Karabaş Otu Faydaları Nelerdir? Neye Yarar?

Mor Lila Renkli Zarif ve Hoş Kokulu Karabaş Otu

Doğanın insanlara sunduğu güzelliklerin başını bitkiler çeker. Dünya üzerinde yer alan bitkiler insan sağlığı üzerinde önemli rol oynar. Asırlardır alternatif tıpta kullanılan şifalı bitkiler bugünkü eczacılığın gelişmesinde en büyük faktördür.

İnsan sağlığı üzerinde olumlu etkileri ile dikkat çeken bitkilerden biri de karabaş otudur. Kendine özgü hoş bir kokuya sahip olan karabaş otu çiçeği mavi, mor ve kırmızı renkleri ile başak görünümündedir. Genellikle süs bitkisi olarak kullanılan karabaş otu bitkisi, hoş kokusu nedeniyle kozmetik ve parfümeri sanayisinde de kullanılır.

Lavanta olarak da bilinen karabaş otu çok eski zamanlardan bu yana özellikle ruh ve sinir hastalıklarının tedavisinde kullanılır. Sakinleştirici etkiye sahip olan karabaş otu, güneş çarpmaları ve baş ağrısında da etkin rol oynar. İkinci Dünya Savaşı sırasında yaralanan askerlerin yara dezenfeksiyonunda ve tedavisinde kullanılmıştır. Yüksek oranda kalsiyum ve demir içeren karabaş otu, A vitamini ve C vitamini için de zengin bir kaynaktır.

Yaz mevsiminde açan mis kokulu çiçekleri ile özellikle yol kenarlarında sık rastlanılan bitki, yaklaşık 1 metre boya sahiptir. Temmuz ve ağustos aylarında toplana karabaş otu içerisinde glikozitler, alkaloitler ve tanen bulunur. Karabaşa hoş kokusunu veren de bu fenol bileşiklerdir.

Uykusuzluk şikayetinden tutun da migren ağrılarına kadar birçok rahatsızlığın tedavisinde karabaş otunun damıtılması sonuca oluşan karabaş otu yağı kullanılır.

Karabaş Otu Nedir?

Keşiş otu olarak da bilinen karabaş otu, 45-50 santimetre boylarında çok yıllık çalı görünümünde ve tüylü bir bitkidir. Kıvrık uzun ve dar yapraklara sahip olan bitkinin çiçekleri dalların ucunda yer alır. Çiçek sapı 2,5 milimetreden kısa olan karabaş bitkisine stoechas, 5 ile 20 milimetre arası sap uzunluğuna sahip olanlara ise cariensiz tip karabaş denir.

Gri ya da yeşil renge sahip gövdeleri ve mora çalan çiçekleri ile çayırlarda kendiliğinden yetişen karabaş otu bitkisi, sıcak iklime sahip bölgelerde tohumlarından ya da fidelerinden yetiştirilebilir. Haziran başlarında çiçek açan karabaş bitkisi, ülkemizde en çok Akdeniz bölgesinde görülür.

Karabaş bitkisi çiçekleri haziran sonlarında toplanmaya başlanır. Gölgede kurutulan karabaş çiçekleri, cam kavanozlarda ya da plastik torbalarda hava alması engellenecek biçimde uzun süre muhafaza edilebilir.

Karabaş Otu Nerede Yetişir?

Ülkemizde Fransız lavantası olarak bilinen karabaş otu öncelikli olarak Akdeniz’de yetişir. Sıcak iklimleri sevdiği için genel olarak Türkiye’nin batı bölgelerinde de yetişen karabaş otu İç Anadolu’nun bazı bölümlerinde de görülür. Özellikle Ege’de soğuk algınlığı için sık kullanılan bitki 90 santimetreye kadar uzayabilir.

Kendiliğinden yetişebilen karabaş otu, yol kenarları ve tepeliklerde yer alır. Karabaş otu tohumu kullanılarak bahçelerde süs bitkisi olarak da yetiştirilebilir. Karabaş otu yetiştiriciliği için dikkat edilmesi gereken nokta köklerinin uzun olması nedeniyle büyük saksılarda ya da bahçede ekilmesi gerekliliğidir. Yüksek yerleri seven bitki 1000-1800 metre yüksekliklerde daha verimlidir.

Karabaş bitkisini toplarken çiçeklerinin ezilmemesi gerekir. Ezilen çiçeklerin pek de hoş olmayan bir kokusu vardır. Karabaş otu melisa ile birlikte tüketildiklerinde sağlık üzerinde çok daha etkin bir rol oynar.

Karabaş Otu Faydaları Nelerdir?

• Ciltte meydana gelen kızarıklıklar, şişlikler için faydalı olan karabaş otu aynı zamanda ciltteki kaşıntıları giderici etkiye sahiptir. Karabaş otu egzama için de faydalıdır.
• Ciltteki yaraları dezenfekte etme özelliğine sahip olan bitki yaraların daha çabuk iyileşmesini destekler. Cildi nemlendirerek kırışıklık oluşmasını engeller ve oluşan kırışıklıkların azalmasını sağlar.
• Karabaş otu çayı, kandaki oksijen taşıyan hücreleri güçlendirerek hücrelerin yenilenmesini sağlar.

• Karabaş otu yağı ciltteki yanıkların tedavisinde kullanılır. Ayrıca ciltte meydana gelen çatlaklar ve özellikle dudak çatlakları için mükemmel bir koruyucudur.

• Saç dökülmelerini engelleyen karabaş otu aynı zamanda kepek sorunlarını çözebilir. Saçların daha canlı ve parlak görünmesini sağlar. Saç sağlığını korumaya yardımcı olarak saçların daha çabuk uzamasını destekleyicidir.
• İçeriğinde yer alan esansiyel yağlar sinirleri yatıştırıcıdır. Uykusuzluğu önlemek için karabaş otu ve melisa çayı içilebilir.
• Karabaş otu kullanılarak yapılan karabaş otu balı, sağlık için oldukça faydalıdır. Karabaş otu balının faydaları arasında en dikkat çekeni öksürük ve balgam söktürücü özelliğidir.
• Karabaş otu yararları arasında baş ağrısını giderici etkisi, kas ağrılarını gidermesi, kanamaları durdurması, kabızlığı önlemesi sayılabilir.

Karabaş Otu Neye Yarar?

Karabaş otu sindirim sistemi rahatsızlıklarına iyi gelir. Karabaş otu ile ilgili merak edilenlerden biri de karabaş otu kilo aldırır mı sorusudur. Karabaş otu çayı hazımsızlığı ve şişkinliği giderir. Bağırsak hareketlerini arttırarak kabızlık oluşmasını engeller. Karabaş otu ile zayıflama diyetleri desteklendiğinde diyetin etkinliği artar. Bu özellikleri ile karabaş otu şeker hastalığı tedavisinde de etkilidir.

Karabaş otunda bulunan perillyl maddesi kanser hücrelerinin oluşumunu engeller ve oluşan hücrelerin de azalmasını sağlar. Karabaş otu hipofiz bezi tümörlerinin tedavisinde önemli bir rol oynar. Karabaş otu beyin tümörü gibi hastalıkların tedavisini destekler. Karabaş otu ile ilgili merak edilen bir diğer konuda karabaş otu prostata iyi gelir mi sorusudur. Karabaş otu prostat tümörlerinin tedavisinde etkin bir rol oynar.

Bitkinin içeriğinde yer alan rosmarinik asit, kan sulandırıcı ve damar genişletici özelliğe sahiptir. Bu özellikleri ile karabaş otu adet söktürücü olarak kullanılır. Ayrıca yine bu madde sayesinde karabaş otu damar tıkanıklığı tedavisinde de destekleyici rol oynar ve ek olarak karabaş otu kalp damar rahatsızlıklarında da önerilir. Karabaş otunun içinde yer alan cineole bileşeni, ses tellerindeki enfeksiyonlara karşı etkindir. Ayrıca bu madde yatıştırıcı özelliğinin yanı sıra antibakteriyel, alerji önleyici ve tansiyonu düşürücü özellikleri ile de dikkat çeker.

Karabaş otu sinüzit tedavisini destekler. Karabaş otu cinsellik ile ilgili sorunlarda da kullanılabilir. Antibakteriyel özellikleri ile karabaş otu idrar yolu enfeksiyonu tedavisinde yararlıdır. Karabaş otu kolesterol düzeylerinin normale dönmesinde etkindir ve karabaş otu romatizma gibi hastalıkların tedavisinde de önemli bir rol oynar.

Karabaş Otu Zararları Nelerdir?

Karabaş otu faydaları olduğu kadar aşırı tüketiminde zararları da olan bir bitkidir. Aşırı tüketiminde mide bulantısı ve kusma karabaş otu yan etkileri arasında yer alır. Kişi karabaş otu tükettiğinde eğer aşırı bir terleme söz konusu ise mutlaka doktora görünmelidir. Düşük tansiyonu olanlar, kan sulandırıcı ilaç kullananların karabaş otu tüketmeleri sakıncalıdır.

Peki, karabaş otu emzirirken içilir mi? Karabaş otu emziren annelerde önerilmez. Anne adayları için de sakıncalı olan karabaş otu bazı kronik hastalıklar için de problem yaratabilir. Özellikle epilepsi hastaları karabaş otu kullanımları için mutlaka doktora danışmalıdır. Aşırı karabaş tüketimi ciltte kuruluk ve tahrişe neden olabilir.

Karabaş Otu Nasıl Kullanılır?

Kozmetik sanayisinde özellikle parfüm, sabun ve temizlik malzemelerinin yapısında bulunan karabaş otu, hoş kokusu ile cilt ve saç ürünlerinde sıklıkla kullanılır. Özellikle karabaş otu yağı kremlerde ve cilt hastalıkları için hazırlanan toniklerde tercih edilir. Ayrıca masaj yağı olarak da kullanılabilen karabaş otu ekstraktı, ağrı kesici özelliği nedeniyle baş, sırt, boyun ve bacak bölgelerindeki kas ağrıları için kullanılır.

Antibakteriyel özelliği ile dikkat çeken karabaş otu çayı soğuk algınlığının tedavisinde kullanılır. Karabaş otu çiçeklerinin kurutulması ile elde edilen karabaş otu kurusu sinir sistemi hastalıklarında, uykusuzluğun önlenmesinde melisa ile birlikte demlenerek içilir.

Sindirim sistemi bozukluklarında hazımsızlığın giderilmesi için karabaş otu suyu içilebilir. Kanser hastalıklarının tedavisinde karabaş otu kürü alternatif bir seçenek olarak kullanılabilir. Ege bölgesinde Karabaş otu kullanımı yaygındır. Karabaş bitkisinin çiçeklerinden hazırlanan karabaş otu reçeli kendine has aroması ve lezzeti ile kahvaltıların vazgeçilmezidir. Karabaş otu kapsül şeklinde de kullanılabilir.

Karabaş Otu Nerede Satılır?

Karabaş otu kendiliğinden yetişebilen bir bitkidir. Evinizde karabaş otu yetiştirmek çok da kolaydır. Yol kenarındaki karabaş bitkisi fidelerini bahçenize ya da büyük bir saksıya dikebilirsiniz. Kendiniz yol kenarlarından toplayarak gölgede kurutup çayını hazırlayabilirsiniz.

Genel olarak kuru şekilde satışa sunulan karabaş bitkisi, yağı, ekstraktı ya da suyu ile de piyasa da yer alır. Karabaş bitkinin kurusunu aktarlardan, büyük alışveriş merkezlerinden, organik ürün satan dükkanlardan ve online ürün satışı yapan firmalardan elde edebilirsiniz. 100 gram kuru karabaş otu fiyat olarak yaklaşık 4 lira ile 9 lira arasında değişmektedir.