Mahlep Nedir? Faydaları, Kullanımı

İçindekiler

Mahlep: Tatlı Kokulu Hamur İşi Baharatı

Mahlep, ağızda dağılan o kıyır kıyır tuzlu kurabiye ve poğaçaların gizli malzemesi! Hoş kokulu, aromatik mahlep nerelerde kullanılır, faydaları nelerdir gibi sorularınızı bu yazıda cevaplıyor olacağız!

Doğa başlı başına şifa kaynağıdır. Bilinen ve henüz bilinmeyen pek çok şifalı bitki doğa ananın kucağında adeta keşfedilmeyi bekler. İşte bu şifalı bitkilerden birisi de mahleptir. Söylendiğinde bile insana huzur veren mahlep doğanın insanlara verdiği kendisi küçük faydaları büyük bir bitkidir.

Gelin, mahlebi birlikte tanıyalım!

Tarif: Mahlepli Poğaça

Mahlep Nedir?

Tuzlu kurabiyelere enfes bir tat ve lezzet katan mahlep tuzlu kurabiyelerin olmazsa olmazıdır. Tuzlu kurabiyeleri kıyır kıyır yaparak gevrek bir hale getiren mahlep içeriğindeki kumarin sayesinde kurabiyelere eşsiz bir lezzet katar. Özellikle ağızda dağılan kandil simitlerinin vazgeçilmezidir.
Doğadaki şifa kaynaklarından birisi de adı son yıllarda sıkça duyulan ancak hakkında çok fazla bilgi sahibi olunmayan “mahlep”tir.
Arapça kökenli bir sözcük olan mahlep “tatlı kokulu” ya da “parfüm kralı” anlamına gelir.
Beyaz mahlep ve siyah mahlep olmak üzere iki türü olan mahlep gülgiller familyasına ait, boyu 5-10 metre arasında değişen, kışın yapraklarını döken çalı görünümlü bir bitkidir. İdris ağacı, kokulu kiraz, yabani kiraz, endirez, keniro ve meltem gibi çok çeşitli isimlerle de anılır.
Mahlep püresi, mahlep şarabı, mahlep unu ve mahlep yağı gibi çeşitli ürünlerin elde edildiği mahlep bitkisi gıda endüstrisi dışında başta parfüm üretimi olmak üzere kozmetik endüstrisinde, boya endüstrisinde vernik ve cila yapımında ve ilaç endüstrisinde de kullanılır.
Hiçbir sulama, ilaçlama, gübreleme gibi ihtiyacı bulunmayan mahlep ağacı doğal olarak yetişir. Beyaz mahlep ağacına Güney Avrupa’dan Batı ve Kuzey Asya’ya Kafkasya ve Türkistan’a kadar uzanan geniş bir coğrafyada rastlanır.
Siyah mahlep ağacı özellikle Sudan’da tıbbi ve aromatik bir bitki olarak yetiştirilir.
Türkiye’de Tokat, Amasya, Çorum, Mardin, Van, Ordu, Erzurum, Uşak gibi pek çok ilde yetişir. Bu kadar geniş bir coğrafyada yetişmesi iklim ve toprak seçiciliğinin az olmasından kaynaklanır.
Ayrıca mahlep faydası saymakla bitmeyen şifa kaynağı bir bitkidir.
Mahlep ağacı üzerinde tomurcuklanan ve genellikle bembeyaz rengiyle bilinen mahlep çiçeği mis gibi kokusuyla çevresini sarar. Beyaz çiçekli ağaçlar doğada gelin gibi görünürler.
Mahlep ağacı nazar için de koruyucu bir enerjiye sahiptir diyenler de bulunmaktadır ve bu yüzden bazı yörelerde bu ağacın yanında vakit geçirmenin koruyucu bir etkisi olduğuna inanılmaktadır.
Pastanelerin ve fırınların önünden geçerken burnunuza gelen enfes tuzlu kurabiye kokusunun asıl malzemesi mahleptir.
İştahınızı açan ve bir an önce tuzlu kurabiye alma isteği uyandıran toz madde aklınızda mahlep olarak kalabilir.
Mahlep sadece kurabiye ve poğaça içinde değil aynı zamanda cildi yenileyen maskelerin içinde de yer alır ve faydalı hale gelir.
Uzman kontrolünde önerildiğinde pek çok sağlık sorununa da iyi gelmektedir.

Mahlep Ne İşe Yarar? En Doğru Nasıl Kullanılır?

Mahlep tuzlu tariflerin içindeki adeta bir lezzet taneciği olarak aktar veya marketlerden satın alınabilir. Toz ya da tohum halinde ulaşabileceğiniz mahlep, tazeliğini ve kokusunu kolayca yitirebilir.
Bunun için yapmanız gereken en doğru yöntem mahlep tohumu satın almak.
Tohumları elinizle ya da bir havanda ezerek tariflerinize katarsanız daha yoğun aromalı bir lezzet elde etmiş olacaksınız.
Genel olarak tuzlu hamur işlerinde sıklıkla tercih edilmesiyle birlikte mahlebin Osmanlı mutfağında da yeri oldukça genişti. Pilav çeşitleri ve helva tariflerinizde de mahlebe yer verebilirsiniz.
Yüksek kan şekeri durumunda doğal bir ilaç olan mahlep, gün içinde 2 tatlı kaşığını geçmeyecek şekilde aç karnına su ile karıştırılıp içilebilir.
Yemeklerden sonra hazımsızlık problemi yaşıyorsanız mahlepli su içebilirsiniz. Bu durumda hazmı kolaylaştıracağı gibi mide ağrılarına da iyi gelecektir.
Mahlep tadı hoşunuza gidiyorsa, günlük olarak bu baharatı kullanmak hoşuma gider diyorsanız mahlep ekmek tariflerine de eklenebiliyor diyerek size değişik bir öneride bulunabiliriz. Mahlep gluten içerir mi diye merak ediyorsanız bu sorunun cevabı hayır, glüten hassasiyetiniz varsa da bu baharat sizin için zararlı değildir.
Özellikle yaz günlerinde evde dondurma yapıyorsanız mahlep dondurma karışımları içinde de hoşunuza gidecektir.
Mahlep sadece yemekler için değil cilt maskeleri için de faydalı içeriğe sahiptir.
Mahlep cilt maskesi yapmak için bu şifalı baharatı bal ve yoğurt ile karıştırabilirsiniz.
Cilt tipinize bu maskenin uygun olup olmadığını görmek ve alerjik durumları test etmek adına önce ufak bir bölgede deneme yapmanızı öneririz.

Mahlep bozulur mu?

Mahlebi mutfakların güneş almayan kiler bölümünde veya baharatlıklarınızda muhafaza edebilirsiniz.
Mahlep tozu zamanla aromasını yitirebilir ve bayatlayabilir.
Bu durumu göz önünde bulundurarak; fazladan alıp uzun süre kullanmak yerine daha az gramajlarda sık sık tazesini satın almayı tercih edebilirsiniz.

Mahlep Faydaları Nelerdir?

Çok az bir nişasta oranına sahip olduğu için özellikle mahlep tohumu antidiyabetik olarak kullanılır. Antidiyabetik özelliği mahlep şekeri düşürür mü diye merak edenler için yeterli cevap olacaktır.
Ortalama %14 karbonhidrat ve %27 yağ içermesi nedeniyle kuvvet ve enerji verir.
İdrar söktürücü özelliği ile de bilinir.
Nefes darlığı, astım ve karaciğer rahatsızlıklarına da iyi gelir.
Mahlep zamkı kuvvetli bir balgam söktürücüdür.
Böbrek sancısı ve karın ağrılarına da iyi geldiği bilinmektedir.
Bileşimindeki linolenik asitler, monositik lösemi hücrelerine karşı kuvvetli stotoksik özellik gösterir. Stotoksik maddelerin kemoterapi tedavisinde kanserli hücreleri öldürmek için kullanıldığı düşünülürse mahlebin doğal bir kemoterapi etkisi sağladığı söylenilebilir.
Kuvvetli bir antioksidan olduğu da bilinmektedir. Bu nedenle kalp ve damar rahatsızlıklarını önlemede de oldukça etkilidir.
Günlük kalsiyum ihtiyacının %16’sını karşılayabilen mahlep kemik gelişiminde de etkilidir.

Mahlep Besin Değeri ve İçeriği

Protein ve yağ asitleri bakımından oldukça zengin olan mahlebin tıbbi ve aromatik bitkiler arasında önemli bir yeri bulunur.
Mahlep önemli bir lif kaynağıdır.
Oleik, linoleik ve palmitik yağ asitleri olarak bilinen majör yağ asitleri bakımından da oldukça zengindir.
Kalsiyum, potasyum ve magnezyum gibi insan vücudu için oldukça önem taşıyan, hayati mineraller olarak bilinen mineraller açısından da önemli bir kaynaktır.
Mahlep çekirdeği hidroksibenzoik asit, siringik asit ve p-kumarik asitlerin oluşturduğu fenolik bileşikler bakımından da dikkate değer bir kaynaktır.
Mahlep, şeker hastalığı tedavisinde eskiden beri kullanılan önemli bitkiler arasında yer alır.
Mahlep çörek otu tarçın yoğurt ile hazırlanan karışım, mahlep şeker hastalığına iyi gelir mi diye merak edenler için tavsiye edilir.
Antioksidan özelliğinden dolayı kanın temizlenmesinde de görev alır. Bu yüzden kalp ve damarlar için oldukça iyi gelir.
Ayrıca içeriğindeki yağ asitleri sayesinde kandaki kötü hücreleri yok eder.
Düzenli kullanımı lösemi riskini azaltır.

Mahlep Nerede Satılır? Fiyatı Ne Kadar?

Oldukça geniş bir kullanım alanına sahip olan mahlebe eskiye oranla artık daha kolay bir şekilde ulaşılmaktadır.
Özellikle aktarlarda tohum şeklinde satılan mahlep toz halinde de satılır.
Hamur işinde kullanmak için alacağınız mahlepler artık kabartma tozuyla beraber satılmaktadır.
Ünlü firmaların mahlepli kabartma tozunu alıp kolayca hamur karışımına ekleyebilirsiniz.
Fırına girdiği anda mutfağı saran mahlep kokusu sayesinde iştahınız açılacak ve enfes tariflere imza atacaksınız.
Mahlepli kabartma tozunu pek çok marketten temin edebilirsiniz.
Mahlepten elde edilen yağ mahlep yağı olarak bilinir ve aktarların raflarını süsleyen en çekici ürünler arasında yer alır. Mahlepten ayrıca mahlep püresi de yapılır.
Mahlep püresi de aktarlarda rahatlıkla bulunabilir. Mahlepten elde edilen ve alkollü bir içecek olan mahlep şarabı ise tekel bayilerinin reyonlarında satılır. Mahlep şarabına büyük marketlerin alkollü içecek reyonlarında da rastlayabilirsiniz.
Ayrıca diğer mahlep tohumu ve mahlep tozuna da büyük marketlerin baharat reyonlarında rastlamanız mümkündür. Bazı mahalle bakkallarında bile mahlep tozu satılmaktadır. Ayrıca e-ticaret sitelerinde de mahlep ve mahlep ürünleri satışı yapılmaktadır.
Mahlep çayı hazır poşet çay şeklinde satılmaktadır. Çörek otu ile karışık da sunulan seçenekler arasından damak tadınıza en uygun olanını tercih edebilirsiniz.
Şifası saymakla bitmeyen bir baharat çeşidi olduğu için mahlep baharatı biraz pahalı bir üründür. Gıdadan kozmetiğe pek çok alanda kullanılması, tıbbı ve aromatik bir bitki olması da mahlebin pahalı bir bitki olmasının nedenleri arasında gösterilebilir.
Kilogramı fiyatı 150 TL civarında olan mahlep 10 – 15 gramlık ambalajlar halinde de satılmaktadır. Gramaj halinde satılan mahlep ne kadar diye merak edenler için 25 gramlık mahlebin 8 TL civarında satıldığı söylenebilir.
Ev usulü pasta ve börek yapımında gramaj şeklinde satılan mahlep tozu ve mahlep tohumu uzun bir süre kullanılabilir. Fabrikasyon şeklinde üretim yapan işletmelerde ise mahlep kilogram usulü satın alınabilir.
Mahlep yağı ve mahlep püresi ise hem üretiminin zor olmasından, hem de üretilirken çok fazla ham madde gerektirdiğinden pahalı ürünler arasında yer almaktadır. Satıldığı yere göre değişse de 250 gramlık cam şişelerde satılan mahlep püresi ortalama 22 TL’den satılmaktadır.

Mahlepli Ağızda Dağılan Kıyır Kıyır 3 Pastane Tuzlusu

1) Çay Saatinin Vazgeçilmezi Olmaya Aday Mahlepli Açma Tarifi

Nar gibi kızarmış açmalar, tek seferle asla yetinmeyeceğiniz mahlepli açmalar güzelce demlenmiş bir bardak çayla ne kadar da güzel gider öyle değil mi? Mahlepli Açma

2) Kıtır Kıtır! Mahlepli Çubuk Kurabiye Tarifi

Çaya bana bana yenilesi, kıtır kıtır enfes mahlepli çubuk krakerlerle gönüllerin sultanı olmaya hazır mısınız? Mahlepli kurabiye farklı aromasıyla damakların bayram etmesine vesile oluyor. Susamlı Mahlepli Çubuk Kraker

3) Pastaneden Alınmışçasına Lezzetli Mahlepli Pastane Tuzluları Tarifi

“Hangi pastaneden aldın bunları?” gibi sorularla sizi karşı karşıya getirecek, evde yapıldığına misafirlerinizi bir türlü inandıramayacaksınız. Mahlepli Pastane Tuzluları