Hipoglisemi Nedir? Belirtileri Nelerdir? Testi, Tedavisi ve Diyeti

Farkındalık Gerektirir!

Hipoglisemi Hakkında Her Şey

Şeker hastalığı yaşayanların en büyük sorunlarından biri hipoglisemidir. Kan şekeri düşüklüğü olarak tanımlanan hipoglisemi özellikle insülin kullanan şeker hastalarında yaygın olarak görülür. Ani ve hızlı bir şekilde ortaya çıkan hastalık bilinç kaybı, nöbet ve hatta ölüme yol açabilir. Hipoglisemide en etkin tedavi yöntemi doğru beslenme programı uygulamaktır.

Tedavi edilmeyen hipoglisemi zararları telafi edilemeyen bir hastalıktır. Hipoglisemi ile ilgili en sık sorulan sorulardan biri de hipoglisemi geçer mi sorusudur. Eğer hipogliseminin altında herhangi başka bir hastalık söz konusu değil ise doktor, diyetisyen ve egzersiz danışmanından oluşan bir takım ile hipoglisemiyi atlatmak mümkün olabilir. Doktorun yazdığı reçete ile hipoglisemi ilaçları alınır ve aşırı insülin salgılanması düzenlenir. Diyetisyen eşliğinde düşük glisemik indeksli diyete uyulması sağlanır ve egzersiz danışmanı ile de aktiviteler düzenlenerek hipoglisemi önlenebilir.

Hipoglisemi Nedir? Teşhisi Nasıl Konulur?

• Açlık kan şekeri düzeyinin 55mg/dl’nin altına düşmesi hipoglisemi olarak tanımlanır.
• Halk arasında en çok görülen hipoglisemi çeşidi reaktif hipoglisemidir. Vücuda alınan şeker ya da şekerli gıdaya karşı vücudun gösterdiği bir tepki olarak ortaya çıkan reaktif hipoglisemi, insülin direnci nedeniyle şekerin hücreler tarafından doğru kullanımını engeller.
• Besinlerle alınan şeker gereğinden fazla salgılanan insülin sayesinde hızlı bir şekilde yakılır, bu da kişinin daha fazla şekerli gıda yemesine neden olur. Bu durumda yapılan yanlış karbonhidrat seçimi yüksek kalori alımına sebep olur. Kilonun artması kişide insülin direncini arttırır.
• Artan insülin direnci, insülinin fazla salgılanmasına neden olur ve zamanla pankreas aşırı insülin salgılamaktan dolayı yorulur. Yeteri kadar insülin salgılanmamaya başlandığı için kanda şeker yükselir.
• Hipoglisemi kan değerleri dikkate alınarak tanı koyulur. Hipoglisemi şeker değerleri 55mg/dl’nin altına düştüğünde tanı koyulur; ancak diyabetlilerde 70mg/dl’nin altına düştüğünde hipoglisemi riski olarak değerlendirilir.
• Gebelik gibi özel durumlarda diyabetli anne adayının kan şekeri düzeyi sürekli izlenmelidir.
• Diyabetli anneler kan şekeri düşüklüğüne alışabilir ve hipoglisemiyi fark etmeyebilir.

Hipoglisemi Testi Nasıl Yapılır?

• Kişi eğer yemeklerini hızlı yemeye başlar, ardından terleme atakları ve uyku hali gelişirse hipoglisemik semptomlara sahip olduğu düşünülebilir.
• Hipoglisemi hastalığı kişilerin börek, çörek, pirinç gibi besinleri yüksek oranda tüketmesine sebep olur. Bu tarz belirtisi olanların vakit kaybetmeden sağlık kuruluşuna giderek hipoglisemi testi yaptırmaları önerilir.
• Hipoglisemi testi sabah aç karnına 75 gram glikoz yüklemesi yapılarak, kan şekeri ve insülin düzeylerinin belirli aralıklarda ölçülmesi sistemine dayanır.
• Yükleme testi sırasında yüksek olan kan şekeri seviyesinin, ilerleyen saatlerde aşırı derecede düşmesi reaktif hipoglisemi tanısı konulmasına yeterlidir.
• Hipoglisemiye neden olan hastalıklar ya da bulgular saptanır ve nedene yönelik tedaviye başlanır.
• Kanda şeker 55mg/dl’nin altına düştüğünde vücut sıcaklığında düşüş ve terlemeler meydana gelir.
• Uykuda hipoglisemi atakları fark edilmediği için kişilerde ölüme yol açan problemler çıkarabilir.
• Bu kişiler vücut sıcaklığı dalgalanmalarına göre uyarı veren hipoglisemi bilekliği kullanarak kendilerini ataklara karşı koruyabilir.

Hipoglisemi Nedenleri Nelerdir?

• Hipoglisemi atağı yaygın olarak şeker hastalarında ortaya çıkar.
• İnsülin ya da ağız yoluyla kan şekerini düşüren ilaç kullanan diyabetlilerin, ilaçlarını zamanında kullanmamaları, önerilen dozu aşmaları hipoglisemi nedenleri arasındadır.
• Öğün atlamak, öğünlerde gereken miktarlarda besin almamak, günlük olarak alınması gereken karbonhidrat miktarını azaltmak ve öğünleri geciktirmek hipoglisemik atak oluşumuna neden olur.
• Diyabet hastalarının ağır iş temposuna sahip işlerde çalışmaları ve ağır egzersiz yapmaları da hipoglisemi nedenidir. Ayrıca insülin kullanan diyabetlilerin iğneyi deri altı dokusuna değil de kas içine yapmaları ve egzersiz yapılan bölgeye insülin enjeksiyonu hipoglisemi sebebidir.
• Diyabet hastalığı dışında bazı ilaçlar, karaciğer yetmezliği, hipofiz bezi yetersizliği ve böbrek üstü bezi yetersizliği gibi hastalıklar da hipoglisemi nedenleri arasında yer alır.
• Hipoglisemi panik atak hastalıklarında da yaygın görülen bir semptom olarak karşımıza çıkar.
• Gebelik ve emziklilik dönemlerinde de sık sık hipoglisemiye rastlamak mümkündür.
• Kadınlarda adet dönemlerinde de kanamanın artışına bağlı olarak hipoglisemi görülebilir.
• Bunlara ek olarak alkol kullanımı, sindirim hastalıkları, kusma ve ishal, sıvı ve elektrolit kaybı da hipoglisemi oluşmasına neden olabilir.

Hipoglisemi Belirtileri Nelerdir?

Hipoglisemi belirtileri hafif, orta ve ciddi olmak üzere üçe ayrılır. Hipoglisemi nasıl anlaşılır sorusunun cevabı bu bulgulara bakılarak verilebilir.

• Hafif hipoglisemi belirtileri: huzursuzluk, nefessiz kalma, çarpıntı, terleme, halsizlik, titreme, baş ağrısı, açlık hissi, dudakta ve dilde karıncalanma olarak sıralanabilir.
• Orta hipoglisemi semptomları arasında konuşma bozukluğu, karın ağrısı, baş ağrısı, sinirlilik, uyuşukluk, uyku hali, konsantrasyon güçlüğü, bulanık görme, yürüme güçlüğü ve davranış değişikliği yer alır. Hipoglisemi nöbeti, uykudan uyanamama ve bilinç kaybı olarak kendini gösteren hipoglisemi koması ise ciddi hipoglisemi belirtisidir.

Hipoglisemi Tedavisi Nasıl Uygulanır?

• Genel olarak hipoglisemi belirtileri diyabetlilerde benzerlik gösterir. Yemeklerden önce, ağır egzersizler esnasında ya da sonrasında, yemeklerden sonra ve uyku sırasında hipoglisemi görülebilir.
• Hipoglisemi ilk yardım durumunda tedavinin hızı önemlidir.
• Hafif hipoglisemi durumunda kişinin bilinci açık ve yutma eylemini gerçekleştirebiliyorsa yaklaşık 10-15 gram karbonhidrat içeren besinler verilmelidir. Örneğin; 2-3 adet kesme şeker, yarım çay bardağı meyve suyu ya da kola, 2 tatlı kaşığı bal ya da reçel, 1 fincan dondurma,1 su bardağı süt ya da 6-7 adet tuzlu kraker verilebilir.
• Orta şiddetteki bir hipoglisemi hastasına bilinci açık ve yutma işlemini gerçekleştirebiliyorsa yaklaşık 30 gram basit karbonhidrat verilmelidir. Örneğin; 6-7 adet kesme şeker, 3-4 tatlı kaşığı bal, ballı süt, 2 yemek kaşığı reçel gibi besinler verilebilir.
• Ciddi hipoglisemi durumlarında cilt altına deri dokusuna ya da kasın içine glukagon uygulanmalıdır.
• Hipoglisemi İbrahim Saraçoğlu tarafından da ele alınmaktadır. Saraçoğlu reaktif hipoglisemi tedavisi için sabah 2 adet ve öğlen 1 adet haşlanmış patates tüketilmesini önermektedir. Reaktif hipoglisemi ilaç tedavisi ile kan şekeri ve insülin seviyesi düzenlenir.
• Bunlara ek olarak hipoglisemi bitkisel tedavi ile desteklenebilir. Kan şekerini düzenlemeye yardımcı olan yüksek lifli besinler, tarçın, zencefil, yeşil çay gibi bitki çayları ara öğünlerde yardımcı besin desteği olarak kullanılabilir.
• Hipoglisemi için en iyi ilaç yeterli ve dengeli beslenme ve fiziksel aktivitenin arttırılmasıdır.

Hipoglisemi Diyeti Nasıl Yapılır? Beslenme Tüyoları

• Kan şekerinin düzenlenmesine yönelik hazırlanan reaktif hipoglisemi diyeti, basit şekerleri içermediğinden dolayı kilo vermeye de yardımcı olur.
• Hipoglisemi diyet listesi öğünlerinde karbonhidrat ve protein birlikte verilir.
• Hipoglisemi diyeti Dilara Koçak tarafından oldukça önemli ve özen gösterilmesi gereken bir diyet olarak belirtilmektedir. Dilara Koçak özellikle ara öğünlere dikkat çekerek ara öğünlerde tüketilen besinlerin kompleks karbonhidrat içeren besinlerle proteinlerden oluşması gerektiğinin üzerinde durmaktadır.
• Hipoglisemi beslenme programında kesinlikle basit şekerler olarak bilinen bal, reçel, pekmez, çikolata, şekerleme, gofret gibi besinler yer almamalıdır.
• Hipoglisemi diyeti Canan Karatay tarafından da ele alınmaktadır. Karatay hipoglisemi hastalarının mutlaka kahvaltı yapmaları gerektiğini vurgularken şekeri tamamen hayatlarından çıkartmalarını da söylemektedir.
• Kompleks karbonhidrat ve yüksek protein içeriğine ve en az 3 ara öğün sayısına sahip olan hipoglisemi diyeti ile zayıflama sağlanabilir.
• Peki, hipoglisemi oruç tutabilir mi? Hipoglisemi hastaları doktor ya da diyetisyen kontrolünde kan şekerleri düzenlenerek oruç tutabilir. Ancak uzun süreli açlık söz konusu olduğu için beklenmedik problemlerle karşılaşabilirler.

Tokluk Kan Şekeri: 6 Popüler Soruda Tüm Merak Edilenler

11 Soruda Diyabet (Şeker Hastalığı) Uzman Doktor Cevaplıyor

Şeker Hastaları Ne Yemeli? Nasıl Beslenmeli?

7 Soruda Şeker Yüklemesi Hakkında Her Şey

Şeker Zararları Nelerdir? Şekerin 23 Zararlı Etkisi