Kıyma ve Kıymalı Yemekler Hakkında Her Şey

Ana Yemeklerin Leziz Üyesi Kıyma ve Muhteşem Tarifler

Kıyma, geleneksel mutfağımızın birbirinden leziz ana yemeklerinde kullanılan başlıca malzemelerdendir. Öyle ki tariflerimize hep kıymayı kavurarak giriş yaparız. Kıymayı daha doğru ve etkili kullanmak için altın değerinde öneriler ve kıyma ile hazırlayabileceğiniz lezzetli tarifler sunuyoruz.

Kıyma ile lezzetli bir yolculuğa çıkmaya hazır mısınız?

Kıyma Nedir? Çeşitleri Nelerdir?

Kıyma, beyaz veya kırmızı etin elle yahut kıyma makinesi ile çekilmesi ile elde edilen, özellikle ana yemeklerimizde en çok kullanılan besin değeri yüksek temel malzemelerden biridir. Çekilmiş et olarak da bilinir.

Kıyma bıçağı, zırh veya satır olarak çeşitli şekillerde adlandırılan aletlerle elle çekilen kıymaya zırh veya satır kıyması denilir.

Kıyma Çeşitleri

1) Dana Kıyması

Gerdan Kıyma:

Hayvanın gerdan yani boyun kısmından alınan etlerden yapılan kıyma çeşididir. Bu bölgedeki etler yumuşaktır ve daha çok tercih edilir. Tercihe göre yağlı ve yağsız olarak elde edilebilen bu kıyma çeşidi köftelerde lezzetli sonuçlar verir.

Göğüs Kıyması:

Hayvanın göğüs kısmında bulunan yağlı kısımdan elde edilen kıyma çeşididir. Bu bölümdeki etler yağlı ve lezzetli olduğundan kıyma için idealdir. Göğü kıymayı tercih etmeniz durumunda herhangi yardımcı baharat eklemenize gerek kalmayacaktır.

2) Koyun Kıyması

Koyun Gerdan:

Koyunun boyun kısmından elde edilen az yağlı etlerin kıyma haline getirilmesi ile oluşan kıyma çeşididir.

Koyun Kol:

Koyunun kol kısmına doğru olan bölgedeki kemiksiz yerlerden elde edilen kıyma çeşididir. Bu bölgedeki etlerin az yağlı olmasının yanında, yağlı bölümlerinden alınan etler kıyma için daha idealdir ve lezzetlidir.

Kıyma Kalori ve Besin Değeri Nedir?

Kıyma besin değeri ve kalorisi 100 gramlık porsiyon için:

Kıyma Nasıl Yapılır? Nasıl Çekilir?

Kıyma çekmek için, kıyma makinesi, elektrikli veya elle çalışan dişli öğütücü, zırh veya evlerde bulunan çok amaçlı mutfak robotu kullanılır.

Kıymanın kullanılacağı yemeğe göre dana, kuzu ve koyunun farklı bölümlerinden, istenen kalitede ve yağ oranında kıymalar çekilebilir.

Bunun dışında beyaz et olarak adlandırılan tavuk ve hindi etinden de kıyma çekilebilir.

Özel olarak yağsız ve iyi kalite kırmızı etin ince bir şekilde çekilmesiyle çiğ köftelik kıyma veya çiğ köftelik et olarak bildiğimiz kıyma elde edilebilir.

Kıyma Nasıl Saklanır? Kolay Bozulur Mu?

Kıyma uygun şekilde saklanmadığında bütün ete göre daha kolay bozulan bir üründür. 

Kabaca kıyma kasaptan veya marketten eve getirildikten sonra mümkünse aynı gün içinde kullanılmalı veya en fazla 1 gece buzdolabında +4 derecede saklanmalıdır. Eğer daha uzun süre beklemesi gerekirse mutlaka derin dondurucuda muhafaza edilmesi veya kavrularak saklanması uygun olur.

Kıyma neden kararır? Tazeliğini yitirmiş veya doğru muhafaza edilmemiş, havayla devamlı temas etmiş olan kıymalar kararmaya ve bozulmaya başlar. Bunun nedeni etin üzerinde bakteri oluşmasıdır.

Kıyma Dondurucuda Ne Kadar Saklanır?

Kıymayı bozulmadan uzun süre saklamak gerekiyorsa ya derin dondurucuda saklamak ya da pişirerek muhafaza etmek uygun olacaktır.

Derin dondurucuda saklamak için dikkat edilmesi gereken püf noktalardan kısaca bahsedelim:

Kıyma hazırlandıktan sonra 1 defalık kullanılacak miktarlarda ayrılarak buzdolabı poşetlerine yerleştirilir ve üzerine mutlaka tarih yazılarak derin dondurucuda -18 derecede muhafaza edilir.

Uygun şekillerde hazırlanıp dondurucuya yerleştirilen kıyma 3-4 ay kadar dondurucuda sağlıklı bir şekilde saklanabilir.

Bunun dışında kıyma kavurma yönetimi ile de kıymayı pişirerek yemeklerde kullanmak mümkündür. 

Derin dondurucudan veya buzluktan alınarak çözdürülen kıyma asla tekrar dondurucuya kaldırılmaz.

Buzluktan Çıkan Dondurulmuş Kıyma Nasıl Çözülür?

Bu konuda çok farklı yöntemler bulunmaktadır:

En doğrusu kullanımdan 1 gün önce buzdolabının normal bölümüne alarak, kendiliğinden yavaşça çözülmesini sağlamaktır.

Ancak bunu yapmamışsanız ve aceleniz varsa, içi normal su dolu bir kaba koyarak erimesini sağlamak en sık başvurulan çözümlerden biridir. Suyun içine ekleyeceğiniz bir miktar tuz da erimeyi hızlandıracaktır. Veya üzerine ağırlık yapacak bir alet koyarak, örneğin bir tencere oturtarak basınç uygularsanız da çözülme hızını artırabilirsiniz.

Bunun dışında son yıllarda mikrodalga kullanarak donmuş gıdaları çözdürmek de yaygın bir yöntem haline gelmiştir. Ancak unutmamak da fayda var, nasıl çözdürürseniz çözdürün asla kalan kıymayı tekrar dondurmaya kalkışmayın.

Bu sebeple mutlaka dondurucuya kaldıracağınız et ve kıymaları kullanabileceğiniz miktarlarda ayırarak poşetlemeniz gerekmektedir.

Bu konuda pratik bir bilgi daha verelim:

Kıymanızı dondururken top şeklinde değil de mümkün olduğunca yassı şekilde poşetlemek çözülmesini çok daha kolay hale getirir, bunu da aklınızın bir köşesinde bulundurmanızda fayda olabilir.

Bozuk Kıyma Nereden Anlaşılır? Kıymanın Bozulduğunu Nasıl Anlaşılır?

Kıymanın bozulduğunu anlamanın iki kolay göstergesi vardır: kokusu ve rengi.

İlk bakışta hızlıca gözlemlenebilir. Eğer kıymanın rengi kırmızıdan siyaha veya griye doğru dönmüş ve hatta yeşilimsi bölümler varsa, kokladığınızda burnunuza keskin ve ekşi bozuk et kokusu geliyorsa kıymanız bozulmuş demektir.

Unutmamak gerekir, kıyma buzdolabında en çok 1 gün, dondurucuda ise 3 ay saklanır.

Burada önemli olan özellikle yaz aylarında kıyma satın alındığı andan itibaren eve getirilişine kadar geçen süre de çok önemlidir. Marketten veya kasaptan aldığınız kıymayı en kısa sürede buzdolabınıza yerleştirmeniz gerekir, mümkünse soğuk tutan poşetlerde taşınması uygun olur ancak maalesef bu poşetlerin kullanımı ülkemizde çok yaygın değildir, bu sebeple özellikle sıcak havalarda eve ulaşıncaya kadar dış ortamda beklemek zorunda kalan kıymalar hızla bozulabilmektedir.

Bunun dışında her gıda ürününde olduğu gibi özellikle et ve kıyma alırken de en çok dikkat edilmesi gereken noktalardan biri de aldığınız yerin güvendiğiniz bir satış noktası olmasıdır. Marketten veya kasaptan da alsanız size tavsiyemiz, mümkünse kıymayı alırken gözünüzün önünde yeni çekilmesini istemenizdir.

Hangi Yemeğe Hangi Kıyma Kullanılır?

• Köftelik kıyma orta yağlı dana eti veya yağsız dana eti ile kuzu döş etinin karıştırılması ile yapılır. Yöreden yöreye ve köftenin türüne göre farklılıklar olabilse de genelde kasabınızdan köftelik kıyma istediğinizde size bu şekilde hazırlayacaktır.
• Hamburger yapacaksanız örneğin dana döş eti ile hazırlanmış kıyma isteyebilirsiniz.
• Sulu köfte gibi yemeklerde kullanacağınız kıyma ise az yağlı veya yağsız olursa daha iyi olur.

Köftelik kıyma genelde bir kez çektirilir, yağlı kıymalar ise 2 kez çektirilerek hem renginin daha güzel olması hem de daha homojen bir yapıda olması sağlanır. Az yağlı kıyma ile yapılan köfteler lezzet bakımından zayıf kalırken çok yağlı kıyma kullanılması durumunda ise pişerken yağlar eriyeceği için köfteler küçülecek, olanca yağı eriyip gidecektir.

Özetle yağ oranı güzelce ayarlanmış kıymalar ile nefis köfteler hazırlanabilir. Bunun dışında çiğ köftelik kıyma daha doğrusu çiğ köftelik et seçimi çok daha hassas bir konudur. Her kasap da hakiki çiğ köftelik kıyma bulamayabilirsiniz. Bunun için güvendiğiniz kasapları tercih etmenizi öneririz, çünkü çiğ köftelik kıymayı dana butunun kesilerek açılması ile ortaya çıkan yağsız kastan hazırlarlar. Aslında bu et dövülerek kıyma haline getirilir ama kasaptan alacaksanız mutlaka makinenin önceden güzelce yıkanmış ve etin defalarca çekilmiş olması gerekir ki bu da tahmin edebileceğiniz gibi her an her kasapta kolayca yaptıramayacağınız bir işlemdir.

Kıyma pişirirken kıyma kokusunu gidermek için çeşitli baharatlar ekleyebilirsiniz.

Kıyma Nasıl Kavrulur?

Yemek yapmaya başlarken önce kıyma mı yoksa soğan mı kavrulur?

Kıyma kavurmak için öncelikle yanmaz-yapışmaz bir tava en ideal seçiminiz olacaktır.

Bu aşamadan sonrası yemeği yağlı veya yağsız tüketmenize göre değişebilecek bir durum. Eğer önce soğanları kavurarak yemeğe başlıyorsanız, soğanları yağsız kavuramayacağınız için yağ eklemek gerekecektir. Böylelikle yemeğin yağ oranını yükseltmiş olursunuz. Eğer yağlı yemekler tercihinizse önce soğanları kavurarak başlamanız da mümkün.

Ancak en ideal yöntem önce kıymaları yanmaz-yapışmaz bir tavada yağ eklemeden kavurmak olacaktır. Kıymaları kavurmaya devam ederken kıymanın saldığı suyunu tekrar çekmesi önemli bir aşamadır. Kıymanın suyunu çekmesi için beklemeniz ve düzenli olarak karıştırmaya devam etmeniz gerekir. Eğer kıyma suyunu çekmeden soğanları hemen eklerseniz, soğanları kıymanın suyunda haşlamış olursunuz. Bu da bir çeşit haşlama işlemidir ve  “kavurma” lezzetini gölgeler. Kıyma suyunu çektikten sonra yağı kalır ve bu yağ ile soğanlarınızı kavurabilirisniz.

Kıyma miktarınız soğana göre çok daha az ise (soğanınızın boyutu büyük ise) bu durumda kıyma ve soğanları aynı anda kavurabilirsiniz. Bu aşamada önce yüksek ateşte başlayıp sonra kısık ateşte devam edebilirsiniz.

Kıymayı kavurmaya başlarken kaşığın tersiyle nazikçe ezerek topaklanan et parçalarını birbirinden ayırmalısınız. Böylelikle kıymanız yemeğinizde tane tane görünecektir.

Kavurma işlemi bittikten sonra dilediğiniz miktarda tuz ve damak tadınıza göre seçtiğiniz baharatları ve ardından salçayı ekleyebilirsiniz.

Kıyma Fiyatları Nasıldır?

Dana kıyma fiyat: Et ve Süt Kurumu Ocak 2017 verilerine göre kıyma kilosu 28.75 TL dir. Kuzu kıyma fiyatı ise 43.13 TL dir.

Kıyma Nasıl Pişirilir? Pratik ve Lezzetli Kıymalı Yemekler

Kıymalı makarna, kıymalı pide, kıymalı patates, kıymalı yumurta, kıymalı ıspanak, kıyma ile yapılan yemekler ve kıymalı kebap tarifleri ilk akla gelen kıyma tarifleri arasında yer alır. Kıyma yemekleri herkesin seveceği lezzetli, sağlıklı yemek tarifleridir.

1) Kıyma ile yapabileceğiniz en beğenilen yemek tariflerimizden seçerek sizler için bir kıymalı yemekler listesi hazırladık, beğeneceğinizi düşündüğümüz tarif listesine buradan ulaşabilirsiniz:

2) Beyaz et veya kırmızı et ile hazırlanmış kıymadan yapılan en çok beğeni alan köfte tarifleri listemizi de buradan inceleyebilirsiniz:

3) Videolu kıyma yemekleri ve köfte tariflerimize de buradan ulaşabilirsiniz:

Eğer şu an mutfağınızda yeteri kadar kıymanız varsa ve kıymalı kolay yemek tarifi arıyorsanız size önerimiz tencerede kıymalı patates oturtma yemeği , patlıcan musakka veya karnıyarık olabilir.

Köfteli bir yemek tercih ediyorsanız İzmir köfte veya sulu köfte yemeğimizi de tavsiye edebiliriz.