Adak Kurbanı Nedir? Kimler Yiyemez? Bağışı, Şartları

İçindekiler

Adak Kurbanı: Gerçekleşen Niyete Şükür!

Müslüman olan, inancına bağlı olan okurlarımız herhangi bir iş veya dileği gerçekleştiği zaman eğer bir adak adadıysa adak kurbanı nedir, ne demek gibi sorular soruyor olabilir. Hassas bir konu olduğu için ve yapılan ibadetten sevap kazanabilmek için adak kurbanı kimler yiyemez veya kesen kişi tarafından adak kurbanı yenir mi konularında da çokça araştırma yapılıyor.

Bizler de bu yazımızda adak kurbanı hakkında merak edilen soruları cevaplandırdık. Din alimlerinin kaynaklarından faydalanarak yazdığımız adak kurbanı yazısı, dileriz ki aklınızdaki soru işaretlerine yanıt olur.

Adak Kurbanı Nedir?

Adak kurbanı bir şeyin gerçek olması için niyet edilen ve o dileğin gerçekleşmesinden sonra kesilen bir kurban türüdür. Niyetin gerçekleşmesine bağlı olarak kesilir. Bu niyet iş bulmak, okul kazanmak, ev veya araba satın almak, kazadan beladan kurtulmak ve herhangi bir durumu gerçekleştirmek için edilebilir.

Arapça’da nezr kelimesinin karşılığı olan adak; vaad edilen durum anlamına gelir. Bir dileğin gerçekleşmesi için Allah’a söz verip kurban kesmeyi vaad etmek demektir. Örnek verecek olursak: “Şu işi bir halledeyim adak kesmeye niyet ettim.” denildiği durumda kişi dilden adağa niyet etmiştir. Er ya da geç istediği durum gerçek olursa, adak kesmesi dinen gereklidir.

Adak kurbanı konusunda kişi, dinen mükellef değildir. Fakat Allah’a söz verdiği için adak kurbanı kesmesi farz veya vacip olarak kabul edilir. Adak, İslam’dan önceki dinlerde de vardı. Adak kurbanı, akika kurbanıyla karıştırılmaktadır. Adak kurbanı kesen kişiler bu eti tüketmemelidir. Şayet adak etinden faydalanmak isterseniz, etin bedelini yoksul kişilere verdikten sonra eti yiyebilirsiniz. Adak kurbanı için böyle bir kural söz konusu iken; akika için bu kural geçerli değildir.

Akika kurbanı etini önce yoksullara dağıtmanız önerilir. Ardından kendi aileniz için kullanabilirsiniz. Adak kurbanı ise; mümkünse yoksul kişilere dağıtılmalıdır. Adak adayan kişi bu etten faydalanmak için yiyeceği etin bedelini bir yoksula vermelidir.

Diyanet adak kurbanı ile ilgili dini yükümlülük bağlamını şöyle açıklamaktadır: “Kurban adayan kişinin kurban kesmesi vaciptir.”

Adak Kurbanını Kimler Yiyebilir, Kimler Yiyemez?

Adak kurbanını kesen kişi yiyebilir mi? Adak kurbanı etini adak kesen kişi ve ailesi yiyemez. Ailesine uygun görülmediği gibi; babası, dedesi, torunu ve kendi neslinden gelen kişiler yiyemez. Adak kurbanı kimler yiyemez sorusunun bir cevabı da durumu iyi kişilerdir. Adak etinin zengin kişilerin de yemesi dinen uygun değildir.

Peki, kimler yiyebilir? Şükür amacı ile kesildiği için adak eti ile ihtiyaç sahiplerinin mutlu edilmesi gerekir; yani ihtiyaç sahipleri adak kurbanından yiyebilir. Eğer aile fertlerinden biri adak etinden yerse, o bedeli bir yoksula vermek durumundadır.

Adak Kurbanı Bağışı: Kime Verilir? Nasıl Dağıtılır?

Adak kurbanı bağış koşulları incelendiğinde öncelikli amaç ihtiyaç sahiplerini sevindirmek ve doyurmaktır. Aile dışındaki tanıdıklara ve komşulara verilebilir.

Kime Verilir?

Adak kurbanı bağışı yapılacağı zaman yoksul kesim öncelikli olacak şekilde, aile dışındaki herkese verilebilir.
Dileyen eti pay ederek ihtiyaç sahiplerini memnun eder, dileyen ise adak etinden yemek yaptırıp o yemeği de kalabalık bir kesime ikram edebilir.

Nasıl Dağıtılır?

Adak etinin dağıtılması konusunda herhangi bir kesin kural yoktur.
Niyet önemlidir.
Ne kadar çok kişiye dağıtılırsa o kadar sevabı büyüktür.
Adak kurbanı nasıl dağıtılır, nasıl pay edilir sorularında kısıtlama yoktur.
7 veya 10 kişi ile sınırlı değildir.
Önemli olan memnun ettiğiniz kişi sayısıdır.
Küçükbaş ve büyükbaş adakların miktarınca dağıtılması gereklidir.

İlginizi çekebilir: Kurban Kavurması Nasıl Yumuşak Olur? 5 Nefis Püf Noktası

Adak Kurbanı Şartları Nelerdir?

Adak kurbanı şartları başında öncelikle adağın niyet edilmesi gelmektedir. Kişi eğer bu adağı keseceğine dair niyet edip Allah’a söz vermişse ilk şart yerine gelmiştir. Sözlü şekilde bu niyetini ifade etmesi gerekir. Hanefi ve Maliki mezhebine göre adağın kesin olarak kesilmesi gereklidir.

Şafi mezhebine göre ise adak niyet edildiyse eğer bir baskı sonucunda dile geldiyse kesilme şartı yoktur. Adak kurbanı için; kurban denmeden ifade edilirse yıl içinde herhangi bir günde adak kesilmelidir. Adağın insan veya bir eşya için kesilmesi kabul edilmez. Allah’a, verilenler için şükür amaçlı kesilmelidir. Eşya ve insan bir aracı olarak kabul edilmektedir.

Adak kurbanını kesen kişinin Müslüman olması gereklidir. Bir kişi önce adak adayıp sonra Müslümanlığa geçerse, bu adak kabul edilmez. Ayrıca akıl sağlığı yerinde olan ve ergenlik dönemini geçmiş kişilerin adakları kabul edilir.

İlginizi çekebilir: Kurban Bayramı Nedir, Nasıl Ortaya Çıktı? Anlamı, Önemi

Adak Kurbanının Özellikleri Nelerdir?

Adak kurbanı özellikleri diğer kurbanlıklar ile aynı şekildedir. Deve, sığır ve küçükbaş hayvanların sağlıklı olanları adak kurbanı olarak kesilir.

Horoz veya tavuk gibi kümes hayvanları, adak olarak kesilmez ve kabul görmez. Eğer adak için niyet edildiğinde hayvanın cinsi ifade edilmezse, o kişi bir küçükbaş hayvanı kurban edebilir.

Kurban Bayramı için geçerli olan hayvan şartları, adak kurbanı için de geçerlidir. Bu nedenle 2 yaşını tamamlayan danalar, 5 yaşını dolduran develer, 1 yaşını dolduran koyun veya keçi adak kurbanı olarak kabul edilir ve kesilmeye uygundur.

İlginizi çekebilir: Kurban Eti Nasıl Dağıtılır? Kimlere Verilir, Verilmez?

Adak Kurbanı Ne Zaman Kesilir?

Adak kurbanı kesim süresi niyet edilen duruma bağlıdır. Eğer sohbet esnasında “Benim de ölmeden bir adak niyetim var.” gibi bir ifade geçerse yılın herhangi bir döneminde adak kesilebilir. Bayramlarda da uygundur. Ama araba alırsam, ev alırsam, okulu kazanırsam gibi ifadelerle niyet edilen adakların dileğin gerçekleşmesinden kısa bir süre sonra kesilmesi gereklidir. Adak ne kadar erken kesilirse, fazileti o kadar büyüktür.

Adak kurbanı akşam kesilir mi sorusu cevabı için Diyanetin “Adak kurbanı ne zaman kesilmelidir?” Sorusuna verdiği cevabın şu bölümüne bakmak yararlı olabilir:

Adak kurbanı ne zaman kesilmelidir?

Bir şarta bağlı olarak kurban kesmeyi adayan kişi, şart gerçekleşmesi halinde adağını ilk fırsatta yerine getirmelidir. Şarta bağlı olmayan adaklar ise herhangi bir vakitte yerine getirilebilir (İbn Âbidîn, Reddü’l-muhtâr, IX, 481). Ancak uygun olanı, ilk fırsatta yerine getirilmesidir (Kâsânî, Bedâi‘, V, 94).

Eğer udhiyye yani kurban bayramı günlerinde kesilmesi gereken kurban adanmışsa bunun kurban bayramı günlerinde; hedy yani harem bölgesinde kesilecek bir kurban adanmışsa bunun da harem bölgesinde kesilmesi gerekir. (Âbidîn, Reddü’l-muhtâr, V, 525).

Bunların dışındaki adak kurbanlarının herhangi bir yer ve zamanda kesilmesi caizdir. Dolayısıyla adak kurbanlarının mutlaka kurban bayramı günlerinde kesilmesi şart değildir. Bu yöndeki kanaatler, dinî bir temele dayanmamaktadır.

Din İşleri Yüksek Kurulu 12.07.2017

Adak Kurbanı Duası

Ayrıca adak kurbanı kesildikten sonra iki rekat adak kurbanı namazı kılınmasının da sevabı büyüktür. Adak kurbanı duası okunacağı zaman şu dua okunmalıdır:

Duası:

“Bismillahirrahmanirrahim”

“Allahümme minke ve leke salati nusuki ve mahyaye ve memati lillahi Rabbil-Alemine la şerike lehu ve bizalike Umirtu ve ene mine’l-müslimin.”

Anlamı:

“Ey Rabbim bu senden ve yine sanadır. Namazım, kulluğum, kurbanım, ölümüm ve dirimim eşi benzeri olmayan alemlerin Rabbi Allah içindir. Ben bununla emrolundum ve teslim olanlardanım.”

İlginizi çekebilir: Kurban Bağışı Nasıl Yapılır? Güvenilir 9 Vakıf

Adak Kurbanı Hakkında Sıkça Sorulan Sorular

Adak kurbanı Diyanet tarafından sunulan açıklamada da yer almaktadır. Fakat yine de pek çok kişinin aklını karıştıran birkaç soruyu bu sayfada da açıklamakta fayda olacaktır. İşte adaklık kurban hakkında sıkça sorulan sorular:

Adak Kurbanı Yerine Para Verilir Mi?

Adak kurbanı yerine para verilmesi uygun değildir. Çünkü dileyen kişi adak kurbanı keseceğine dair söz vermiştir. Eğer adak kurbanı kesmeyip ihtiyaç sahiplerine bir miktar para verirse bu adak değil sadaka olarak kabul edilir. Adak borcu yine kalacaktır.

Adak Kurbanı Ortak Kesilir Mi?

Adak kurbanı da tıpkı diğer kurbanlar gibi ortaklık ile kesilebilir. Önemli olan kurban kesmenin niyetidir. Aynı niyetlere sahip olması gerekmez. Bir kişi adak, diğer kişi akika kurbanı da kesebilir. Adak kurbanında ortaklığın dinen sakıncası yoktur.

Adak Kurbanı Hayır Kurumlarına Verilebilir Mi?

Adak kurbanı hayır kurumlarına verilebilir. Adak kurbanındaki amaç kurbanlık et ile nice gönülleri sevindirmek ve ihtiyaç sahiplerini doyurarak sevap kazanmaktır. Hayır kurumlarına verilen adak etleri de pek çok kişiyi sevindireceği için verilmesinde sakınca görülmez.

Adak kurbanı bağışı yapmak için kesimi bir kuruma da yaptırabilirsiniz yani; adak kurbanı vekaleti de mümkündür. Kurban bağışı kabul eden kurumlara vekalet verilerek adak kurbanı kesilebilir. Kızılay adak kurbanı vekaleti alan kurumlar arasındadır.