Ters Lale Nasıl Yetiştirilir? Türkiye’de Nerede Yetişir?

İçindekiler

Ters Lale Yetiştiriciliği Nasıl Yapılır?

Ters lale, Osmanlı Döneminde nergis, sümbül kadar meşhur olan bir tür bitkidir. Soğanlı bitkiler familyasından biri olan ters lale, ülkemizde belirli bölgede yetişebilen ve koruma altına alınan özel çiçekler arasındadır. Kaynaklarda ters lale, ağlayan gelin, ağlayan lale, Fritillaria imperialis adıyla yer alır. Dünya genelinde ters lale incelendiğinde ortalama 165 farklı türü olduğunu görebilirsiniz. Bu bitkinin özelliklerini, yetiştirilme koşullarını merak ediyorsanız size özel derlediğimiz içeriğimizi mutlaka inceleyin!

Ters Lale Nedir?

Fritillaria imperialis, Türkçe adıyla İmparator lalesi veya taçgüvercin, zambakgiller (Liliaceae) familyasına ait soğanlı bir bitki türüdür. Bu bitki Orta Asya, İran, Pakistan ve Afganistan gibi bölgelerde yetişir. Ayrıca pek çok bahçede süs bitkisi olarak da yetiştirilmektedir.

Ters lale; ilkbahar mevsiminde büyük, gösterişli ve çan şeklinde çiçekler açan bir bitkidir. Çiçekler genellikle sarı, turuncu, kırmızı veya beyaz renk tonlarına sahip olabilir ve etkileyici bir görünüme sahiptirler. Bitkinin gövdesi genellikle 90 cm ila 1,2 m arasında uzayabilir.

Ters Lale Nasıl Yetiştirilir?

Ülkemizde sınırlı alanda yetişebilen endemik bir bitki olan ters lalenin yetişme koşullarını burada açıkladık. Özel bakım ve koruma ile büyütülen ters lalenin yetişme şartlarını inceleyelim. Öncelikle, ters lale soğanınız olmalı. Sezonluk bir üründür bu nedenle ilkbahar aylarında satışı vardır. Online fidan/tohum/soğan satışı yapan sitelerden lale soğanı temin edebilirsiniz. Ardından diğer adımlara geçelim:

Ters Lale Soğanı Ne Zaman Dikilir?

Ters lale soğanı eylül ile mart arasında dikilebilir. Lale soğanı dikildiğinde kış soğukları etkin olmalıdır. Bu, verimi ve çiçek kalitesini yükseltecektir.

Ters Lale Soğanı Nereye Dikilir?

Ters laleler, yarı gölge veya güneş alan yerlerde iyi gelişim gösterirler. En iyi humuslu topraklarda yetişir. Eğer bol güneş alıyorsa kumlu topraklarda da verim artar. 1000 ila 1200 metre aralığında; 2500-3000 metreden daha alçak konumlarda yetiştirilebilir.

Ters Lale Soğanı Nasıl Dikilir?

Ters lale soğanlarının dikileceği çukurlar 10-15 gün öncesinde açılıp hazırlanmalıdır. Laleler iyi drene olan topraklarda daha iyi gelişirler. Soğanları dikmek için 10-15 cm derinlikte ve yaklaşık 4 cm aralıklarla çukurlar kazın. Ters lale soğanlarını sivri uçları yukarı gelecek şekilde yerleştirin ve üzerine 10-15 cm toprakla kapatın. Ardından sulayın.

Evde Saksıya Ters Lale Soğanı Nasıl Dikilir?

5 veya 10 litrelik toprağın en az %20’si torf olmalıdır. Geriye kalanı bahçe toprağından kullanabilirsiniz.
Saksının derin ve altında suyu tahliye eden deliklerinin olması gerekir.
Saksının tabanına 3-4 cm yükseklik oluşturacak kadar çakıl taşı yerleştirin.
Üzerini toprakla kapatın.
Ters lale soğanlarını sivri kısmı üste gelecek şekilde yerleştirin.
Üzerini 10 cm kadar toprakla doldurun.
Her bir soğan birbirinden 4 cm uzaklıkta olmalıdır; soğanlar birbirine dokunmamalıdır.
Toprağı sulayın.

Not: Eğer yaşadığınız yerde kış aylarında don meydana geliyorsa toprağın üzerini saman ya da yaprak parçalarıyla kapatabilirsiniz.

Ters Lale Nasıl Gübrelenir?

Çiçek açma döneminde yani mart ve mayıs ayları arasında fosfor ve potasyum ağırlıklı çiftlik gübresi verebilirsiniz. Bu işlem çiçeklerin daha canlı görünmesini sağlayacaktır.

Ters Lale Nasıl Sulanır?

Ters lale, çimlenmeye başladığı an sulanmalıdır. Yaklaşık 15 günde 1 defa olacak şekilde sulayabilirsiniz. Sulama miktarı az fakat düzenli olmalıdır. Soğuk havalarda sulama yapmalısınız.

Ters Lale Ne Zaman Çiçek Açar?

Ters laleler genellikle mart ve mayıs ayları arasında çiçek açmaya başlar. Ancak, ilk tohum ekiminden sonra çiçeklenme 1-2 yıl sonrasında başlayabilir. Mevsime ve konuma göre yetişme süresi değişebilir.

Ters Lale Türkiye’de Nerede Yetişir?

Türkiye’de ters lale en verimli Van ve Hakkari çevresinde yetişir. Ayrıca Tunceli, Afşin, Şırnak, Erzurum ve Adıyaman coğrafyaları ters lale yetiştiriciliği için uygundur.

Ters laleler, Türkiye’nin doğu bölgelerinde verimli şekilde büyüyebilir. Bu bölgedeki dağlık, kayalık ve genellikle soğuk alanlar, ters laleler için ideal yaşam alanları olmaktadır. Büyüme ve gelişme evreleri için gerekli koşulları sağlar.

Ters Lale Çiçeği Hikayesi ve Anlamı

Osmanlı Döneminde oldukça meşhur olan ters lale, günümüze kadar birçok hikayeye konu olmuştur. Kimi zaman hüzün kimi zaman aşk temalı hikayelerde, ters lale motifi kullanılmıştır. Rivayetlere göre ters lale hikayesi birkaç şekilde günümüze kadar yayılmıştır.

Efsanelere göre, ters lale Hristiyan rivayetlerinde Hz.İsa’nın çarmıha gerilmesine şahit olan Hz. Meryem’in gözyaşlarının düştüğü yerde kendini göstermiştir.
Müslüman rivayetlerinde ise; Hz. Hasan ve Hüseyin’in Kerbela’da katledilişlerinden dolayı bu çiçek ters açmaya başlamıştır.
Başka bir efsaneye göre de Ferhat ile Şirin çiftinin birbirlerine kavuşamaması nedeniyle ters lalenin boynu bükük kalmıştır.
Bu çiçeğin rengi kırmızıdır ve ters lale, kırmızı rengiyle Anadolu topraklarının gördüğü büyük acıları temsil etmektedir.

Ters Lale Koparma Cezası Nedir?

Türkiye’de biyoçeşitliliği korumak ve ters lalenin tohumunu çoğaltmak için ters lale cezası uygulanmaktadır. Bu çiçeği herhangi bir sebeple kopartmak, suç sayılmaktadır. Türkiye’deki mevzuata göre, koruma altındaki bitkilerin izinsiz toplanması, satılması, nakliyesi veya ihracı yasaktır. Ayrıca bu eylemler ceza gerektirmektedir. Bu cezalar, yasa ihlalinin niteliğine ve ihlal edilen yasa maddesine bağlı olarak değişmektedir.

Ters lalenin koparılmasına şahit olma, koparmayı teşvik etme suç sayılmaktadır. Senede sadece 15 gün boyunca açan, nesli tehlike altında olan ters laleyi 2023 senesi içinde koparma durumunda, 244.315 TL idari para cezası kesilmektedir.

Nesli tükenmek üzere olan endemik bitkiler arasında yer alır. Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Kanunu ile koruma altına alınmıştır.