Gluten Diyeti Yapanlar Ramazanda Nasıl Beslenmeli?

Ramazanda Glutensiz Beslenme İpuçları

Ramazan ayı boyunca glutensiz beslenme nasıl olabilir konusunu masaya yatırmadan önce glutene duyarlı kişilerde gelişen çölyak hastalığı ne demek sorusuna kısaca cevap verelim.

‘Glutene duyarlı enteropati’ olarak da adlandırılan çölyak hastalığı ince bağırsak tutulumu ile karakterize bir hastalıktır. Duyarlı kişilerde gluten içeren besin alımından sonra glutenin parçası olan ‘gliadin’ proteininin sindirilememesi sebebiyle ortaya çıkar. Genetik bir rahatsızlık olan çölyak hastalığı stres, gebelik, doğum sonrası da ortaya çıkabilir veya aktif hale gelebilir.

Oruç Tutarken En Çok Yapılan 8 Hata

Çölyak hastaları oruç tutabilir mi sorusunun cevabının evet olduğunu söyleyerek oruç tutarken beslenmede dikkat edilmesi gerekenlere geçiş yapalım. Elbette bunun için başka bir rahatsızlığın olmaması gerekmektedir.

Çölyak hastasıysanız ve oruç tutmak konusunda endişeleriniz varsa size farklı bir bakış açısı sunalım. Hamur işi tatlıların vücut için olumsuz etkileri konusunda ise çoğu uzman neredeyse hemfikirdir. Glutensiz diyette glütensiz unla tatlılar yapılabiliyor olsa da bunlar hem zahmetli hem de alınmak istendiğinde de çok yaygın değil ya da pahalı olabilmektedir. Bu yüzden glütensiz beslenme bir açıdan sağlığı güçlendirmeyi dolaylı olarak kolaylaştırır. Ramazan ayı boyunca ise oruç sayesinde bu etki katlanarak artar.

Peki, ramazan ayında çölyak hastaları nasıl beslenmeli? Ramazan diyeti olarak adlandırılabilecek ramazanda sağlıklı beslenme düzenlemesi glutensiz hale getirilebilir mi? Gluten alerjisi olanlar iftarda ve sahurda ne yemeli? Gluten diyeti yapanlar için ramazan ayında sağlıklı beslenme püf noktaları, mide ve bağırsak sorunlarını en aza indirgeyen etkili tavsiyeler, gluten diyetinde olanlar ve çölyak hastaları için ramazanda beslenme konulu diyetisyen yazımızda sizlerle!

Bilgiler genel tavsiye niteliğindedir. En doğru ve sağlıklı sonuçlar için size özel beslenme programı hazırlaması açısından diyetisyeninize başvurunuz.

Gluten Nedir? Gluten Alerjisi ve Zararları

Çölyak Hastaları Ramazanda Nasıl Beslenmeli?

• Çölyak hastaları için ramazanda glutensiz beslenme her zaman olduğu gibi devam etmelidir. Öğün sayısı azalan ramazan da metabolizma yavaşlamasının önüne geçebilmek için öğün sayılarını artırmalıdırlar.
• Ramazan menüleri için çölyak hastalarının yiyebilecekleri besinlerin listesi değişmese de oruçluyken enerji ihtiyacı artacağı için özellikle sahurda yumurta gibi tok tutucu ve az miktarıyla bile yüksek enerji verebilen besinleri tüketmeleri iyi olur.
• Gluten diyeti nasıl olur sorusuna cevaben oluşturulan liste ramazan ayı için oruca uygun şekilde dönüştürülebilir.
• Çölyak ve oruç birbirine engel olmaz. Sadece beslenme düzeninin uygun hale getirilmesi gerekir. Çölyak hastaları için çölyak diyeti vücut sağlığını korurken oruç tutmak da sağlık için destekleyicidir.
• Sahurda peynir, yumurta, bol yeşillik, süt veya yoğurt olan hafif bir kahvaltı seçeneğine yer verebilirler.
• Sahura glutensiz ekmek eklenmesiyle gün boyu daha fazla tokluk hissi sağlamış olurlar.
• Ramazan pidesi yemek isteyenler glütensiz un ile glutensiz ramazan pidesi yapabilirler.
• Ezan okunmasına yarım saat kala meyve ile hafif bir ara öğün tercih edebilirler.
• Tüm bireylerde olduğu gibi çölyak hastalarının da sahurda en az 1 litre su tüketimine özen göstermeleri gerekir.
• İftarda ise açılışı pirinç veya sebze çorbaları ile yaparak 15 dakika ara vermeli daha sonra besin seçimlerini yanında yoğurt ve salata bulunan az yağlı, hafif seçeneklerden yana kullanmalıdırlar.
• Su tüketimini sahurla iftar arasına yaymalı ve günde en az 2,5 litre su içmelidirler.
• Glutene duyarlı kişiler çölyak beslenme açısından ramazan ayı boyunca menülere dikkat etmenin yanında egzersize de önem vermelidir.
• İftar sonrası yapacakları yarım saatlik yürüyüş ile ramazan boyu kilo problemlerinin önüne geçebilirler.
• İftar sofrası sonrasında tatlı faslında hamur işi tatlılar pek önerilmese de glütensiz un çeşitlerinden yapılmış ya da sütlü tatlılar arasından hafif seçeneklerden birini tercih edilebilir.
• Ramazan ayı boyunca yemek yenen saatler kısıtlı olduğu için ve glutensiz beslenenlerin kendilerine uygun gıdalara ulaşmaları bazen zorlayıcı olabildiği için alışverişlerin planlı şekilde yapılması iyi olur.

6 Adımda Vücudunuzu Oruca Hazırlayın

Çölyak Hastaları İçin 1 Günlük Ramazan Menüsü – Glutensiz

Sahur

• Yumurtalı patates
• 1 dilim az tuzlu peynir
• Domates, salatalık, marul, maydanoz
• 1 su bardağı süt
• 2 dilim glutensiz ekmek
• Ezan okunmadan 30 dk önce 1 porsiyon meyve + 2 adet ceviz içi

İftar

• 1 kase sebze çorbası
• 3 köfte kadar ızgara tavuk/balık (120 gr) veya 1 porsiyon kurubaklagil yemeği
• 1 bardak ayran
• 2 adet dolma (pirinç ile yapılmış) veya 1 dilim glutensiz ekmek
• Söğüş salata

Ara Öğün

• 2 porsiyon meyve

Çölyak Hastalığının Belirtileri

• Hastalık her bireyde aynı belirtileri göstermeyeceği gibi belirtilerin şiddeti de kişiye göre farklılık göstermektedir.
• Ağırlık kaybı, bulantı, kusma, karın ağrısı, halsizlik, ishal, açık renkli ve kötü kokulu dışkı, kansızlık genellikle görülen başlıca belirtiler arasında yer alır.

Ramazanda Metabolizma Nasıl Hızlandırılır?

Çölyak Hastalığının Tedavisi

• Çölyak hastalığının tedavisi ‘glutensiz diyet’ uygulanmasıdır.
• Bu diyet çölyak hastalarının ömür boyu uygulaması gereken bir beslenme düzenidir ve %80 başarı oranına sahiptir.
• Diyetin temel prensibi diyetten gluten içeren arpa, buğday, çavdar, yulaf ve bunların ununda yapılan tüm besinlerin çıkarılmasına dayanır.
• Özetle çölyak hastalığı tedavisi glutenden negatif etkilenen bireylerin bu olumsuz etkileri ortadan kaldırmak için beslenme düzenlerini uzun vadeli olarak değiştirmesinden geçmektedir.
• Tedavide amaç rahatsız edici semptomlardan kurtulmaktır.

Çölyak Hastaları Ne Yememeli?

• Buğday, çavdar, arpa ile bunların unundan yapılan her türlü yiyecek, ekmek, makarna, şehriye, bulgur çölyak hastalarının yememesi gereken besinler arasında yer alır.
• Yulafta kontaminasyon riski bulundurması sebebiyle tercih edilmemelidir.
• Çölyak hastaları paketli gıda tüketirken de mutlaka etiket okuma alışkanlığı kazanmalı ve ‘gluten’ içeren besinleri tüketmemelidir.
• Bazı bireylerde süte karşı duyarlılık da görülebilir. Bu gibi durumlarda süt ve süt ürünlerinin de tüketimi diyette sınırlandırılmalı ve laktozsuz süt denenmelidir.
• Buğday unu konmuş sütlü tatlılar, bulgur konmuş yoğurtlu ve sütlü çorbalar, bayat ekmek içi konmuş köfteler, bulgur konmuş kıymalı yemekler, bulgurlu sebze ve dolma, buğday unu ve yufkadan yapılan her türlü tatlı, şehriye, tarhana ve un çorbaları, bulgur pilavı, börek, bisküvi, makarna ve boza, bira çölyak hastalarının yememesi gereken besinlerdendir.

Tarif için: Yumurtalı Ramazan Pidesi (Glutensiz)

Çölyak Hastaları Ne Yemeli?

• Çölyak hastaları gluten içermeyen her besini tüketebilirler.
• Tahıl grubundan pirinç ve mısırdan yapılan yiyecekler çölyak hastalarının rahatlıkla tüketebileceği besinlerdir.
• Ekmek seçimlerini mısır ekmeğinden yana yapabilecekleri gibi glutensiz un ile kendi ekmeklerini yapabilir veya piyasada yer alan glutensiz ekmekleri tercih edebilirler.
• Aynı zamanda piyasada bulunan glutensiz makarna, bisküvi de menülerini çeşitlendirebilmek için rahatlıkla tüketebilecekleri besinler arasında yer alır.
• Çölyaklı bireyler beslenmelerinde süt, yoğurt, pirinç ve pirinç unuyla yapılan sütlü tatlılar, kırmızı et, tavuk, balık, yumurta, peynir, her türlü sebze-meyve, bal, reçel, pekmez, marmelat, pirinç ve sebze çorbaları, patates, meyve suları ve çaya yer verebilirler.
• Paketli ürün tercihi yapacakları zaman mutlaka ‘gluten içermez’ ibaresi yer almasına dikkat etmelidirler.

Diyetisyen Betül ANAMAS

Tarifleri için: Diyetisyen Betül Anamas

Instagram: @dyt.betulanamas

Facebook: Diyetisyen Betül Anamas

Osmanlı’dan Günümüze Ramazan Gelenekleri

Oruç Faydaları Oruç Tutmanın 7 Bilimsel Faydası

İftar Mesajları En Güzel İftar Sözleri Hayırlı Dilekler

Ramazanda Kilo Vermek İsteyenler İçin 10 Altın Öneri

8 Farklı Ramazan Diyeti Listesi ile Sağlıklı Beslenme İpuçları