Yoğurt Nasıl Mayalanır? Faydaları Nelerdir?

Yoğurt Hakkında Bilmeniz Gereken Her Şey

Sütün mayalanması ile oluşan koyu kıvamlı bir ürün olan yoğurt, içinde barındırdığı faydalı bileşenler ve lezzeti sebebiyle sofraların baş tacı olarak görülür. Türk mutfağının klasikleşmiş lezzetlerinden biri olması, tek başına tüketilmesinin yanı sıra pek çok tarifin ana malzemesi olmasını da sağlar. Ara öğün olarak uzmanlar tarafından tavsiye edilen yoğurt, yemeklerin yanına garnitür olarak kullanılır, pek çok mezeye lezzet katar ya da sos olarak yemeklere son lezzet dokunuşunu yapar.

Yoğurt Hakkında Faydalı Bilgiler: Yoğurt Nasıl Oluşur?

Laktik asit fermantasyonu sonucu elde edilen yoğurt, yoğurt bakterisi olarak bilinen canlı laktik asit bakterileri içeren fermente bir süt ürünü olarak tanımlanır. Sütün yoğurda dönüşme sürecini Türk Basili olarak adlandırılan bir organizma gerçekleştirir. Süt şekeri olarak bilinen laktozu laktik asite çeviren yoğurt bakterileri, ortamdaki asit seviyesini yükseltir. Yükselen asit seviyesi sonucunda yoğurt bilinen koyu kıvamlı yapısına kavuşur.

6000 yılı aşkın süredir tüketildiği düşünülse de uzmanlar ilk yoğurt nasıl yapıldı? sorusuna net bir cevap sunamaz. Yoğurt mayası olarak çiy damları ya da karınca yumurtaları kullanıldığı ileri sürülse de göçebe toplumların sütü taşımak için hayvan işkembesini kullanması daha akla yatkın bir teori olarak görülür.

Görece asidik bir ortama sahip olan işkembenin, laktik asit fermantasyonunu bir şekilde başlatmış olması belki de günümüzde yüksek besin değeri ve lezzete sahip yoğurdu tüketebilmemizin en büyük nedeni olabilir.

Köken olarak Türkçe olan yoğurt kelimesi, neredeyse tüm dillerde aynı şekilde yer alır. Böyle olunca yoğurdu Orta Asya’daki atalarımızın bulduğu ve Orta Asya’dan tüm dünyaya yayıldığı teorisi ortaya atılmasına neden olur. En eski yoğurt tüketilen coğrafyanın Orta Asya olması hakkında elde edilen bilgiler bu tezi kuvvetlendirir. Diğer taraftan bazı Rus ve Bulgar uzmanların yoğurdu ilk olarak kendi atalarının ürettiğine dair iddiaları da bulunur. Yoğurt kelimesi ilk olarak 10. asırda Türk kaynaklarında kendine yer bulur. Avrupa tarihinde kendine yer bulması ise Türklerin 16. asırda Fransa kralı 1. Fransuva’ya sunmaları neticesinde gerçekleşir.

Yoğurt Çeşitleri Nelerdir?

Yoğurt neredeyse hayvansal kaynaklı tüm sütlerden mayalanabilir. Bu sebeple eskiden süt çeşitleri denildiğinde akla koyun yoğurdu, manda yoğurdu gibi isimler gelirdi. Yoğurdun tüm dünyaya yayılması ile birlikte, oldukça geniş bir lezzet yelpazesi ile raflarda kendine yer buldu.

Yoğurt çeşitleri; yağ oranlarına, yapım şekillerine, ve aromasına göre değişkenlik gösterir, özel yoğurt çeşitleriyle birlikte her damak tadına hitap eder. Çok yağlı, yağlı, yarım yağlı, az yağlı ve yağsız yoğurt çeşitleri tüketicilerin beslenme stillerine göre seçim yapmalarına olanak tanır.

Klasik kaymaklı yoğurtlardan hoşlanmayanlar için kaymaksız ya da yoğurt yağı homojen olarak dağıtılmış çeşitler üretilir. Suyunun uzaklaştırılması ile üretilen koyu kıvamlı süzme yoğurtlar, vejeteryanler için üretilen soya ve benzeri yoğurtlar, dondurma gibi tüketilebilen dondurulmuş yoğurtların yanı sıra yoğurt tozu gibi özel ürünler de bulunur.

İçine çeşitli meyvelerin katıldığı meyveli yoğurtları sarımsak ve vanilya gibi aromaların katıldığı yoğurtlar izler.
Diğer taraftan Kanlıca ve Silivri yoğurdu gibi yöreye özel çeşitler de bulunur. Son yıllarda vitamin, mineral ve omega-3 besin değerlerince zenginleştirilmiş çeşitlerin yanı sıra probiyotik yoğurt adı altında sunulan çeşitler de raflarda yer almaya başladı.

Yoğurdun bu denli çeşitlendirilmesinin altında farklı lezzet beklentilerinin aksine faydaları yatar.

Yoğurdun Faydaları Nelerdir?

• Probiyotik kökenli besin maddeleri arasında yer aldığı için sindirim sisteminin düzenlenmesine yardımcı olur. İnce bağırsak üzerinde yaşayan faydalı bakterilerin azalmalarını engeller.
• Araştırmalar üretiminde kullanılan laktik asit bakterilerinin kanserden astıma kadar pek çok hastalığı önleyici etkisi olduğunu gösterir. Bağışıklık sistemini uyaran yoğurt, antioksidan etki göstererek hücrelerin yenilenmesine de yardımcı olur.
• Yoğurt suyu ile birlikte tüketildiğinde B grubu vitaminlerin bağırsakta sentezlenmesini destekler. Diğer taraftan vitamin ve minerallerce zengin bir kaynak olarak kabul edilir.
• Yoğurdun faydaları saymakla tükenmese de midesi aşırı hassas olan ve oniki parmak bağırsağı ülseri gibi problemler yaşayanlarda problemlere neden olabilir. Bu sebeple tüketiminde doktor tavsiyelerine uyulması ve dikkatli olunması dile getirilir.

Detaylı bilgi için: Yoğurdun Faydaları, Suyunun Faydaları, Yoğurt Yemenin Faydaları

Yoğurt Kilo Aldırır Mı? Zayıflatır Mı?

Bağırsakları düzenleyici etkisi bulunan yoğurt, kilo verme sürecini destekleyen sağlıklı atıştırmalıklar içerisinde başı çeker. Yoğurt kalori oranının düşük olması, besin değerlerince zengin olması ve tokluk hissini arttırması sağlıklı kilo vermeye çalışanlar için yoğurdu favori gıdalar arasına sokar. ‘yoğurt kilo verdirir mi?’ ve ‘yoğurt yağ yakar mı?’ sorularına en net cevabı ABD’de Dr. Michael Zemel tarafından yapılan bir araştırma verir. Düşük kalorili diyet yapan obez bireyler üzerinde yapılan araştırma, günde üç öğün yağsız yoğurt tüketen grubun, tüketmeyenlere nazaran %22 oranında daha fazla kilo verdiklerini ve %61 oranında daha fazla yağ yaktıklarını gözler önüne serer.

Kilo verme sürecinde olan kişiler için kas kütlesini korumak ve yapabiliyorlarsa arttırmak büyük önem taşır. Tartıda görülen kilo kaybının vücuttaki fazlalık yağdan gerçekleşmesi sağlıklı kilo vermenin yolu olarak kabul edilir. Kalp ve damar rahatsızlıklarının sorumlusu olduğu dile getirilen karın bölgesi yağlanması, düzenli yoğurt tüketimi ile engellenebilir. Hatta kalori kısıtlaması yapan bireylerden yoğurt tüketimine ağırlık verenlerin yoğurt tüketmeyenlere nazaran karın bölgelerinden %81 oranında daha fazla yağ yaktıklarını gösterir.

Kilo kontrolü için tercih edilebilecek besin maddeleri arasında yer alan yoğurdu, sağlıklı kilo almak isteyen bireylerin de öğünlerinde eksik etmemeleri gerekir. Yoğurt protein ile birlikte sağlıklı yağlarca da zengin olması nedeni ile sağlıklı kilo alımına destek olur. Uzmanlar, yoğurt kürü veya yoğurt diyeti gibi şok diyet uygulamalarından ziyade sağlıklı kilo almak ve vermek için diyetisyenlere başvurulması gerektiğini söyler.

Yoğurt Besin Değeri Nedir?

Tam yağlı 100 gram yoğurt, yaklaşık olarak 66 kcal enerjinin vücuda alınmasını sağlar. Sadece 4 gram karbonhidrat içermesi nedeniyle tercih edilebilir. 3.3 gramlık yüksek protein değeri sayesinde sağlıklı protein kaynaklarının başında gelir. 3.8 gram sağlıklı yağ barındıran süt ürünü, iyi kolesterolün yükselmesine ve kötü kolesterolün düşmesine yardımcı olur.

Lif içermeyen yoğurt sağlıklı bakteriler yönünden zengin olması nedeniyle sindirim sistemini önemli ölçüde destekler. Kilo kontrolü yapmak isteyenlerin az yağlı ve yağsız çeşitlerini tüketmesi tavsiye edilirken potasyum, kalsiyum, fosfor ve folik asit açısından zengin besin ögelerinin başında gelir. Suyunda bol miktarda vitamin ve mineral bulunması nedeniyle süzme yoğurt formundan ziyade klasik yoğurt formunda tüketilmesi tavsiye edilir.

Yatmadan önce yoğurt yemek, uykuya rahat dalmak isteyenlere önerilir. Laktik asit açısından son derece zengin olan yoğurt, uyku problemi yaşayanların çok daha rahat bir şekilde uyumalarına yardımcı olur. Diğer taraftan erken akşam yemeği yeyip geç uyuyanlar için sağlıklı bir öğün alternatifi olarak kabul edilir. Gece bastıran ani açlık krizleri için sağlıklı bir alternatif arayanlar, sade yoğurtla birlikte maydanoz ve salatalık gibi malzemeler ya da baharatlarla zenginleştirilmiş yoğurtları yemeyi tercih edebilir.

Detaylı bilgi için: Yoğurt Kaç Kalori?

Yoğurt Yapma Makinesinde Yoğurt Yapımı

Hazır yoğurtlarda kullanılan katkı maddeleri, daha sağlıklı ve faydalı yoğurt yemek isteyenleri evde yoğurt yapma seçeneğine yönelir. Fakat her zaman tam kıvamında yoğurt yapmak pek de mümkün olmaz. İdeal yoğurt kıvamı ve lezzeti elde edebilmek adına bazı koşulları kontrol etmemize yardımcı olan yoğurt yapma makineleri git gide yaygınlaşmaktadır.

Yoğurt yapma makinesinde lezzetli yoğurtlar yapabilmenin yolu birkaç püf noktasını bilmekten geçer.

• Yoğurt yapmak için ilk adım çiğ sütün kaynatılması olur. Zararlı organizmaların ölmelerini sağlayan kaynatma adımından sonra sütün hava sıcaklığına kadar soğutulması gerekir. Yoğurt yapımı için pastörize süt kullanılması düşünülüyorsa kaynatma adımı atlanabilir.
• Mayalama sıcaklığına dikkat edilmesi büyük önem taşır. İdeal mayalama sıcaklığı için serçe parmağınızı sütün içine sokmanız ve ona kadar içinizden sayarak ölçüm yapmanız tavsiye edilir. Yediye gelindiğinde serçe parmakta hafif bir sıcaklık hissediliyorsa süt mayalama işlemi için hazır olarak görülür.
• Yoğurt mayalamak için yaklaşık olarak bir litre süte bir çorba kaşığı kadar yoğurt gerekir. Mayalanacak süt içerisine mayanın homojen olarak dağılması için yoğurt mayası ve bir miktar sütün ayrı bir kasede iyice çırpılması ve sonrasında sütün içerisine katılması tavsiye edilir. Bu aşamadan sonra yoğurt kabı içerisine alınan sütün makine içerisine oturtulması gerekir.
• Yoğurt mayalamak için ideal sıcaklık 42-45 °C arasında olduğu dile getirilir. Makine sıcaklık ayarı bu dereceler arasına ayarlandıktan sonra damak zevki doğrultusunda süre ayarlanabilir.
• Makine ile yoğurt yapıldığında yaklaşık 6 saatlik bir sürede koyu kıvamlı yoğurt elde edilebilir. Kullandığınız makine dijital değilse yoğurdu 8 ile 12 saatlik bir süre bekletmeniz yeterli olur.

Evde Yoğurt Mayalamak İçin İki Farklı Yöntem:

Yoğurt makinesi olmadan da evde yoğurt mayalamanın pek çok farklı yöntemi bulunur. Hayatlarında ilk defa yoğurt yapmayı deneyecek kişilerin bile kolaylıkla uyguladığı tarifler üzerinde ustalaştıkça kendi reçetelerinizi bulabilir, damak tadınıza uygun yoğurtlar yapmayı öğrenebilirsiniz.

1) Fırında yoğurt mayalama yöntemi için:

Son dönemlerin en popüler yoğurt yapım teknikleri içerisinde yer alır. Yoğurt makinesi olmayan fakat pratik bir yoğurt mayalama yöntemi arayanlar için ideal bir tarif olan fırında yoğurt mayalama, katı kıvamlı yoğurtları sevenler için ideal tarifler arasında yer alır. Şişelenmiş günlük sütler, arzu edilen ideal kıvam ve lezzete en güvenli yoldan ulaşılmasına yardımcı olur. Pastörize sütlerde kıvam tutma problemi yaşanabildiği gibi sokak sütü olarak tabir edilen sütler de sağlık problemlerine neden olabilir. Çelik tencere içerisinde kaynatılması tavsiye edilen süt, bir parmak eksilene kadar karıştırılarak kısık ateşte kaynatılır. Kenara soğuması için alınan süt, ideal mayalanma sıcaklığına gelene kadar kenarda bekletilir. Yoğurdun mayalanmasını kolaylaştırmak adına dilenirse mayanın içerisine bir fiske tuz ya da şeker katılabilir. Makinede yoğurt mayalama tekniğindeki gibi bir litrelik süte yaklaşık bir çorba kaşığı yoğurt ilavesi yapılarak homojen bir karışım elde edilir. Fırını ideal sıcaklığa kavuşturmak adına 50 dereceye ayarlayıp 10 ile 15 dakika kadar çalıştırılıp hazırlanması gerekir. Mümkünse cam bir yoğurt kabı içerisine boşaltılan karışım ağzı açık bir şekilde fırına yerleştirilir. Fırın kapağı hiç açılmadan 4 buçuk saat kadar fırında bekletilen karışımın sallanmadan buzdolabına taşınması ve burada yedi saat kadar ağzı açık şekilde dinlendirilmesi gerekir. Ağzı kapalı pozisyonda mayalandığında yoğurt sulanma gibi problemlere neden olabilir. Yedi saatlik dinlenme sonrasında kapağı dilerseniz kapatabilirsiniz.

2) Klasik anne usulü yoğurt mayalaması için:

Yoğurt tenceresi içerisine yoğurt mayası katıldıktan sonra dilenirse tencere içerisinde dilenirse toprak bir çömlek içerisinde mayalanma işleminin başlatılması gerekir. Yoğurt çalmak için kaynama ve ideal sıcaklığa kadar getirilen sütün mayalandıktan sonra ağzı kapakla sıkıca kapatılır. Fazla sarsmadan ve sallamadan öncesinde sofra bezi, sonrasında sıcak tutacak kalın bir battaniye ile sıkı sıkı sarılan karışım, 4 saat kadar mayalandırmak gerekir. 4 saatin sonunda ağzı açık bir şekilde hava sıcaklığına düşene kadar dinlendirilen yoğurt, sonrasında buzdolabında bir gün kadar bekletilir.

Probiyotik Yoğurt Nedir? Probiyotik Yoğurt Mayalama Teknikleri

Probiyotik; sindirim sistemimizde de yer alan faydalı mikroorganizmalar olarak adlandırılır. Kelime kökeni olarak yaşam için iyi anlamına gelen probiyotik, tüketildiği zaman bağırsaktaki faydalı ve zararlı bakterileri dengeleyen ürünleri kapsar. Bu açıdan düşünüldüğünde fermente işleminden geçmiş her şey gibi yoğurdun da probiyotik özellik taşıdığı gözler önüne serilir. Fakat günümüzde bir ürünün probiyotik sayılabilmesi için birden fazla probiyotik kültürü barındırması gerekir. Buradan yola çıkılırsa bir yoğurdun probiyotik yoğurt olarak adlandırılabilmesi için sütün yoğurda dönüşmesini sağlayan bakteri kültürü ile birlikte kefir kültürü gibi farklı probiyotik kültürleri de barındırması gerekir. Klasik yoğurt mayası ile kıyaslandığında farklı probiyotik kültürlerle zenginleştirildiği için probiyotik yoğurt mayası klasik yöntemlerle elde edilemez.

Evde probiyotik yoğurt mayalamak istiyorsanız, güvenilir bir markadan yoğurt şase mayası edinmek ilk yapmanız gereken iş olarak kabul edilir. Klasik yoğurt bakterilerini barındıran probiyotik maya, farklı maddeleri fermente eden laktik asit bakterilerini de içinde barındırır. Bu sebeple her probiyotik yoğurt mayası, aynı bakteri ve bileşenleri barındırmayabilir. Satın almış olduğunuz probiyotik maya, birden fazla kez mayalama yapmanıza izin verecek boyutlarda olur. Probiyotik yoğurt mayalama ile klasik yoğurt mayalama arasında maya haricinde herhangi bir fark bulunmaz. Yoğurt makinesi kullanarak probiyotik yoğurt mayalanabileceği gibi klasik anne usulü ya da fırında mayalama tekniklerinden biri tercih edilebilir. Mayalama işlemi sonrasında bir gün boyunca buzdolabında dinlendirilmesi, tam oturmuş lezzette bir yoğurt elde etmek için tavsiye edilir.

Probiyotik maya, klasik yoğurt mayaları ile kıyaslandığında bir miktar pahalı olduğu için, çoğu kişi ilk probiyotik yoğurdunu mayaladıktan sonra düzenli kullanabileceği bir maya elde etmeyi ister. Taze mayalanmış probiyotik yoğurttan alınan ilk kaşığı maya olarak saklamak, her mayalamada yeni probiyotik maya alma ihtiyacını ortadan kaldırır. Temizliğe özen gösterilerek yapılan maya ayırma işlemi, probiyotik kültürün zararlı bakteri ve mikroplarca zarar görmesine de engel olur. Probiyotik yoğurttan alınan maya, yedi gün boyunca, buzdolabı ortamında saklanabilir. Alınan örneğin temiz ve kapalı bir kapta muhafaza edilmesi önerilir.

Yoğurt Mayası Nasıl Yapılır? Her Seferinde Tam Tutan Katkısız Yoğurtlar

Yoğurt Diyeti Metabolizma Hızlandıran Kolayca Yağ Yakan Diyet

Yoğurt Maskesi Nasıl Yapılır? Faydaları Nelerdir? 11 Maske Tarifi