Ortoreksiya Nervoza Nedir? Belirtileri ve Tedavisi

İçindekiler

Sağlıklı Beslenme Takıntısı Ortoreksiya Nervoza

Bedenin daha sağlıklı ve dinç kalmasının bilinen tek bir yolu vardır: Beslenme. İnsanlar, yaşamındaki büyük bir payı yemek yeme eylemine ayırır. Kahvaltılar, ara öğünler ve akşam yemekleri olmak üzere bir de bu öğünlere içecek saatleri eklendiğinde, neredeyse sadece yemek üzerine yaşam kurulmuştur diye düşünebilirsiniz. Bu beslenme faaliyetlerinin de dengesi bozulduğu zaman, kişiyi ruhen ve bedenen yoracak rahatsızlıklar meydana gelecektir.

Aşırı ve sağlıksız beslenme obeziteye neden olabilir. Vücudun ihtiyacı olan besinleri çok az tüketmek ise, kan değerlerini düşürüp çeşitli hastalıklara davet çıkarabilir. Olası bir hastalığı önlemek amacıyla sağlıklı gıdaları, ölçülü tüketmek en doğru karar olacaktır. Beslenme kaynaklı rahatsızlıklar listesine, ilk kez duyanların şaşıracağı bir yenisi ekleniyor. Sağlıklı beslenmenin takıntı haline dönüşmesi.

Sağlıklı Beslenmek İstiyorum: 20 Mucizevi Besin

Latince adı ile; Ortoreksiya Nervoza. Evet sağlıklı beslenmede ölçünün kaçmasıyla oluşan bu hastalığı ele alıyoruz. Daha sıhhatli bir yaşam dilerken, sağlığınızdan ödün vermemek adına bu yazımıza kulak vermenizi diliyoruz.

Ortoreksiya nervoza sağlıklı yaşam ile ilgili olduğu için rahatsızlık olarak kabul edilmesi zor bir tabloyla bizi karşı karşıya bırakır. Her şeyin fazlasının zarar olduğu sözü aslında burada da geçerlidir. Sağlıklı yaşama isteği elbette çok güzeldir ama bu istek doğrultusundan sıkı bir disipline girmek ve tüm hayatınızı kurallarla hapishaneye çevirmek sağlıklı bir bireyi bile sağlıksız birine dönüştürebilir.

Yeşil Sebzeler Neden Sık Sık Tüketilmeli? İşte Yanıtı! 10 Mucizevi Sebze

Ortoreksiya Nervoza Nedir?

Ortoreksiya nervoza sağlıklı kalma çabaları içinde en masum görünen alışkanlıktır. Bu hastalık masum bir diyet ve sağlıklı beslenme ile başlar.
Psikolojik açıdan zayıf olan kişilerde ise takıntı haline dönüşür. “Nasıl olur da sağlıklı beslenme bir hastalık haline gelebilir?” diye düşünebilirsiniz.
Hastalığın tanımı da sizi fazlasıyla şaşırtabilir.
Doğru beslenme ve sıkı beslenmenin kaygı haline dönüşmesiyle meydana geldiği bilinir.
Ortoreksiya nervoza hastalarının aşamadığı sınırlar vardır.
Örnek verecek olursak; haşlanmış sebzelerin sağlıklı olduğuna inanırlar ve bu sebzeleri asla yemek içinde veya kızartma şeklinde tüketmeyi tercih etmezler.
Bu durumun ciddi boyut almasıyla beraber bu hastalık ortaya çıkmıştır.
Bu tanı 1996 yılında Dr. Steven Bratman tarafından ortaya atılmış ve günümüze kadar bu isimle gelmiştir.
Bratman bu tanımı iki kelimeden meydana getirmiştir.
Latince olan bu kelimeler; “ortho ve orexis” olacaktır.
Ortho doğru anlamını, orexis ise beslenme anlamını taşımaktadır.
Ortoreksiya Nervoza çalışmaları, makaleleri ve tez yazıları internette bulunmaktadır.
Daha derinlemesine bilgi sahibi olmak için Yeşilay, psikoloji merkezleri ve üniversitelerin açık erişimli dijital alanlarına göz atabilirsiniz.

Mevsiminde Sebze ve Meyve Tüketimi Neden Önemli?

Ortoreksiya Nervoza Belirtileri

Ortoreksiya hastaları mutfak ve gıda konusunda oldukça hassas davranırlar.
Tüketecekleri besinleri sadece bildikleri ve güvendikleri yerlerden satın alırlar.
Onlar için yiyecekleri pişirecekleri ürünler de kaliteli ve sağlıklı olmalıdır.
Ortoreksik kişiler, yemeklerini asla alüminyum ürünlerde pişirmezler.
Besin değerinin gideceğini ve yemeğin sağlıksız olacağını düşünürler.
Fazla seçici ve dikkatli olmaları ile bilinir. Bu hastalığı yaşayan kişiler, yediklerinin miktarına değil kalitesine odaklanırlar. Sağlıklı olan gıdaları, diledikleri kadar tüketebilirler.
Yemek konusunda seçici oldukları için sosyal yaşamları da biraz kısıtlıdır.
Topluluk içinde yemek yemezler ve her yerde rahat edemezler. Bu şekilde davrandıkları için çevreleri de günden güne daralacaktır.
Çevresindeki insanların da beslenmelerini düzenlemek ister ve sıkça eleştiri yaparlar. Eğer bir yere gitmek zorunda kalıyorlarsa, orada yiyecekleri yemekleri kendileri götürür.
Ortoreksiya hastalarının tek amacı, sağlıklı bir beslenme düzeni oluşturmak ve bu düzenle devam etmektir. Daha güzel görünme veya daha zayıf olma endişesi taşımazlar.
Estetik kaygıdan uzak bir hastalıktır diyebiliriz.
Yapılan araştırmalarda erkek bireylerin daha az bu hastalığa yakalandıkları ve kadın bireylere daha fazla rastlandığı görülmüştür.
Olası bir beslenme ihmalinde, kendilerine büyük bir ceza vererek sıkı bir diyete başlarlar.
Yiyecek alımını kısıtlandırarak kendilerini uzun süre aç bırakırlar.
Her yiyeceğin ne kadar sağlıklı olduğunu hesaplarlar.
Eğer bir yiyecek tatmin edici şekilde faydalı değilse, o yiyeceği asla yemezler. Sonunda aç kalmak varsa bu durumu da göze alabilirler.
Bu hastalığın boyutu ilerleyen kimi insanların, evlerinde tavuk ve inek gibi hayvanlar beslediği de görülmüştür. Kendilerine yetecek miktarda sebze yetiştirmek de bu durumun belirtisidir.
Fakat altının çizilmesi gereken bir nokta vardır: Tarımla uğraşan insanların ortoreksik insanlarla karıştırılmaması gerekir. Tarımdan geçim sağlayan insanlarda beslenme kaygısı yoktur. Ortoreksik insanlarda ise daha sağlıklı ve daha doğal beslenme kaygısı görülmektedir.
Ortoreksiya hastalarının alışverişleri ise oldukça zaman almaktadır. Eğer alacağı ürün ambalajlı bir gıdaysa, üretim ve son kullanma tarihinden itibaren incelemeye başlarlar.
İçindekiler kısmında neler yer alıyor detaylıca okurlar. Fazlasıyla bilinçli bir şekilde alışveriş yaparak en sağlıklı ürünleri almak isterler.
Ürün içinde kanserojen maddeler veya hormon olma ihtimaline karşı epey kafa yorarlar. En sağlıklı besinler için, daha fazla para ödemeyi de göze alabilirler.
Ortoreksik kişilerde kimi zaman renk takıntısı da görülmektedir. Örneğin; yeşil sebzelerin sağlıklı olduğunu düşünürler.
Tabaklarını süsleyen tüm gıdalar yeşil olmalıdır. Bunun dışında hiçbir besini tüketmezler ve görmeye tahammül edemezler.
Renk takıntısı da hastalığın ilerlemiş bir belirtisidir.
Beslenme konusunda takıntı halini aldığı için obsesif kompulsif ile benzerlik gösterir. Birkaç besine odaklanması ve sağlıksız besinler varsa aç kalma haliyle de anoreksiya nervoza ile benzer yönleri bulunmaktadır.
Henüz klinik bir tanımı olmasa da kişinin hayatını ve psikolojisini etkilediği için bir hastalık olarak görülmektedir.

Ortoreksiya Nervoza Tanısı ve Testi

Sağlıklı beslenmek, neredeyse her insanın yaşam felsefesinde yer almaktadır. Daha uzun ve daha iyi bir yaşam sürmek için; en doğalından ve en temizinden besinler tüketmek çoğu insanın dileyeceği bir durumdur. İşte bu sağlıklı beslenme isteği ve alışkanlığı kişide uzun süre devam ediyorsa ve kaygılanma yaratıyorsa o noktada biraz daha hassas olmak gerekmektedir.
Basit bir ortoreksiya nervoza ölçeği ile kendinizi analiz etmek isterseniz şimdi size bir test önereceğiz. Kişi temiz ve sağlıklı beslenme uğruna hayatından ödün verdiğinde, çevresi ile olan ilişkilerinde bir bozulma yaşandığında ortoreksiya nevroza başlamıştır denilebilir.

15 sorudan oluşan ortoreksiya testi ile beslenme konusunda ne kadar kaygılısınız ölçebilirsiniz. 8 soru ve daha fazlası için “evet” cevabı veriyorsanız; ortoreksiya belirtileri içinde yaşıyor olabilirsiniz. En doğru sonuçlar için lütfen doktorunuza danışınız…

Yediğiniz yemeklerde kalori konusunda hassas mısınız?
Son 3 ay içinde besinler konusunda kaygılandığınız oldu mu?
Sağlık durumunuzla ilgili endişeleriniz beslenmenizi etkiler mi?
Size göre psikolojiniz, yemek seçiminizi etkiler mi?
Gıdalar arasında sadece sağlıklı olanları tükettiğinizde kendinize olan güveniniz artıyor mu?
Tercih ettiğiniz beslenme düzeni, yaşamınızı sosyal açıdan da etkiliyor mu?
Beslenme konusunda kendinize katı kurallar koyduğunuz oluyor mu?
Sağlıksız beslendiğinizde kendinizi suçlu hissediyor musunuz?
Çok çeşitli yiyeceklerin olduğu bir durumda, yemek seçmek durumunda kalınca rahatsız olur musunuz?
Yemeklerinizin sağlıklı olması sizin için lezzetli olmasından daha önemli midir?
Sağlıksız olduğunu düşündüğünüz yiyecekleri yediğiniz durumlar oldu mu?
Daha sağlıklı ve taze besinler almak için, olduğundan daha fazla para harcamak ister misiniz?
Sağlıklı beslenme konusunda gün içinde 3 saatten fazla düşünür müsünüz?
Marketlerde ve genel piyasada, sağlıksız besinlerin de satıldığını düşünüyor musunuz?
Sağlıksız beslenenleri ve sağlıklı yaşamdan uzak olanları küçümsediğiniz oluyor mu?

Ortoreksiya Nervoza Tedavisi

Bir yeme bozukluğu ile başlayan ortoreksiya nervoza tedavisi biraz zaman alacaktır. Beslenme kaynaklı hastalıkların tedavileri, öncelikle psikolojik destekle başlar. Kişinin biyolojik durumuna göre de diyetisyen desteği ile süreç iyileştirilir.
Tedavi sürecinde kişinin her yemekten lezzet almasına ve çevresini sevmesine dikkat çekilir. Moral ve motivasyon ile tüm olumsuz algılar yok edilebilir.
Ortoreksiya hastalarının yemek konusunda kaygıları giderilmeye çalışılır. Bu rahatsızlığın altında yer alan nedenler araştırılır ve bu durumu tetikleyen faktörler ortadan kaldırılır. Bir uzman desteği ile kişide var olan beslenme kaygısı, zamanla terapi ile ortadan kalkacaktır.
Ortoreksiya Nervoza sebepleri net olarak bilinmemekle birlikte yapılan araştırmalar genetik etki, psikolojik faktörler ve sosyal ilişkilerin bu rahatsızlığı tetikleyebildiğini göstermektedir.
İnternet üzerinden bir bilgi yığınına erişim çok kolay olduğu için beslenme ile ilgili de çok fazla yönlendirmeye kolayca erişilebilmektedir. Bu durum da kişilerin kafasının karışmasına ve aşırı tedbirli olma gereksinimi duymasına neden olabilmektedir.
Uzmanlar, obsesif kompulsif bozukluk tanısı olan, kaygı bozukluğu yaşayan kişilerin ortoreksiya nervozadan muzdarip olma olasılığının diğer kişilere göre biraz daha yüksek olduğunu söylemektedir.