Kıtlama Şeker Nedir? Nasıl Yapılır? Hikayesi

Kıtlama Şekeri: Erzurum’da Çay Keyfinin Gözdesi

Keyifli anların ve molaların eşlikçisi olan çay, kimi insanlar tarafından şekerli içilir. Şekersiz içenler ve şekerli içenler bir araya gelip çay demlediğinde ortaya sonu gelmeyen sohbetler dökülür. Bu sohbetleri tatlandıran detaylardan biri çay olur. Çaya lezzet veren şeker de mutlaka çay tepsisinde yerini alır.

Çayın tadını biraz olsun tatlandıran şeker, tercihe göre küp ya da toz halinde kullanılır. Ancak öyle bir şeker vardır ki; tüm bildiklerinizi unutturacak kadar iddialıdır. Erzurum başta olmak üzere pek çok ilde severek tüketilen kıtlama şekerin hikayesine ve özelliklerine bu yazımız sayesinde ulaşacaksınız.

Çay içmeye bir yerlere gittiğinizde size kıtlama şeker ikram edildiğinde, daha önce hiç tatmadıysanız kıtlama şeker ne demek diye düşünebilirsiniz. Memleketinizde kıtlama şeker görmediyseniz haliyle acaba kıtlama şeker nerenin diye de kendinize sormadan edemezsiniz. Şimdi çayı şekerli içenlere ve merak edenlere, kıtlama şekerin merak edilen özelliklerini sunalım.

Balın Az Bilinen 14 Faydası: Şifa Kaynağı!

Kıtlama Şeker Nedir?

• Kıtlama şeker, bilinen toz şekerinin büyük bir yapıda kristalleşmesiyle oluşan bir şekerdir.
• Küp şekerine kıyasla daha büyük boyuttadır. Genellikle Erzurum’da ve çevre illerinde çayla beraber tüketilir.
• Öylesine meşhurdur ki; şeker tüketmeyi sevmeyenler dahi bu şekeri çayla beraber tüketmek ister.
• Kıtlama şeker ağızda usul usul eriyen, çayla beraber daha da lezzetli hale gelen bir yapıdadır.
• Çok büyük kalıplar halinde olan şekerin taka tuka adı verilen bir makasla kırmasıyla kıtlama şeker hazırlanmaktadır.
• Kıtlama şeker kırma makinesi yaygın ismiyle taka tuka olarak bilinir. Ancak bazı esnaflarda şeker makası olarak da satılmaktadır.
• İlk defa kıtlama şeker tüketecekseniz; öncelikle çayınızı demleyin.
• Kıtlama şeker nasıl içilir diye endişe etmeyin. Çünkü oldukça zevkli bir tüketimi vardır.
• Kıtlama şekeri bir miktar büyük boyutta olduğu için çayınızdan bir yudum alın ve ardından şekerden ufak bir parça ısırın.
• Şeker, ağzınızdaki çayla beraber eriyerek damağınıza dağılacaktır.
• Dilerseniz kıtlama şekeri makasla istediğiniz boyuta getirebilirsiniz.
• Sert bir yapıda olduğu için çayınızı soğutmadan bu şekerle beraber içebilirsiniz.
• Kıtlama şekerinin sık sık tüketildiği illerde çay bardaklarının yanında çay kaşığı eklenmemektedir. Bir gelenek olduğu için; şeker ağızda eriyerek tüketilmektedir.

Kestane Şekeri Yapımı, Kalori Değeri ve Faydaları

Kıtlama Şeker Nasıl Yapılır?

• Kıtlama şekeri, marketlerde satılan küp şekerinden daha geniş ve uzun bir yapıda hazırlanır.
• Şeker üretimi esnasında, şekerlerin boyutu baş parmağı genişliğinde ve ortalama 20 cm uzunluğunda kalıplanır.
• Bu şekeri tüketmek isteyenler, makas yardımıyla şekeri dilediği boyutta keser.
• Kıtlama şekerini satan esnaflardan şekeri alarak evinizde istediğiniz şekilde parçalara ayırabilirsiniz.

Kıtlama Şekerin Hikayesi

Erzurum’da ve pek çok Doğu yöresi illerinde severek tüketilen kıtlama şekerinin bir hikayesi vardır. Bu hikayeyi sizlerle paylaşalım.

• Şekerin adının “kıtlama” olmasına değinelim önce. Kalın ve sert bir yapısı olan bu şeker, dişlerin arasında ezildiğinde “kıt” sesi çıkarmaktadır. Bu sesten dolayı halk arasında kıtlama şekeri olarak bilinir. Bilinen diğer adı Erzurum şekeridir.
• Kıtlama şeker tüketme geleneği İran’dan gelen bir alışkanlık olarak bilinmektedir.
• Çok eski zamanlarda İran’da çay, hurma ve kuru üzümle beraber içilirmiş. Şeker ekleme kültürü yokmuş.
• Şeker ticaretinin yayılmasını ve satışların çoğalmasını isteyen İngilizler, mollalar ile bir anlaşma yapmak istemiş.
• Anlaşmaya göre mollalar, her camilerde verdikleri vaazlarda çaya hurma ve üzümün atılmamasını dile getirmiş.
• Çaya şeker atmanın inanç açısından olumlu bir davranış olduğunu dile getiren mollalar, şeker ticaretinden paylarını alırmış.
• Zamanla çaya şeker ekleyenler ve şeker satın alanlar çoğalmış. Haliyle İngilizler de amacına ulaşmış.
• Ancak İngilizler, şeker satışının azaldığı yalanını mollalara anlatmış. Mollalar da bu satışta bir sır olduğunu ve yapılacak kârdan İngilizler’in kaçmaya çalıştıklarını anlamış.
• Maddi paylarını bir türlü alamayan mollalar, çaya şeker koymanın dine uygun olmadığını fetva verince; şeker üretimi birden düşmüş.
• İran halkı ellerindeki tüm şekeri sokağa atınca; İngilizler yeniden mollalar ile anlaşmaya çalışmış. Bu işten mollalar kârlı çıkmış.
• Bir sonraki fetvada, çaya şeker atılmasını duyurmuşlar. Ancak çayın içine eklenmesini değil de bandırma yöntemiyle tüketmelerini emretmişler.
• Böylece büyük küp şekerleri çaya bandırarak tüketme geleneği başlamış.
• Rivayete göre bir başka hikaye de kıtlama şekerinin daha tasarruflu olduğu yönünde.
• Kıtlama şeklinde tüketildiği için daha uzun ömürlü olan bu şeker, günümüzde hala pek çok şehirde severek tüketilmektedir.

Şeker Hamuru Nasıl Açılır, Kullanılır? Malzemeleri, Süsleme Fikirleri

Erzurum Kıtlama Şekeri Nerede Satılır?

• Kıtlama şeker yapımı günümüzde fabrikalarda gerçekleştiği için bu şekere ulaşmak çok kolay.
• Sadece birkaç tıklamayla kapınıza kadar kıtlama şekerinin geleceğini biliyor musunuz?
• Yerel marketlerde ve esnaflarda, kıtlama şekerini bulabilirsiniz.
• Doğu illerinde ve Erzurum çevresinde; kıtlama şekerini hemen hemen her bakkalda ve markette bulabilirsiniz.
• Kıtlama şekerinin kilosu ortalama 5 TL’dir. Büyük ve iri bir şeker olduğu için alacağınız zaman birkaç kilo halinde alabilirsiniz.

Şekerin Zararları – Şekeri Acilen Bırakmanız İçin 23 Neden

Hindistan Cevizi Şekeri Nedir? Sağlıklı Mı?

Ejder Nefesi Dondurma Nedir? Nasıl Yapılır?

Gaziantep Tahmis Kahvesi: Asırlık Leziz Miras

Mevlana Şekeri: Konya’dan Dünyaya Eşsiz Tat

Türk Lokumu: İkramlık Mirasın Bilinmeyen Yönleri