Askorbik Asit Nedir, Ne İşe Yarar? Zararlı mı? Nasıl Kullanılır?

Askorbik Asit (C Vitamini)

Vitaminler, insan sağlığı için oldukça önemlidir. Sağlıklı yaşamın temellerini oluşturan vitaminler arasında C vitamini olarak bilinen askorbik asit yer alır. Askorbik asit, faydaları ve etkileri sayesinde kişilerin daha sağlıklı bedene sahip olmasını kolaylaştırır.

Bu içeriğimizde askorbik asit hakkında merak edilenler, bilimsel kaynaklardan ilham alınarak detaylı şekilde incelendi. Vücut için değerli vitaminlerden biri olan askorbik asite dair öğrenmek istediklerinize, içeriğimizi okuyarak ulaşabilirsiniz.

En doğru bilgiler ve sağlıklı sonuçlar için uzman doktor desteği alınız. İçeriğimizde yer alan bilgiler reçete niteliği taşımaz. Sağlıklı günler dileriz…

Askorbik Asit Nedir?

Askorbik asit, günümüzde pek çok kişinin bildiği C vitamininin kimyasal ismidir. Askorbik asit, suda çözünebilen bir vitamindir; yani vücut tarafından depo edilemez. Bu vitamin türü insanlar tarafından sentezlenemediği, üretilmediği için, beslenme yoluyla ya da takviyeyle alınır. Yapı bakımından çok güçlü bir antioksidan özellik taşır. Çeşitli biyokimyasal süreçlerde önemli rollere sahiptir. Meyve ve sebzelerde, doğal olarak bulunan bir yapısı vardır. Doğal kaynaklı maddelerden elde edildiği için insan sağlığına ve yaşamına katkısı oldukça fazladır.

Askorbik asitin vücutta yeterince bulunmadığı durumlarda bağışıklık sistemi düşebilir, halsizlik, demir eksikliği gibi durumlar gözlemlenebilir. Düzensiz beslenme, işlenmiş gıdalara fazla yönelim, alkol ve sigara kullanımı, uyku düzeninde bozukluk gibi durumlar vücuttaki askorbik asit değerlerini düşürebilir.

Askorbik Asit Ne İşe Yarar?

• Bağışıklık sistemini güçlendirir.
• Antioksidan ve anti-inflamatuar özelliktedir.
• Demir emilimini artırır; anemiyi önler.
• Kolajen senteziyle yaraları iyileştirir.
• Kalp damar sağlığının korunmasına katkıda bulunabilir.
• Göz sağlığının korunmasına yardımcı olabilir.
• Diyabet tedavisini destekleyebilir.
• Hava kirliliği etkilerini azaltabilir.
• Cilt sağlığını korur.
• İskorbüt hastalığını iyileştirmeye yardımcıdır.
• Kemik sağlığını korur.

Bağışıklık Sistemini Güçlendirir

Askorbik asit, bağışıklık sisteminin güçlenmesine yardımcı olur. Vücudu enfeksiyonlardan ve bakterilerden uzak tutmak için uyarır. Bağışıklık hücrelerinin fonksiyonlarını destekleme özelliğine sahiptir.

Birçok çalışma, C vitamini takviyelerinin bağışıklık sistemini güçlendirebileceğini ve viral enfeksiyonlara karşı koruma sağlayabileceğini göstermektedir. Özellikle soğuk algınlığı ve grip gibi viral hastalıkların semptomlarını ve süresini azaltmada etkili olduğu bulunmuştur.

Bağışıklık Sistemi Üzerine Etkisi

Kaynak: “Vitamin C and Immune Function” by Carr AC, Maggini S. Nutrients. 2017 Nov;9(11):1211.

Bulgular: Bu çalışma, C vitamininin bağışıklık sisteminin çeşitli yönlerini desteklediğini ve enfeksiyon riskini azaltabileceğini göstermektedir. Özellikle soğuk algınlığı süresini ve şiddetini azaltabileceği belirtilmiştir.

Antioksidan ve Anti-inflamatuar Özelliktedir

C vitamini güçlü bir antioksidandır. Vücudu serbest radikallerin zararlı etkilerinden korur ve hücre hasarını azaltır.

Antioksidan Özellikleri

Kaynak: “Antioxidant Activities of Ascorbic Acid” by Jacob RA. Free Radic Biol Med. 1995.

Bulgular: Askorbik asidin güçlü bir antioksidan olduğu ve serbest radikalleri etkisiz hale getirerek hücre hasarını önlediği gösterilmiştir.

Anti-inflamatuar Etkiler

Kaynak: “Vitamin C and inflammation: mechanisms of action and experimental support of clinical applications” by Mikirova NA, Casciari JJ, Riordan NH, Hunninghake R, Rogers AM, Taylor P, Jackson JA. Med Sci Monit. 2008.

Bulgular: C vitamininin vücutta iltihaplanmayı azaltabileceği ve çeşitli kronik hastalıkların riskini azaltmaya yardımcı olabileceği bulunmuştur.

Demir Emilimini Artırır; Anemiyi Önler

Askorbik asit, demir emilimini artırma görevine sahiptir. Bu görevi anemi riskini azaltmaya yardım eder. Kansızlık sorunları ile mücadele ederken askorbik asite ihtiyaç duyulur. Özellikle de demir eksikliği anemisi olan kişilerin demir takviyelerini, askorbik asitle beraber alması daha sağlıklı sonuçlar verebilir.

Demir Emilimini Artırma

Kaynak: “Ascorbic acid and iron absorption: a review and a general theory” by Hallberg L, Brune M, Rossander-Hulten L. Am J Clin Nutr. 1987.

Bulgular: Askorbik asidin bitkisel kaynaklı demirin emilimini önemli ölçüde artırdığı, böylece demir eksikliği anemisi riskini azalttığı tespit edilmiştir.

Kolajen Senteziyle Yaraları İyileştirir

Askorbik asit, ciltte oluşan yaraların iyileşme sürecine katkıda bulunur. Ciltteki kolajen üretimini hızlandırdığı için, oluşan cilt problemlerinin tedavisine yardım eder. Yaralı doku, yara izi, yanık ve çizilme gibi durumlarda askorbik asit faydalarını gösterebilir.

Kollajen Sentezi

Kaynak: “The effect of ascorbic acid on the synthesis of collagen” by Murad S, Grove D, Lindberg KA, Reynolds G, Sivarajah A, Pinnell SR. J Invest Dermatol. 1981.

Bulgular: C vitamininin kollajen üretimini artırarak cilt, kıkırdak ve kan damarlarının yapısal bütünlüğünü desteklediği gösterilmiştir.

Kalp Damar Sağlığının Korunmasına Katkıda Bulunabilir

Askorbik asit çok güçlü bir antioksidan olduğu için, kalp ve damar sağlığının korunmasında etkilidir. C vitamini, serbest radikallerin neden olduğu damar hasarını azaltabilir özelliğine sahip olduğundan, kalp sağlığını koruyabilir.

Kalp Sağlığı

Kaynak: “Vitamin C and Cardiovascular Disease: A Review” by Moser MA, Chun OK. Curr Atheroscler Rep. 2016.

Bulgular: C vitamininin kan basıncını düşürme ve arteriyel sağlığı iyileştirme potansiyeline sahip olduğu, dolayısıyla kardiyovasküler hastalık riskini azaltabileceği belirtilmiştir.

Göz Sağlığının Korunmasına Yardımcı Olabilir

Askorbik asit, antioksidan özelliği sayesinde göz sağlığını destekleyen bir vitamindir. Görme sorunlarının önüne geçilmesi için önemlidir. Katarakt ve yaşa bağlı makula dejenerasyonu gibi göz hastalıklarının oluşma riskini düşürebilir ve göz yapısını korumaya yardım edebilir.

Göz Sağlığı

Kaynak: “Vitamin C and age-related cataract” by Taylor A, Jacques PF, Chylack LT Jr, Hankinson SE, Khu PM, Rogers G, Friend J, Tung W, Wolfe JK, Padhye N, Willett WC. Am J Clin Nutr. 1997.

Bulgular: C vitamininin katarakt ve yaşa bağlı makula dejenerasyonu gibi göz hastalıklarının riskini azaltabileceği tespit edilmiştir.

Diyabet Tedavisini Destekleyebilir

Hücrelerin insüline olan duyarlılığını artırabilir özelliğe sahip olan askorbik asit ile diyabet tedavisi kolaylaşabilir. Böylece kan şekeri daha sağlıklı süreçte dengelenebilir. Diyabetin neden olduğu oksidatif stresin de azalmasına yardımcı bir vitamindir.

Hava Kirliliği Etkilerini Azaltabilir

Hava kirliliğinin etkileri, kişilerde solunum yolu hastalıkları ile ortaya çıkar. Bu etkileri azaltmak için askorbik asite gerek duyulur. Sanayi şehirlerinde ve hava kirliliğinin yoğun olduğu bölgelerde yaşayan kişiler için, akciğer ve solunum yolu rahatsızlıklarını önleme konusunda yardımcı bir vitamindir.

Cilt Sağlığını Korur

Yaşa bağlı olarak meydana gelen kolajen eksikliği ve azalması, askorbik asit ile yavaşlatılabilir. Cildin kolajen üretimine destek olan askorbik asit, cildin daha dinç ve sağlıklı görünmesine yardımcı olabilir.

Cilt Sağlığı

Kaynak: “Topical Vitamin C and the Skin: Mechanisms of Action and Clinical Applications” by Telang PS. Indian Dermatol Online J. 2013.

Bulgular: Topikal C vitamini uygulamalarının cilt yaşlanmasını geciktirdiği, cilt dokusunu iyileştirdiği ve UV hasarına karşı koruma sağladığı gösterilmiştir.

İskorbüt Hastalığını İyileştirmeye Yardımcıdır

C vitamininin aşırı derecede yetersizliğinden ötürü oluşan iskorbüt hastalığı, askorbik asit ile tedavi edilebilir. Hastalığın ilerlemesini önleyebilme, etkilerini hafifletme özelliğine sahip bir vitamindir. Doktor kontrolünde alınan askorbik asit takviyesi sayesinde hastalığın etkileri en aza indirilebilir.

Kemik Sağlığını Korur

Sağlıklı kemiklerin oluşumu ve korunması için askorbik asit karşılanmalıdır. Kemik sağlığının korunmasına yardımcı olan askorbik asit sayesinde kemik ağrıları hafifletilebilir, daha güçlü kemik yapısına sahip olunabilir.

En doğru bilgiler ve sağlıklı sonuçlar için uzman doktor desteği alınız. İçeriğimizde yer alan bilgiler reçete niteliği taşımaz. Sağlıklı günler dileriz…

Askorbik Asit Nasıl Kullanılır?

Kullanım öncesi sağlık profesyoneline danışınız.

Suda çözünen doğal bir vitamin olan askorbik asit, bilinçli ve doktor kontrolünde kişiye özel belirlenmiş dozlarda kullanılmalıdır. Askorbik asit rutin beslenme düzeninde meyve ve sebzelerden alınabildiği gibi takviyelerden de karşılanabilir. Askorbik asit kullanımı hakkında merak ettiklerinize açıklık getirecek olursak, şu önerilerimiz dikkatinizi çekebilir:

• Mevsiminde taze meyve ve sebzelerden, özellikle kırmızı meyveler ve turunçgillerden, yeşil yapraklı sebzelerden zengin beslenerek askorbik asit ihtiyacınızı karşılayabilirsiniz.
• C vitamini takviyelerini suda çözünür efervesan tablet yoluyla, kapsül olarak veya sıvı formuyla kullanabilirsiniz.
• Cilt bakımı rutinlerinizde C vitamini içerikli ürünleri (krem, serum, maske vs.) kullanabilirsiniz.
• Doktor onayı ile damar yoluyla serum olarak askorbik asit takviyesi alabilirsiniz.

Besinlerle Kullanımı

Askorbik asiti, besinler yardımıyla tüketebilirsiniz. Bunun için C vitamini içeriği yüksek olan meyve ve sebzeleri tercih edebilirsiniz. Doğal besinler sayesinde, günlük askorbik asit ihtiyacınızı karşılayabilirsiniz.

Takviyelerle Kullanımı

Beslenme yoluyla askorbik asit ihtiyacınızı karşılayamadığınız durumlarda, takviye tüketebilirsiniz. Bunun için tablet, kapsül, toz veya sıvı formunda bulunan askorbik asit desteklerini doktora danışarak kullanabilirsiniz. Doktorunuz size en uygun formu belirleyip takviye desteği sunabilir.

Cilt Bakım Ürünlerinde Kullanımı

Cilt bakımına yardımcı olan askorbik asit, cilt bakım ürünlerinde yer alabilir. Anti-aging, aydınlatıcı ve cilt tonunu eşitleyici etkileri bulunan bu değerli asit, güvenilir ürünler sayesinde kullanılabilir. Kaliteli ve sağlıklı içeriğe sahip olan cilt bakım ürünlerinin içeriğini inceleyerek cildiniz için askorbik asit kullanmaya başlayabilirsiniz.

İntravenöz (Damar İçi) Kullanımı

Bazı sağlık sorunlarına bağlı olarak yeterli miktarda C vitamini alamayan kişiler için, damar yoluyla askorbik asit kullanımı başlatılabilir. Bu kullanımı doktor gözetir ve uygun dozda askorbik asit desteği uygulanır. Damar yoluyla kullanım, ciddi hastalıkların tedavisinde dikkat çeker.

Askorbik Asit Faydaları Nelerdir?

Askorbik asit, kişilerin daha sağlıklı yaşamasına ve sağlıklı bedene sahip olmasına yardımcı olan bir vitamindir. Bununla beraber askorbik asit faydaları şu şekilde sıralanabilir.

• Yaraların iyileşmesini hızlandırır.
• Bağışıklık sistemini korur.
• Görme sağlığını güçlendirir.
• Solunum yolları (grip, nezle vs.) hastalıklarını önleyebilir.
• Diyabetin etkilerini hafifletebilir.
• Kansızlık riskini düşürebilir.
• Cildin canlı ve sağlıklı görünmesini sağlayabilir.
• Kemiklerin güçlenmesini kolaylaştırır.
• İskorbüt hastalığı için etkili olabilir.

Askorbik Asit Zararlı Mı?

Askorbik asit, vücut tarafından depo edilmeyen, suda çözünebilen ve fazlasının atılabildiği bir vitamin türüdür. Askorbik asit, yaş, kilo ve vücut ihtiyacına göre belirli dozlarda doktor kontrolünde kullanılabilir, bu aşamada zararlı değildir; ancak doz aşımında vücut, askorbik asiti bağırsak yoluyla atmaya çalışacağı için mide ve bağırsak problemlerine neden olabilir.

Askorbik asit fazlalığında; ishal, karın bölgesinde ağrı ve kramp, baş dönmesi, halsizlik gibi belirtiler oluşabilir. Bu belirtileri gözlemliyorsanız vakit kaybetmeden sağlık kuruluşuna başvurmalısınız.

Askorbik Asit Nelerde Bulunur?

Askorbik asit meyve ve sebzelerde yüksek oranda bulunabilir. En fazla askorbik asit (C vitamini) içeren besinleri ve vitamin değerlerini sizin için listeledik:

• Portakal: 1 adet orta boy portakal yaklaşık olarak 50 mg C vitamini içerir.
• Kırmızı Biber: 100 gram kırmızı biberde ortalama 140 mg C vitamini yer alır.
• Çilek: 100 gramlık çilek porsiyonunda yaklaşık 58-59 mg askorbik asit yer alır.
• Brokoli: 100 gram brokoli ortalama 89-90 mg C vitamini içermektedir.
• Kuşburnu: 100 gram kuşburnu meyvesi, yaklaşık 426 mg C vitamini (askorbik asit) içerir.
• Ananas: 100 gramlık bir ananas diliminde ortalama 47-48 mg C vitamini yer alır.
• Ispanak: 100 gramlık ıspanak porsiyonu yaklaşık 28-29 mg C vitaminine sahiptir.
• Domates: 100 gram domates yaklaşık olarak 13-14 mg C vitamini içerir.
• Elma: Orta boy bir elma yaklaşık 4-5 mg C vitamini içermektedir.
• Muz: Orta boy olgun bir muz, ortalama 8-9 mg C vitamini içerir.

Askorbik Asit Günlük İhtiyaç Referans Aralığı

Günlük askorbik asit ihtiyacı, kişinin yaşına ve genel sağlık durumuna göre belirlenmektedir. Beslenme ve takviye yoluyla alınabilen askorbik asit, gün içinde karşılanmalıdır. Kadın ve erkeklerin günlük askorbik asit ihtiyacı, şu değerlerle ifade edilebilir:

C vitamini için günlük alınabilecek maksimum limit değer 2 gram (2000 mg) olarak belirlenmiştir. Günde C vitamini bakımından zengin toplamda 5 meyve-sebze tüketildiğinde, tavsiye edilen günlük miktara kolaylıkla ulaşılabilir.

Kaynak: eczacilik.yeditepe.edu.tr

Ergenlik Dönemi ve Yetişkinler

• Erkekler (14 yaş ve üzeri): 90 mg
• Kadınlar (14 yaş ve üzeri): 75 mg

Askorbik Asit Hakkında Sıkça Sorulan Sorular

Askorbik Asit Doğal mı?

Askorbik asit, sebze ve meyvelerde doğal olarak bulunur. Besinlerden alınamadığı durumlarda, takviye yoluyla alınmaktadır. İnsanların sağlığı için zorunlu olan doğal bir besin kaynağı olarak ifade edilmektedir.

Askorbik Asit En Çok Nerede Bulunur?

Askorbik asit en çok taze sebze ve meyvede yer alır. Doğada çok yaygın şekilde bulunur ve ulaşımı kolaydır. Limon, portakal, greyfurt, kivi, ananas, çilek ve frenk üzümü, brokoli, yeşil ve kırmızı biber, Brüksel lahanası gibi meyve ve sebzelerde askorbik asit bulunur. Yüksek ısı besinlerin askorbik asit değerinde azalmaya neden olabilir. Yüksek ısıda pişirmemeye özen gösteriniz.

Askorbik Asit Fazla Olursa Ne Olur?

C vitamini (askorbik asit) dengeli ve kontrollü şekilde tüketilmelidir. Çok fazla askorbik asit alımında, böbrek fonksiyonları zarar görebilir. Nadiren, böbreklerde taş oluşumuna neden olabilir. Fazla olması durumunda ağız kuruluğu, mide bulantısı, cilt üzerinde alerji belirtileri meydana gelebilir.

Askorbik Asit Ciltte Ne İşe Yarar?

Askorbik asidin ciltteki etkisi, oluşan hasarları önleme ve sağlıklı görünüm kazandırmadır. Antioksidan etkiye sahip olduğu için, serbest radikallerin neden olduğu cilt sorunlarını önlemeye yardım eder.

Askorbik Asit Nerelerde Kullanılır?

Askorbik asit, çeşitli alanlarda kullanılmaktadır. Kullanım alanları yaygın şekilde beslenme ve gıda takviye ürünlerinin üretilmesidir. Bunun dışında:

• Fırıncılık ürünlerinde koruyucu madde olarak kullanılabilir.
• Antioksidan özelliği sayesinde antioksidanın gerektiği durumlarda kullanılır.
• pH’ın kontrolünü sağlamak adına, asit düzenleyici olarak üretim aşamalarında kullanılmaktadır.
• Pek çok gıdaya asidik tat vermek için tercih edilebilir.

Askorbik Asit Hangi Vitamindir?

Askorbik asit, C vitamini olarak bilinen değerli vitaminlerden biridir. C vitamini, askorbik asit adıyla da kaynaklarda yer alır.

Askorbik Asit İçilir Mi?

Askorbik asit suda çözünen bir vitamindir. Gün içinde yaşa ve cinsiyete bağlı olacak şekilde, uygun dozda alınır ve kullanım formuna göre içilebilir. Gıda takviyesi olarak suda çözünen bir C vitamini veya kapsül kullanıyorsanız, suyla beraber içebilirsiniz.

Ürün Etiketlerinde Askorbik Asit Nasıl Anlaşılır?

Ürün etiketlerinde askorbik asit incelemesi yaparken bazı terimlere dikkat edebilirsiniz. Askorbik asit, etiketlerde şu ifadelerle yer alır:

• C Vitamini
• L-Ascorbic Acid
• Ascorbic Acid
• Ascorbic Acid ( Vitamin C )

Askorbik Asit Eksikliğinde Ne Olur?

İnsan vücudunda C vitamini eksikliği olarak meydana gelir. Bu rahatsızlık ise kişilere çeşitli sorunlar yaşatabilir. C vitamini eksikliği, bağışıklık sistemini zayıflatarak hastalıkların yaşanmasına neden olabilir. Askorbik asit eksikliğinden kaynaklanan hastalık İskorbüt, Skorbüt adıyla bilinir; bu rahatsızlık saç, cilt, sinir ve bağışıklık hastalıklarını oluşturabilir.

Kaynak: Levine, M., Rumsey, S. C., Daruwala, R., Park, J. B., & Wang, Y. (1999). Criteria and recommendations for vitamin C intake. Jama, 281(15), 1415-1423.

C Vitamini En Yüksek 12 Süper Meyve

C Vitamini Hangi Besinlerde Bulunur?

Hangi Vitamin En Çok Hangi Besinde Var?

Mineral Nedir? Mineral İçeren Besinler, Görevleri

C Vitamini Eksikliği Nasıl Anlaşılır? Bu 7 Belirti Varsa Aman Dikkat!