Köygöçüren Mantarı: Bilinen En Zehirli Mantar!

Köygöçüren: Namıdiğer Ölüm Mantarı!

Mantarlar içerdikleri vitamin, mineral ve bileşenler sayesinde oldukça besleyici besinlerdir. Bununla birlikte toplanması ve satışı kontrol altında yapılmalıdır. Çünkü zehirli mantar türleri tüketildiği takdirde ölüme neden olabilmektedir.

Peki, mantar zehirlenmelerinin neredeyse %95’inin köygöçüren mantarı sebebiyle olduğunu biliyor muydunuz?

Amanita phalloides, yani köygöçüren mantarı ölüm mantarı adıyla da bilinir. Genellikle ormanlık alanlarda rastlanan bu mantar türünün dönemi yaz başları ve sonbahar aylarıdır. Köygöçüren mantarının içerisindeki amanitin, zehirli bir maddedir. Çoğunlukla tüketildikten 8-12 saat sonra zehirlenmeye dair ilk belirtiler ortaya çıkar.  3-4 gün içerisinde klinik seyir kötüleşir; karaciğer ve böbrek yetmezliği gelişebilir.

Bugünkü yazımızda köygöçüren mantarını mercek altına aldık. Köygöçüren mantarı özellikleri nelerdir, köygöçüren mantarı nasıl anlaşılır gibi birçok önemli soruya cevap aradık.

İşte ölüm meleği köygöçüren mantarı hakkındaki tüm detaylar…

Mantar Çeşitleri: Yenilebilir ve Zehirli Mantar İsimleri

Köygöçüren Mantarı Nedir?

• Ülkemizde ölüm meleği ve evcikkıran isimleriyle de bilinen köygöçüren mantarının Latince ismi amanita phalloidestir.
• Ölüm meleği isminden de anlaşılabileceği üzere köygöçüren zehirli bir mantar türüdür. Öyle ki; ülkemizdeki ölümcül zehirlenme vakalarının neredeyse %90’ının sebebi bu mantar türüdür.
• Bu mantar türü volvariella volvacea mantarına çok benzer. Zehirlenmelerin ve ölümlerin asıl sebebi bu benzerliktir.
• Köygöçüren mantarı, 1994 yılında İstanbul’da seri zehirlenmeye yol açmıştır. Bu olayda 20’den fazla kişi hayatını kaybetmiştir.

Mantar Kaç Kalori? Sotesi, Çorbası, Yemeği Kaç Kalori?

Köygöçüren Mantarı Nerede Bulunur?

• Köygöçüren mantarı yaz başı ve sonbahar aylarında yetişir.
• Çoğunlukla ormanlık alanlarda rastlanır.
• İstanbul’da özellikle Beykoz, Sarıyer (Belgrad Ormanı) ve Şile’de bulunur.

Köygöçüren Mantar Zehirlenmesinin Belirtileri

• Bulantı
• Kusma
• İshal
• Karın ağrısı

Köygöçüren mantarı zehirlenmesinin başlıca belirtileri şunlardır:

• Köygöçüren mantarının sadece 20-25 gramı bile ölüme sebep olabilir.
• Tüm mantar zehirlenmeleri gibi, köygöçüren mantarı zehirlenmesinde de belirtilerin ortaya çıkış zamanı çok önemlidir. Çünkü bu semptomların çıkış zamanı aynı zamanda klinik seyrin nasıl olacağı hakkında fikir vermektedir.
• Belirtiler mantar tüketiminden sonraki ilk 6 ay içerisinde çıkmışsa klinik seyir genellikle daha hafif olur.
• Eğer belirtiler mantar tüketiminden 6-24 saat sonra çıktıysa, kişiyi çok daha ağır bir tablo bekliyor demektir.
• Köygöçüren mantarı zehirlenmesinin belirtileri genellikle geç ortaya çıkar.
• Köygöçüren mantarı zehirlenmesi vakalarında klinik seyir 4 dönemden meydana gelir.
• Birinci dönem mantarı tükettikten 6-12 saat sonra gerçekleşir. Bu aşamaya inkübasyon aşaması da denir.
• İkinci aşama genellikle mantarı tükettikten 12-24 saat sonra gerçekleşir. Bu aşamada gastrointestinal semptomlar görülür.
• Üçüncü aşama ise mantarı tükettikten 24-48 saat sonra gerçekleşir. Bu aşama karaciğer hasarının görüldüğü aşamadır.
• Ve son olarak dördüncü aşama ise mantarı tükettikten sonraki 2-4 günü kapsar. Bu dönemde karaciğer enzimleri aşırı yüksektir. Ayrıca tabloya böbrek yetmezliği de eklenebilir.

Köygöçüren Mantar Zehirlenmesi Durumunda Ne Yapmalı?

• Köygöçüren mantarı zehirlenmesinden şüphe duyduğunuz anda hiç vakit kaybetmeden en yakın sağlık kuruluşuna başvurmalısınız.
• Ayrıca 112 Acil Sağlık Hizmeti’nden de destek alabilirsiniz.
• Tedaviye ne kadar erken başlanırsa, başarılı olma ihtimali o kadar yüksektir.
• Köygöçüren mantarı zehirlenmesine karşı etkili bir ilaç henüz yoktur. Mantar zehirlenmelerinde amaç toksinin emilimini yavaşlatarak toksinlerin karaciğer ve börekleri etkilemesini önlemektir. Ayrıca ishal ile kaybedilen sıvının yerine konulması sağlanır.
• İlaç tedavisi ve tıbbi bakım sonrası yeterli iyileşme sağlanamazsa, hastanın hayatta kalması için karaciğer nakli uygulanabilir.
• Mantar zehirlenmelerin önlenebilmesi için güvenilir gıda firmalarından alınan mantarlar tüketilmelidir.
• Pazarda veya sokakta açık olarak satılan mantarlar kesinlikle satın alınmamalıdır.
• Mantar toplamaya mutlaka bilen bir kişiyle çıkılmalıdır.

Mantar Nasıl Temizlenir? Kolay ve Pratik İpuçları

Kültür Mantarı Yetiştiriciliği: 5 Kolay Adımda!

Mantar Yemeği Tarifleri: Her Öğüne 20 Pratik Çeşit

Mantar Zehirlenmesi Belirtileri, Tedavi ve İlk Yardım

Mantarın Yanına Ne Gider? Çok Beğeneceğiniz 10 Yardımcı Tarif

Mantarın Faydaları – Duyunca Sevmeyeni Kalmayacak! 10 Şifalı Etkisi