Mutfakta Resimli Kesme Doğrama Teknikleri

Gastronomide Kesme Doğrama Şekilleri ve İsimleri

Mutfakta en sık kullandığımız şeylerin başında bıçaklar gelir. En sık yaptığımız işlem de kesme ve doğrama işlemidir. Yıllardır bir sürü sebze ve meyve doğramış olabilirsiniz.

Peki, gerçekten doğru teknikle mi doğradınız? Yani bıçağı en verimli efor sarf edeceğiniz ve gerçekten güvenli şekilde tutuyor musunuz? Doğrama teknikleri hakkında bilginiz var mı? Hem görüntü olarak estetik duracak hem de en iyi pişmeyi sağlayacak doğrama şekilleri neler biliyor musunuz? Tüm bu soruların cevaplarını yazımızda bulabilirsiniz.

En iyi doğramayı yapabilmek için ilk kural bıçağın yeterince keskin olmasıdır. İkinci kural da doğru tutuş tekniğidir. Başparmak ve işaret parmağı bıçağı üst kısmından tutmalıdır, diğer parmaklar ise sap bölümünü hafif şekilde tutmalıdır.

Bıçak hareketlerinde ağırlık bileğe verilmelidir. Böylece enerji en doğru şekilde kullanılmış olur. Ürüne göre doğru bıçağı seçip, doğru şekilde tuttuktan sonra farklı doğrama teknikleri arasından hazırlayacağınız yemeğe en uygun olanını seçebilirsiniz.

Doğranacak ürünü tutarken de en sık kullanılan tutma yöntemi ayı pençesi tutuşudur. Bu tutuşta ürün üstüne parmak uçları hafif içe bükük şekilde bastırılır. Böylece hem parmak boğumlarından hizalanma alınmış olur hem de olası kazalara karşı parmak ucuna kesik gelmesi ihtimali sıfıra indirilmiş olur. Şimdi doğrama şekilleri ve isimleri ile ilgili listemize gelin birlikte göz atalım.

Uluslararası Kesme ve Doğrama Teknikleri İsimleri

1) Jülyen

İster amatör bir aşçı olan ister profesyonel bir yemek üstadı, en çok duyacağınız kesme şekillerinden biri jülyendir. Bu teknikte ürünler ince uzun şekilde doğranır.
Kalınlık yaklaşık olarak yarım veya bir bıçak sırtıdır. Uzunluk isteğe göre değişebilir, belli bir standart yoktur. Ancak tüm kesimi yapılan parçaların eşit uzunluk ve kalınlıkta olmasına özen gösterilmelidir.
Özellikle sebze doğrama teknikleri arasında hem ortaya şık bir görünüm çıkardığından hem de pişmede kolaylık sağladığından oldukça sık tercih edilir.
Et doğrama teknikleri arasında da yemeğin türüne göre jülyen kesim kullanılabilmektedir. Örneğin fajitada hem et hem sebzeler jülyen doğranır.

Tavuk Fajita

2) Batonet

Batonet kesim jülyen kesimin biraz daha kalın olanına verilen isimdir.
Kızartmalık patateslerin çoğu batonet tarzı doğranır. Bu teknik herhangi bir gıdayı küçük parçalara ayırma yöntemi olan mirepoix için de ön bir çalışma olarak da kullanılabilmektedir.

Çıtır Patates Kızartması Tarifi

3) Mirepoix

Türk mutfağından en çok kullanılan kesme tekniği mirepoix tekniğidir.
Küp şeklinde doğrama yöntemi olan mirepoix ile bir yemek kaşığına ortalama 3-4 tane küp sığacak şekilde büyüklük ayarlanır.
Önce uzun uzun doğranan ürün sonra bu uzun parmak boyutundaki parçalar yan çevrilip tekrar kesilmesiyle küplere dönüştürülür.
Türk mutfağında “küp küp doğramak” ya da et özelinde “kuşbaşı doğramak” söylemlerinin karşılığı mirepoix’tur diyebiliriz.

4) Şifonad

Şifonad özellikle yapraklı sebzeleri kesmek için kullanılan bir tekniktir. Yapraklar üst üste koyulduktan sonra birbirine sarılır ve doğrama işlemi bu şekildeyken yapılır.
Şifonad sayesinde sebzeler ince şeritler halinde pratik ve hızlı bir şekilde doğranmış olur.
Uluslararası doğrama teknikleri arasında olan ve profesyonel mutfaklarda kullanılan bu stilin amatör Türk mutfaklarına yansımış hali ise marul yapraklarının salata için üst üste konarak doğranmasıdır.

5) Brunoise

Soğan doğrama teknikleri arasında en sık kullanılan yöntem brunoise doğramadır. Türk mutfağında “soğanları yemeklik doğrama” olarak geçen bu kesim şeklinde ürün küçük küpler haline getirilir.
İşlem tahta üzerinde önce uzun şeritler elde ettikten sonra onları küp haline getirmek şeklinde yapılabildiği gibi elde ürüne çentikler atarak da yapılabilir.

6) Jardin

Brunoise doğrama tekniğinde elde edilen parçalar biraz daha kalın doğranırsa jardin doğranmış olurlar.
Yani Jardin yönteminde de küpler elde edilir.
Bu kesim çeşidi et yemeklerinde çok sık olmasa da tercih edilebilen bir yöntemdir.

7) Masedon

Jardin doğrama şeklinin bir üst modeli ise masedon kesme şeklidir. Masedon kesilen küp şeklindeki parçalardan bir yemek kaşığına yaklaşık 10 tane sığması gerekir.
Bu yöntemle kesilen sebzeler bazen iç dolgusunda bazen de soslarda kullanılabilmektedir.
Ayrıca masedon et yemeklerinde de zaman zaman tercih edilebilmektedir.

8) Vichy

Özellikle havuç ve salatalık gibi içi dolu tüp formundaki sebzelerin yuvarlaklar halinde doğranmasına vichy denir.
Vichy tekniğinden sebzenin kabuklarının soyulup soyulmaması tercihe bağlıdır.

9) Peyzan

Diğer adı “days” olan peyzan doğrama tekniğinde elde edilen parçalar kare şeritlerdir.
Kesim kalınlığı bıçak sırtı kalınlığındadır.
Kare şerit formunu yakalayabilmek için önce ürünün dış kısımları köşeli hale getirilir.
Sonrasında vichy yönteminde olduğu gibi kesim tamamlanır.

Yoğurtlu Kesme Hamur

10) Matignon

Peyzan doğrama yönteminde rastgele büyüklüklerde parçalar elde ederek ilerlerseniz matignon doğrama yapmış olursunuz.
Matignon stili sebze yemekleri ve sebze çorbaları hazırlarken kullanılabilmektedir.