Türkiye’nin Coğrafi İşaretli 6 Gıda Ürünü

Coğrafi İşaret Kapsamındaki Gıda Ürünleri

Coğrafi işaretli ürünler hem Türkiye’nin değerlerinin tanıtılmasına hem de ülke ekonomisine katkı sağlar. Coğrafi işaretli ürünlerin sayısı ise 15 yılda 20 kat artmıştır. Türkiye birbirinden değerli coğrafi ürünlere ev sahipliği yapmaktadır. Şu anda 932 ürün tescillenmiştir. Sizler için bu ürünlerden 6 tanesini içeriğimizde derledik.

Coğrafi İşaretli Gıda Ürünleri

• Denizli Çalkarası Üzümü
• Antalya Alanya Avokadosu
• Bursa Siyah İnciri
• Edirne Beyaz Peyniri
• Ayvalık Zeytinyağı
• Mersin Tantunisi

Türkiye’de tescillenen ürünler için uluslararası alanlardan da başvuru yapılabilmektedir. Ürünlerin kalitesini koruması için de her yıl denetlemeler olmaktadır. Peki, coğrafi işaretli yemekler ve ürünler nelerdir? Coğrafi işaret nasıl alınır? İşte, coğrafi işaret örnekleri ve coğrafi işarete dair detaylar…

Coğrafi İşaret Nedir?

• Coğrafi işaret, tüketiciler için ürünün kaynağının ve ürünün söz konusu karakteristik özelliklerinin coğrafi alan arasındaki bağlantısını gösterir.
• Böylece ürünlerin kalitesi garanti edilmiş olur. Bunun yanında ürünlerin gelenekselliği ve yöreden elde edilen ham maddesi yerel niteliklere bağlı kalınarak korunmuş olur.
• Coğrafi işaret aynı zamanda belirgin bir niteliği ve ünü bakımından yöre, alan, bölge ile özdeşleşmiş ürünü gösterir.
• Gıda, tarım, el sanatları, sanayi ve maden ürünleri coğrafi işaret kapsamına girer. Ürünler menşe adı ya da mahreç işareti olarak tescil edilmektedir.
• Bir ürünün tüm nitelikleri bir coğrafi alana ait doğal ve beşeri unsurlardan kaynaklanıyorsa buna menşe adı denir.
• Belirgin bir niteliği ve diğer özellikleri itibariyle özdeşleşmiş olduğu coğrafi alanda üretim, işleme aşamalarından en az birinin yapılmasına mahreç işareti denir.

Türkiye’nin Coğrafi İşaretli 6 Gıda Ürünü

1) Denizli Çalkarası Üzümü

• Bu üzümün ayırt edici özellikleri arasında etli ve sulu olması vardır. Morumsu siyah renklidir.
• Taneleri orta büyüklüktedir. Elipsoidal şekilli olan bu üzüm, ağustos ayı sonlarına doğru yetişmektedir.
• Üzümün kabuğu ise orta kalınlıktadır. 1-2 adet çekirdeği bulunmaktadır. Denizli Çalkarası üzümü genellikle şarap yapımında kullanılır.

Üzüm Çeşitleri 13 Farklı Üzüm ve Özellikleri

2) Antalya Alanya Avokadosu

• Avokado meyvesinin asıl anavatanı Meksika olmasına rağmen 1970’li yıllarda Türkiye’ye getirilmiştir.
• Bu meyve, içerdiği yağ oranı, vitamin ve mineral oranları ile öne çıkmaktadır. Diğer meyvelere oranla şeker oranı düşüktür.
• Alanya avokadosunun cinsi Fuerte’dir. Koyu yeşil renkli ve hafif pürüzlü kabukludur. Buradaki avokado ithal avokadolardan morfolojik ve besinsel içerik bakımından ayrılmaktadır.

Avokadonun Az Bilinen 7 Önemli Faydası

3) Bursa Siyah İnciri

• Bursa siyah inciri, “Dürdane” türünden üretilmektedir. Diğer bölgedeki yetiştirilen incirlerden daha koyu ve iridir.
• Duyusal analiz sonuçlarına göre Bursa bölgesindeki yetiştirilen siyah incirler, duyusal kalite olarak daha üstündür.
• Sıkı meyve yapısına ve kuvvetli aromaya sahip bu incir, asidik bir tada sahiptir. Mor kabuğu vardır.

Bursa’da Ne Yenir? Yöresel Lezzetlerin En İyi 8 Adresi

4) Edirne Beyaz Peyniri

• Edirne ili ve ilçelerindeki süt hayvanlarından alınarak peynir yapılır. Sadece süt, maya ve tuz kullanılmak suretiyle üretilmektedir.
• En önemli ayırt edici özelliği herhangi bir katkı maddesinin kullanılmamasıdır. Buradaki hayvanlar yöreye özgü kekik ve otlarla beslenmektedir.
• İklimin yarattığı bitki örtüsü ve akarsuların yarattığı deltalar ile beslenen koyun, keçi, ineklerin sütünden yararlanılmaktadır.

Edirne’de Ne Yenir? Geleneksel Lezzetler Sunan 10 Ünlü Mekan

5) Ayvalık Zeytinyağı

• Ayvalık zeytinyağı, altın sarısı renkte, hoş kokulu ve yüksek aromalıdır. Kimyasal ve duyusal özellikleri çok iyidir.
• Bölge zeytinyağını farklı kılan özellik ise, toprağın mineral yapısının klorofil ile buluşan elverişli fotosentezidir.

Türkiye’de Üretilen En İyi Zeytinyağı Markaları

6) Mersin Tantunisi

• Mersin’e ait et yemeğidir. Buradaki tantuninin ayırt edici özelliği yapımında dana etinin kaburga kısmı ile pamuk yağının kullanılmasıdır.
• Servisinde salataya turunç veya limon suyu kullanılır. İçecek olarak ayran ve şalgam verilmektedir.

Tarif için: Mersin Et Tantuni (Videolu)

Coğrafi İşaret Nasıl Alınır?

• Coğrafi işaret almak için ilk olarak ürünün menşe işareti mi yoksa mahreç işareti mi olduğu araştırılmalıdır.
• Daha sonra ilgili belgeler hazırlanarak, Türk Patent ve Marka Kurumu coğrafi işaret başvurusu yapılmalıdır.
• Başvurular Türk Patent tarafından usul ve esaslara göre değerlendirilir. Başvuruyu TÜRKPATENT elektronik başvuru sistemi EPATS üzerinden yapabilirsiniz.
• Başvuru sahibi hakkındaki bilgileri içeren başvuru formu, talebin menşe ya da mahreç işaretlerinden hangisini kapsadığına dair açıklama, başvuruya uygun belgeler, ürün tanıtımı ve üretim yönetimi niteliği taşıyan bilgiler gereklidir.
• Bunun yanında coğrafi alan hakkında detaylı bilgi, ürün ve üretim yöntemlerinin coğrafi alan ile ilişkisini açıkça ortaya koyan belge ve bilgiler, ürünün tarihsel sürecini açıklayan bilgiler, denetleme süreçleri, coğrafi işaretin kullanım şeklini belirleyen sembol, etiket ve ambalaj benzeri dokümanlar gereklidir.
• Ardından coğrafi işaret onay süreci vardır. Onay sürecinden sonra inceleme talep edilebilir. Bu başvurudan bireysel gelir elde edilemez. Başvuru sonucunda ürün, üretildiği bölgenin tüm üreticilerinin ortak kullanımına sunulur.

Dünyanın En İyi Balı: Türkiye Eğriçayır

Türkiye’nin 3 Önemli Gastronomi Şehri

Türkiye’nin En Lezzetli Balık Çeşitleri Listesi

Türkiye’de Üretilen En İyi Zeytinyağı Markaları

Yemek Festivalleri: Türkiye’deki 10 Gurme Etkinlik, Yöresel Tatlar