Menekşe Bakımı: Evde Nasıl Dikilir, Çoğaltılır, Sulanır? Püf Noktaları

Bir Ev Bitkisi Klasiği

Menekşe Çiçeği Bakımına Dair Her Şey

Menekşe, sadeliğine karşın göz alıcı güzelliği ile kendini hemen gösterir. Menekşe çiçeği, Küçük boyu ve ihtiyaç duyduğu koşullar nedeniyle evlerde en sık bakılan çiçekler arasında yer alır. Şarkılarda “Bir mahzun mor menekşe” diye söz edilen bu mütevazı çiçek, tıpkı söylendiği gibi hüzünlü, üzgün bir duyguya sahiptir.

Eğer bu eşsiz çiçek evinize renk katsın istiyorsanız menekşe bakımı, toprağı, sulaması gibi hassasiyet gereken bilgileri edinmeniz ve bu hassasiyetlere uygun davranmanız gerekir. Çiçeklerin yeşerdiği toprak, dikkat edilmesi gereken unsurların başında gelir. Perlit, vermikülit, torf, ponza gibi malzemeler karıştırılarak daha verimli bir toprak yapısı elde edilebilir.

Menekşe Çiçeği Özellikleri ve Çeşitleri

Menekşe, doğru bakıldığında ve ihtiyaçları karşılandığında uzun süre canlılığını korur ve rengarenk çiçekleri uzun süre dökülmez. Bir saksı çiçeği olarak dünya genelinde 500’e yakın türü bulunan menekşe çeşitleri, dünyanın hemen yer yerinde yetişebilir.

Türkiye’de yetiştirilen menekşeler ise birkaç tür ile sınırlıdır:

• Mor menekşe, en yaygın çeşit olarak özel bir yere sahiptir.
• Bardak menekşesi denilen tür ise katlı yapısı ve iki renkli çiçeği ile bilinir.
• Havai bir tür olan hercai menekşe ise adını renk konusundaki kararsızlığından alır.
• Afrika menekşesi de ülkemizde yaygın menekşe türleri arasındadır.

Menekşe bakımı zahmetsiz ve kolaydır; çoğu kez sadece sulamak yeterli olur. Aydınlık alanları sever, fakat doğrudan güneş ışığından hoşlanmaz. Gün ışığını doğrudan almaması, yansıyan ışıktan faydalanması önerilir.

Saksının ve toprağının seçimi önemlidir. Menekşe çiçeği kökleri uzun olmadığından ve yatay olarak çoğaldığından, derin saksılara değil yayvan saksılara konulur. Biriken fazla su çürümeye neden olabileceğinden menekşe saksısının altında mutlaka bir drenaj deliği olması gerekir.

Evde Menekşe Çiçeği Bakımı: Püf Noktaları Nelerdir?

• Menekşe Toprağı: Çiçeğin köklerinin ihtiyaç duyduğu oksijeni alabilmesi için hafif ve nem tutan bir toprak gerekir. Menekşe toprağı bir ölçek torf, bir ölçek perlik ya da ponza ve bir ölçek vermikülit karıştırarak elde edilebilir.
• Menekşe Saksısı: Menekşe saksı derin değil yayvan olur. Menekşenin kökleri fazla derine gitmediği ve çevresine doğru yayıldığı için yayvan saksılar idealdir. Yayvan saksıda az bir toprakla büyüyebilen menekşenin gübrelenmesi gerekir. Hazır menekşe gübreleri satın alınıp kullanılabilir, çiçeklenme döneminde ise mutlaka fosfor oranı yüksek gübreler kullanılmalıdır.
• Isı, Işık ve Nem Oranı: Menekşe gün ışığını sever; ancak doğrudan gelen güneş ışığından rahatsız olur. Perde arkasında olması ya da yansıyan ışıktan faydalanması gerekir. Nem çok önemlidir. Ortamdaki nem oranı yeterli değilse ya da ısıtma yöntemi gereği hava sık kuruyorsa, mutlaka nem tepsisi gibi uygulamalarla önlem alınması gerekir. Nemi daha fazla koruyan sırlı saksılar tavsiye edilir.
• Evde Konumlandırma: Ne pencerenin hemen önüne, ne de çok uzağa konulmalıdır. Pencereye yakın konulacaksa sabah yakıcı olmayan gün ışığının vurduğu doğuya bakan bir pencere ideal ışıklandırmayı sağlar. Köken itibarıyla tropik bir bitki olan menekşe, Türkiye’de iç mekan koşullarında sağlıklı büyüyebilir. 15 derecenin altı ve 27 derecenin üstü sıcaklıklar menekşeye iyi gelmez. Rüzgar, sert hava akımları menekşenin dostu değildir. Menekşe saksısı cereyan yapabilecek yerlere konmaz.

Menekşe Nasıl Dikilir, Çoğaltılır?

Menekşe bakımı kadar çoğaltılması da püf noktalarına dikkat edilmesini gerektirir. Menekşeyi çoğaltmak için bitkinin sağlıklı köklerinden ayırma yöntemi kullanılır. Kökten çıkan ve yukarı doğru uzanan bölümler yeni bitkiler için filizler oluşturur. Bu yeni menekşeler yeni saksılara dikilerek, yeni menekşeler büyütülebilir.

Menekşe saksısının boyutu kadar büyür, saksıdan taşmaya başlayan çiçeklerde saksı değişimine gidilmesi önerilir. Küçük kalması isteniyorsa, küçük saksıda tutulması da mümkündür. Çürüyen yaprakların ve dalların sıklıkla temizlenmesi gerekir. Saksı değiştirildiğinde hızla yeni yapraklar çıkar ve menekşe çoğalır. Zamanla yaprakları ve gövdesi büyüyen menekşe, sıkışık hissettiğinde çiçek vermeyi bırakabilir. Sararmış, rengi solmuş yaprakların temizlenmesi ve bitkinin rahat ettirilmesi önerilir. Kurumuş yapraklar ve dallar hava dolaşımını da olumsuz etkiler ve çiçeği hasta edebilir.

Menekşe çoğaltma işlemi için yaprak köklendirme yöntemi de kullanılabilir. Sağlıklı bir menekşe yaprağı koparılarak yapılan bu yöntem sayesinde menekşe yanından küçük yavrular vermeden de menekşe çoğaltımı yapılabilir. Beğendiğiniz bir menekşe türünü böylece sadece tek bir ya da iki yaprak kopararak çoğaltmak mümkün olabilir. Bu yöntemde koparılan yaprak suyun içinde bir süre bekletilir ve bir süre sonra çıkan kökler çıplak gözle görülebilir. Menekşe toprağı hazırlanıp saksıya konulduktan sonra, köklenmiş yaprak menekşe toprağı bulunan saksıya dikilir ve can suyu dökülür. Yaprağı doğrudan toprağa dikmek de mümkündür; ancak önce suda bekletmek daha etkili sonuç verebilir.

Menekşe Sulama Teknikleri: Hangi Sıklıkla Sulanmalı?

Sulama sıklığı ve biçimi de en az toprak kadar önemlidir. Menekşe sulama için oda sıcaklığında, klorsuz kullanılması önerilir. Oda sıcaklığında olmayan sıcak ya da soğuk su bitkinin dallarına ve yapraklarına istenmeyen zararlar verebilir. Daha fazla çiçek oluşması için, menekşeyi sulamadan önce saksıdaki toprağın üstünün kurumasına izin verilir. Menekşe sulama saksı altlığından yapıldığında çürüme olmaz. Sağlıklı bir sulama için altlığa bol su konulmalı, 15 dakika sonra toprak çektikten sonra kalan su dökülmelidir. Eğer üstten su verilecekse de doğrudan bitkinin üzerine değil, toprağa sulama yapılması gerekir.

Menekşe, ortalama olarak sıcak yaz aylarında haftada 2 kere, kış aylarında ise haftada 1 kere sulanmalıdır. Fazla sulama da, az sulama da bitki için öldürücü sonuçlar doğurabilir. Menekşe sulama konusundaki püf noktalarından biri de her defasında aynı miktarda su vermektir. Sulama düzeni konusunda oldukça hassas olan menekşe, her defasında aynı miktarda su ister. Miktardaki değişimler gibi zamanlama da çiçeği olumsuz etkileyebilir. Genel olarak aynı periyotta sulanması ve zamanlamada değişimler olmaması tavsiye edilir.

Toprak ve Tatlı Çiçek Aromalı Menekşe Yağı

Peki küçük ve narin bir saksı çiçeği olan menekşe kokar mı?

Evde yetiştirilen menekşe çiçeği kokusunu evin her yerine yaymasa da etkileyici bir kokuya ve aromaya sahiptir. Tıpkı gösterişsiz sadeliğinden gelen güzelliği gibi, kokusu da baskın değildir, ancak eşsiz güzelliktedir. Ticari amaçlı yetiştirilen menekşelerin çoğu bu nedenle parfümeri sektöründe kullanılır.

Yaprağından alınan menekşe yağı daha çok topraksı bir aromaya sahipken, menekşe çiçeği kullanılarak elde edilen menekşe yağı tatlı bir çiçek kokusu sağlar. Piyasada satılan menekşe yağı ürünleri menekşe yapraklarından elde edilir; menekşe çiçeği yağı ise parfüm endüstrisinde kullanılır.

Menekşe Yağı Faydaları

Çiçek ve yapraklarından üretilen menekşe yağı Akdeniz ve Çin kültüründe özel bir yere sahiptir. Tatlı bir aromaya sahip olan yağı çıkarmak güçtür. 1 ton menekşeden sadece 1 kilogram yağ çıkarılabilir.

Menekşe yağı:

• Terapötik
• Diüretik
• Antiseptik özellikleriyle bilinir.

Cilt sağlığına iyi geldiği belirtilen, ağrılı ve romatizmalı bölgelere masajla uygulandığında faydalı olduğu söylenen yağ, yatıştırıcı etkileriyle uyku sorunlarının çözülmesini de yardımcı olabilir. Farklı faydaları da olan menekşe yağı, mutlaka doktor görüşü alınarak, bilinçli biçimde kullanılmadır. Aksi durumda istenmeyen sonuçlar doğurabileceği unutulmamalıdır.

Detaylı bilgi için:

Menekşe Yağının Duymadığınız 8 Faydası, Kullanımı

Menekşe Fiyatları

Menekşe fiyatları itibarıyla oldukça makul bir çiçektir. Çoğaltmak ve büyütmek üzere küçük saksılarda alınabileceği gibi, gelişmiş farklı menekşe türleri de tercih edilebilir. Bazı özel karışımlarda, bitki çaylarında kullanılan menekşe türleri de bulunur.

Orkide Bakımı: Çoğaltma, Budama, Sulama ve Saksı Değişimi

Sardunya Bakımı: Çoğaltma, Budama, Sulama Püf Noktaları

Lotus Çiçeği: Anlamı, Özellikleri ve Faydaları

Sümbül Çiçeği Bakımı: 6 Adımda İhtiyacınız Olan Tüm Püf Noktaları

Barış Çiçeği Bakımı: Çoğaltma, Saksı Değiştirme, Sulama Teknikleri

Mürver Çiçeği Faydaları Nelerdir? Çayı Neye İyi Gelir?

Çuha Çiçeği Bakımı, Faydaları, Yağı Nasıl Kullanılır? Çayı Neye İyi Gelir?

Evde Teraryum Yapımı ve Bakımı, İpuçlarıyla Aşamalı Anlatım

Sıklamen Çiçeği Bakımı: Ne Zaman Ekilir? Çoğaltma, Sulama

Kadife Çiçeği Tohumu Ne Zaman Ekilir?

Sakinleştirici Etkili Çarkıfelek Çiçeği Faydaları ve Özellikleri

Ev Bitkileri İsimleri, Çeşitleri ve Bakımı İçin Püf Noktalar