Sporcu Beslenmesi – Diyetisyen Onaylı En İyi Fit Beslenme Programı

Spor Yaparken Nasıl Beslenmeli?

Spor sürecinde yemek yeme ve enerji ihtiyacını doğru kaynaklardan karşılama, sporun vücudunuza olan etkisini iki katına çıkaracaktır; bu aşamada bilinçli beslenmek her zamankinden daha önemli. Peki, sporcu beslenmesi nasıl olmalıdır, sporda beslenmenin önemi nedir? Sporcu beslenme listesi ile tüm sorularınızı bu yazıda cevapladım!

Sporcu Beslenmesi Nedir?

Spor yapanların sağlığının korunması, dayanıklılığının artması, kondisyonlarının ve konsantrasyonlarının artması için önemlidir. Enerji ve besin ögeleri yaşa, cinsiyete, ağırlığa, boya, yapılan spor dalına ve sıklığına göre farklılıklar göstermektedir. Temel hedef, sporcunun sağlığını en iyi şekilde korunması, dayanıklılığının arttırılması ve performansının arttırılması olmalıdır.

Sporcu Beslenmesi Nasıl Olmalıdır?

• Spor yapanların vücutları egzersiz sırasında dinlenmeye göre daha çok enerji harcar. Bu nedenle sporcuların beslenmesi diğer kişilere göre daha farklı olmalıdır. Daha çok enerji ve besin ögesi içermelidir.
• Genel olarak beslenme programları proteinden zengin, karbonhidrat alımları normal, yağ alımları biraz daha az olmalıdır.
• Ayrıca sıvı gereksinimi daha fazladır. Normal bireylere göre vücutlarında daha çok sıvı kaybı yaşanmaktadır. Bu yüzden daha çok su ve mineralli içecekler tüketmelidirler.
• Yaklaşık olarak bir sporcunun alması gereken günlük kalori ihtiyacı 2000 – 4000 kalori arasında olabilir.
• Günlük alması gereken kalori yaptığı spora göre değişim göstermektedir. Çok ağır bir spor yapıyor ise günlük alması gereken kalori miktarı daha fazla olmalıdır ki sporcunun performansı ve dayanıklılığı artsın. Sporcunun alması gereken kaloriyi antrenör ve diyetisyenden oluşan bir ekip tarafından belirlenmelidir.

Sporcuların İdeal Vücut Ağırlığı ve Yağ Yüzdesi

Sporcunun sadece kilosunun değerlendirilmesi doğru olmaz. Vücudunda bulunan yağ ve kas kütlesinin değerlendirilmesi gerekir. Örneğin; boks yapan veya vücut geliştirme gibi spor dallarıyla uğraşanların vücut ağırlığı fazla olası gerekirken koşu veya bisiklet gibi spor dallarıyla uğraşan bireylerin vücut ağırlığı daha az olmalı ki kondisyonları daha fazla olsun.

Vücut ağırlığının da etkili olan yağ miktarı cinsiyete ve yapılan spor dalına göre farklılık göstermektedir. Örneğin vücut geliştirme ile uğraşan erkek sporcunun vücut yağ yüzdesi %6, basketbol ile uğraşan erkek sporcunun ise %15 olabilir. Kadın sporcuların ise vücut yağ yüzdeleri %20’ye kadar çıkabilir. Sporcuların vücudundaki minimum yağ yüzdesi erkeklerde %5, kadınlarda ise %12 olmalıdır.

Sporcuların Sıvı Alımı Nasıl Olmalı?

Spor antrenmanları sırasında vücut sıvı dengesini koruyan sporcuların performansları ve kondisyonlarının daha yüksek olduğu görülmüştür. Sıvının az alınması sporcuda dehidrasyon için davetiye çıkarır. Bu durumda sporcunun performansını olumsuz yönde etkiler.

Sporcular egzersize başlamadan önce 400 – 600 ml sıvı tüketmeleri, egzersize başladıktan ve sonrasında ise her 15 – 20 dakikada bir 100 – 350 ml su tüketmeleri gerekmektedir. Sporcu içecekleri ise %4 ila 8 oranında karbonhidrat içermelidir ve bu içecekler 1 saatin üzerindeki egzersizlerde tüketilmelidir.

Sporcu Beslenme Programı – İhtiyacınız Olan Tavsiyeler

• Karbonhidrat tüketimine önem verin.
• Karbonhidrat vücudun temel enerji yakıtıdır. Antrenman sırasında gerekli olan enerjiyi vücutta bulunan glikojen depolarından sağlar.
• Performansın daha yüksek olması, çabuk yorgunluk hissinin oluşmaması ve sporcunun dayanıklılık süresinin uzaması için glikojen depoları yeterli olmalıdır. 90 dakikalık bir spor yapıyorsanız glikojen depolarınız yeterli gelir. Fakat 90 dakikadan daha uzun spor yapıyorsanız dinlenme arasında glikojen depolarınızı dolduracak karbonhidrat içeren bir besin ile ara öğün yapmalısınız.
• Eğer yapmazsanız performansınız düşer ve daha çabuk yorgunluk belirtisi ortaya çıkar.
• Özellikle sporcu beslenmesinde kompleks karbonhidrat kaynakları esmer ekmek çeşitleri, kepekli makarna, bulgur pilavı, kuru baklagiller ve sebzeler tercih edilebilir.
• Antrenmandan 3 – 4 saat önce yemek yeyin.
• Kondisyon ve performansın maksimum düzeyde olması için antrenman öncesi kompleks karbonhidrat, meyve ve meyveler beslenmeye eklenmelidir.
• Antrenman öncesi lahana, turp ve kuru baklagiller vücutta gaz ve hazımsızlığa neden olabileceği için tüketilmemelidir.

Püf Noktası 1: Protein Tüketin

Sporcu beslenmesi ve sporcu diyeti programında; yapılan spora, yaşa ve vücut ağırlığına göre yeterli protein hesaplanarak tüketilmelidir. Dışarıdan destekleyici ürünler almak yerine kırmızı et, tavuk eti, balık, süt, yumurta, yoğurt ve kuru baklagiller daha çok tüketilmelidir. Bu besinler az yağlı veya yağsız olarak tercih edilmelidir.

Püf Noktası 2: Sıvı Tüketimini Arttırın

Sıvı kaybı problemi yaşamamak için ve terle atılan vitamin – mineralin yerine koyulabilmesi için yeterli miktarda sıvı tüketilmelidir. Gün içerisinde 1,5-2 kg gibi ağırlık kaybının olması vücutta sıvının azalmasını ve yetersiz sıvı alımının olduğunun belirtisidir. Sporcu beslenmesinde egzersizden 2-3 saat öncesinde 400-600 ml su veya sıvı alınmasına özen gösterilmelidir.

Diyetisyen A. Gamze GÖKTEKİN

Tarifleri için: Diyetisyen Gamze Göktekin

Instagram: @dyt.gamzegoktekin

Facebook: Diyetisyen Gamze Göktekin

İlginizi çekebilir: Zayıflamak İçin Günlük Kaç Kalori Almalıyım? Diyetisyen Cevapladı