyen zamanlarda hipotiroidiye sahip olmalarıdır

Haşimato hastalığının tespit edilebilmesi için kanda tiroit hormonları ve antikor testleri yapılır. Ayrıca ultrasonografi yöntemi ile nodül tespiti yapılarak bu nodüllerin iyi ya da kötü huylu olup olmadıklarının tespiti için iğne biyografisi yapılması gerekebilir.

Haşimato değerleri doktor tarafından incelenerek hastalığın tedavisine karar verilir. Nodüllerin aşırı büyük olması veya kanserli hücrelere rastlanması gibi durumlarda haşimato ameliyatı yapılabilir. Haşimato özür oranı yüksek bir hastalıktır bu nedenle iş hayatını olumsuz etkileyebilir.

Haşimato Hastalığı Beslenme Programı Nasıl Olmalıdır?

Otoimmün hastalığın kendine özgü bir haşimato diyeti bulunmamaktadır. Haşimatoda beslenme alışkanlıklarının düzenli, yeterli ve dengeli olması diğer tüm hastalıkların tedavisinde olduğu gibi büyük önem taşır. Diyetle alınan iyotun hastalığı tetiklediğine dair bilgiler yer alsa da henüz doğruluğu kanıtlanmış değildir. Çalışmalar kanıtlanmamış olsa da haşimato iyotsuz tuz kullanımı gerektirebilir.

Yapılan çalışmalarda haşimato selenyum arasında olumlu bir ilişki olduğu gözlenmiştir. Düzenli olarak selenyum alan haşimato hastalarının yüksek antikor seviyelerinin düştüğü ancak hastalığın tiroit yetmezliğine gidişatının durdurulamadığı saptanmıştır.

Haşimato gluten ilişkisi hakkında yapılan araştırmalarda glutensiz beslenmenin alınan ilaçların emilimini arttırdığı kanıtlanmıştır. Haşimato Canan Karatay tarafından da ele alınmaktadır. Şeker, ekmek, pilav, makarna gibi gıdalara diyetlerinde yer vermeyen Karatay beslenme programı bu hastalıklara iyi gelebilir. Haşimato Karatay diyeti ile hastalar ilaç emilimini bozan gıdalardan uzak durabilir.

Haşimato Bitkisel Tedavisi Nasıl Yapılır?

Haşimato zencefil suyu, dereotu bitkileri ile hazırlanan kürler ile desteklenebilir. Mutlaka bir doktora danışılarak kullanılması gereken bitkisel kürler, hastalığın tedavisine yardımcı olabilir. Son günlerde İbrahim Saraçoğlu tarafından haşimato bitkisel çözüm olarak dereotu kürü önerilmektedir.

Saraçoğlu dereotu kürü ile tiroit bezinde oluşan nodüller üzerinde etkili olduğunu söylemektedir. Sabah, öğle ve akşam yemeklerinden en az 15 dakika önce bir tutam taze dereotu ve 1 yemek kaşığı kuru dereotu yenmesini öneren Saraçoğlu bu kürün en az 3 ay uygulanması gerektiğini belirtir.

Aynı şekilde sabah aç karnına ve akşam aç karnına içilen bir yemek kaşığı taze zencefil suyunun da haşimato hastalığının tedavisini destekler. Nodüllerin bulunduğu bölgeye zencefil suyu sürülmesi ve günde bir fincan zencefil çayı tüketilmesi hastalığın önlenmesine yardımcı olabilir.

Haşimato Diyeti Nedir? Haşimato Ne Yememeli?

Haşimato hastalarının hamur işleri ve şekerli yiyecekleri sınırlı olarak tüketmeleri önerilir. Kafein içeren kola, çikolata, kahve gibi besinlerden ve alkolden uzak durulması gerekir. Margarin, iyotlu tuz ve yüksek A vitamini içeren besinlerin tüketimi azaltılmalıdır.

Haşimato tiroidi ve gluten arasında net bir ilişki bulunmamasına rağmen gluten içeren gıdaların alerjik etkiye sahip olması nedeniyle sınırlı tüketmelerinde fayda vardır.

Haşimato zayıflatır mı ya da haşimato kilo yapar mı soruları haşimato ile ilgili en sık sorulan sorulardır. Haşimato hastaları kilo almaya meyilli kişilerdir. Bunun ana nedeni hastalığın ilk devresinde hipertiroidi nedeniyle artan tiroit hormonlarının metabolizma hızını ve yağ yakımını arttırmasıdır. İştahın da arttığı bu dönemde kişiler çok yiyerek kilo vermeye alışırlar.

Hastalığın ilerleyen devrelerinde tiroid hormonu yetersizliği oluştuğu için hastalar kontrolsüz beslenmelerine devam eder. Ancak bu dönemde uykuya eğilimin artması, kabızlık ve adet düzensizlikleri yaşanır.

Tün bunlar göz önüne alındığında haşimato hastalarında kilo artışı gözlenir. Ancak ilaçların doğru kullanılması, sağlıklı beslenme ve fiziksel aktivitenin arttırılması hastanın ideal kiloya ulaşmasını sağlar.